دردی نیازمند درمان فوری؛ بررسی دلایل اصلی مهاجرت متخصصان اطفال

آمارها اطلاعات وحشتناک و نگران‌کننده‌ای در خصوص ترک کشور از سوی متخصصان اطفال نشان می‌دهند. رضا لاری‌پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی در سال ۱۴۰۱ اعلام کرده بود، در اواخر دهه ۹۰، شمار پزشکان اطفالی که خواهان خروج از کشورند، ماهانه ۵۰ هزار نفر بوده است. اما این آمار در چند سال اخیر، ۱۲۰درصد افزایش داشته و این یعنی بخش اعظمی از سرمایه‌های انسانی در حوزه پزشکی و زیرشاخه دکتر کودکان در حال ترک کشور هستند.

البته آمارهای ضدونقیضی در این زمینه مطرح می‌شوند، بااین‌حال، همگی گواه آن هستند که متخصصان اطفال دیگر میلی به ماندن و کارکردن ندارند. دلایل واضح و قابل تأملی درباره این معضل آشکار وجود دارد. در ادامه، به علل احتمالی آن می‌پردازیم؛ با امید به اینکه این پدیده که خود دردی بزرگ و ضربه‌ای کاری بر بدنه نظام پزشکی وطن است، به‌زودی راه‌کار و درمانی بیاید.

درآمد کم نسبت به تخصص و زحمات

نبود تناسب میان دستمزد و زحمات متخصصان اطفال از دلایل مهاجرت

دستمزد و دریافتی پزشکان اطفال در مقایسه با هم‌تایان آن‌ها در کشورهای دیگر، پرده از تفاوت فاحشی برمی‌دارد که میل متخصصان وطنی به ماندن را کم می‌کند. پزشکان در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، سالانه بیش از ۷۰۰هزار دلار درآمد دارند.

این رقم در مقابل مبالغی که در ایران نصیب متخصصان اطفال می‌شود، بسیار وسوسه‌کننده است و پزشکان بسیاری را ترغیب به ترک ایران و از سرگیری کارشان در سرزمینی دیگر می‌کند.

تحصیل در رشته‌های پزشکی مستلزم به‌کارگیری حجم عظیمی تلاش، زحمت و پشتکار است و بی‌پاسخ‌ماندن این ممارست‌ها، دست‌کم از نقطه نظر مالی از دلایل اصلی مهاجرت پزشک و متخصصان حوزه اطفال است.

مقایسه تعرفه‌های درمان، حتی با برخی از کشورهای همسایه هم برای متخصصان داخلی باعث دلسردی است. برای رفع این دلخوری‌ها و سامان‌دادن به وضعیت درمان برای رسیدن به موقعیتی دلخواه برای پزشکان و بیماران، نیاز به مداخله‌ای کارساز و اثربخش از سوی مسئولان و سیاست‌گذاران است.

شماری از بهترین متخصصین اطفال در تهران و شهرهای دیگر مشغول به فعالیت‌اند و ناراضی‌ماندن آن‌ها از نظام درمانی و کمبودها، به‌راحتی زمینه مهاجرت را فراهم خواهد کرد. نباید از حضور ارزشمند این پزشکان ایران غافل ماند و به‌راحتی مسیر ترک وطن را برایشان هموار کرد.

عوامل اجتماعی و فرهنگی

سیل مهاجرت در این سال‌ها، اقشار مختلفی از اجتماع را به امید آینده‌ای بهتر، روانه کشورهای دیگر کرده است. پزشکان هم مانند سایر مردم، بخشی از همین جامعه‌اند و به دلایلی مشابه افراد دیگر، از جمله شرایط زندگی بهتر، اوضاع معیشتی مناسب‌تر و البته آینده خانواده و فرزندانشان راهی دیاری دیگر می‌شوند.

این مورد از علل مهاجرت پزشکان و متخصصان اطفال در راستای همان فشارهای مشترکی است که اقشار دیگر را هم وادار به مهاجرت کرد‌ه‌اند. ضمن اینکه شرایط و امکانات پزشکان برای پذیرش‌گرفتن از کشورهای دیگر، بسیار مطلوب‌ است و شانس بالایی برای رفتن به کشوری با شرایط ایدئال دارند. بدیهی است که آن‌ها هم از این فرصت برای خود و خانواده‌شان بهره می‌برند.

شرایط کاری و امکانات

کمبود امکانات پزشکی از دلایل مهاجرت متخصصان کودک

استقبال از حضور پزشکان کودک ایرانی در کشورهای دیگر و وجود نیاز به آن‌ها در کشورهای پیشرفته و پرامکانات، یکی دیگر از دلایل پررنگ مهاجرت این قشر از متخصصان کشور است. متأسفانه در ایران، شمار بیمارستان‌های تخصصی پزشکی اطفال و امکانات لازم برای درمان عموم با چالش‌های متنوعی روبه‌رو است.

حتی در سال‌های اخیر، عرضه و ارائه داروهای لازم برای انواع بیماری‌های کودکان و مشکلات مربوط به آن‌ها هم مانند طیف وسیعی از خدمات و کالاهای دارویی و پزشکی با محدودیت‌ها و کمبودهایی مواجه شده که ادامه فعالیت برای پزشکان را با دشواری و تحمل فشارهای فراوان روبه‌رو کرده است.

در چنین موقعیتی، طبابت در بستری با امکانات کافی و خدمات مناسب، آرزوی هر پزشکی است و احتمال اینکه برای سامان‌دادن به زحمات و آرمان‌های خود، بستری مطلوب‌تر را انتخاب کند، قوت می‌گیرد.

مشکلات اقتصادی رایج در کشور

سایه سنگین اقتصاد تورمی در طول چندین دهه، تمام مشاغل و زندگی بسیاری از افراد جامعه را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داده است. در چنین موقعیتی، بدیهی است که وجود فرصت‌های بهتر درآمدزایی و رسیدن به جایگاهی با امنیت روانی و شغلی بیشتر، از سوی نخبگانی مانند متخصصان کودکان ترجیح داده می‌شود. پزشکان هم خواهان آن هستند که به‌جای ماندن و دست‌وپنجه‌ نرم‌کردن با چالش‌های پرشمار، مسیری با رفاه بیشتر و آرامش را تجربه کنند. استفاده از مزایای مهاجرت واقعاً حق بر حق آن‌هاست.

حتی با وجود تلاش فراوان و رسیدن به شهرت و کسب اعتبار بالا، پزشکان هم مانند اقشار و طیف‌های دیگر این اجتماع با مقوله نوسان‌های قیمتی، تورم و آینده متزلزل روبه‌رو هستند و اصلاً عجیب نیست که بخواهند از دانش و تلاش سالیان طولانی زندگی خود در سرزمینی با شرایط بهتر بهره‌برداری کنند.

فضای غیر حمایتی و ناامنی شغلی

ضعف حمایت از پزشکان از دلایل مهاجرت

نبود پشتوانه‌‌ای قوی برای حمایت از مشاغل مختلف از جمله حیطه پرزحمت و دشوار پزشکی کودکان هم از دلایلی است که بسیاری از متخصصان اطفال را مجبور به هجرت می‌کند. انتصابات سلیقه‌ای برای پست‌های کلیدی در زمینه مدیریت نظام پزشکی ایران و سیاست‌گذاری‌های مربوط به آن از دلایل اصلی نابه‌سامانی در این حیطه هستند.

نبود زیرساخت‌های حمایتی از پرسنل این حوزه و قدر نادانستن تلاش بی‌شائبه بخش کثیری از نیروهای درمان (از نظر مادی و معنوی) هم از دلایل دیگری است که یک نیروی متخصص مانند دکتر کودکان را نسبت به ادامه راه دلسرد و مجبور به تصمیم‌گیری درباره موضوع مهاجرت می‌کند.

درد ترک‌شدن وطن از سوی نخبگان نیازمند درمان است

ترک وطن از سوی هر متخصص و دکتر کودکان هزینه‌های فراوان مادی و معنوی به همراه دارد. پزشکان با صرف هزینه‌های فراوان و مخارج گوناگون در کشور به مرحله تخصص و حضور در بازار کار می‌رسند.

رفتن آن‌ها به کشوری دیگر، علاوه‌بر اینکه کورسوی امید و امنیت نظام پزشکی را خدشه‌دار می‌کند، نتیجه‌ای درخور برای هزینه‌های صرف‌شده در نظام آموزشی کشور جهت تعلیم و به‌عرصه‌رسیدن نیروهای متخصص فراهم نمی‌کند. این روزها، رشد پلتفرم‌های آنلاین و استقبال از آن‌ها باعث دلگرمی متقاضیان خدمات و متخصصان شده است.

وجود سامانه‌هایی مانند دکتردکتر که با ارائه خدماتی مانند نوبت دهی دکتر کودکان، به دنبال ایجاد رضایت بیشتر و بهینه‌سازی فرایند درمان هستند، در کنار توجه به نخبگان و عرضه امکاناتی درخور شأن آن‌ها و مراجعانشان، رفته‌رفته فضای اندوهگین ترک وطن از سوی پزشکان اطفال را روشن خواهد کرد. این روشنایی نیاز به همکاری همه ما در کنار هم دارد.