باستان‌شناسان آلمانی در راه ایران

به نقل از خبرگزاری ایسنا، باستان‌شناسان آلمانی از اسفندماه مجددا در معدن نمک چهرآباد زنجان حضور پیدا می کنند و کاوش‌ها در این محوطه‌ تاریخی از سر گرفته می‌شود. این درحالی است که هنوز پرونده شکایت معدنکار این معدن در دادگاه در دست بررسی است.

یحیی رحمتی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در این باره گفت:

برای انجام فصل بعدی عملیات باستان‌شناسی و بررسی معدن نمک چهرآباد، هیات مطالعات دانشگاه «بوخوم» آلمان اسفند امسال به ایران می‌آید، همچنین در ادامه این کاوش ها نشستی یک روزه در زنجان با هدف ارایه گزارش ها و نتایج کاوش های انجام شده در این معدن برگزار می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در برنامه‌ آینده میراث فرهنگی استان زنجان، تبدیل این معدن نمک به سایت موزه در دستور کار است، افزود:

برای عملیاتی شدن این اقدام، یکی از ملزومات در این محوطه، خوانا سازی دوره‌های تاریخی براساس آثار به دست آمده است.

وی معدن نمک چهرآباد را یک مجموعه معدنی با بیش از 2300 سال قدمتِ بهره‌برداری توصیف کرد و ادامه داد:

آنچه که فعلا به دست آمده است برای ما مشخص کرده که از دوره هخامنشی تا امروز در دوره‌های مختلف تاریخی، این معدن فعال بوده است و معروفترین اثر به دست آمده از دوره‌ هخامنشی، مرد نمکی شماره چهار با 2350 سال قدمت است، همچنین مرد نمکی شماره یک از دوره‌ ساسانی در این معدن به دست آمده است.

به گفته‌ او قرار است در همایش ملی باستان‌شناسی امسال در تهران بخشی از ارایه گزارش ها به یافته های مردان نمکی اختصاص پیدا کند. 

او به کشف یافته‌های باستان شناسی در این محوطه‌ تاریخی از دوره‌ اشکانی تا اوایل ساسانی یعنی حدود 1700 سال پیش تا امروز اشاره کرد و گفت:

از سوی دیگر آثار به دست آمده از دوره ایلخانیان و حتی دوره قاجار و پهلوی اول، نشان می‌دهد که چهرآباد در دوره های تاریخی مختلف مورد بهره برداری قرار گرفته‌ است و این معدن نمک یک سایت غنی از نظر تاریخی است.

به گفته رحمتی این معدن به یکی از طولانی‌ترین‌ معادنِ در دست بهره‌برداری در ایران تبدیل شده و به عنوان یکی از قدیمی ترین معادن ایران -از نظر طول زمان بهره‌برداری از یک معدن- شناخته می شود. مستمر بودنِ برداشت و فعال بودن این معدن نمک آن را به یکی از مهم ترین معادن ایران تبدیل کرده است.

رحمتی این معدن را یکی از سایت های فعال کاوش های باستان شناسی در ایران دانست و افزود:

به واسطه‌ این خصوصیت؛ قوی ترین هیات های ایرانی و بین‌ المللی نیز به صورت مشترک روی این سایت فعالیت می‌کنند، اما این موضوع فعلا ادامه دارد و تا زمانی که معدن فعال باشد، نمی‌توان برای پایان مدت زمان کاوش های آن زمانی در نظر گرفت.

او در مورد کشف نخستین مرد نمکی در این معدن توضیح داد:

در سال 1372 و به صورت اتفاقی توسط بهره‌بردارانِ معدن، جسدی پیدا شد که فقط یک چکمه که داخل آن پا بود و البسه‌ و لوازماتی که همراه آن بود نیز پیدا شد. نخست گمان می‌رفت آن یک جسدِ جدید باشد، اما بعد از انجام محاسبات، مشخص شد که متعلق به بیش از 1700 سال پیش است، از آن دوره به بعد کاوش‌ها به صورت علمی آغاز شد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان؛ به کشف دومین مرد نمکی در حدود سال 84 نیز اشاره کرد و گفت:

پس از آن معدن قُرق شد و خسارت زیادی پرداخت کردیم تا بتوانیم جلوی بهره‌برداری را بگیریم.

او ادامه داد:

در حال حاضر نیز درگیر پیگیری های دادگاه هستیم. بهره بردار معدن، از میراث فرهنگی ادعای خسارت کرده است، چون در حال حاضر به دلیل ارزشمند بودن محوطه امکان فعالیت و برداشت نمک وجود ندارد و پیمانکار به عنوان بهره‌بردارِ معدن از کار بازمانده است. او به دلیل مالکیت در این محوطه و نداشتنِ امکانِ بهره‌برداری، ادعای خسارت کرده که در حال گذراندن مراحل قانونی آن هستیم.

شایان ذکر است که اواخر اردیبهشت امسال نیز ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیات مشترک باستان شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان اعلام کرد که تونلی بزرگ با چند فضای مرتبط با یکدیگر از دوره هخامنشی، ساسانی و دوران اسلامی در ایران از جالب ترین کشفیات فصل گذشته‌ کاوش بوده است.

همچنین باستان شناسان در این محوطه هنوز در جستجوی شناسایی قدیمی‌ترین دوره‌های استخراج نمک در چهرآباد هستند.

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.