حذف ارز مسافرتی | شایعه یا واقعیت ؟

آنچه که در چند روز گذشته توجه جامعه گردشگری را به خود جلب کرده، بحث داغ ارز مسافرتی است. از منابع مختلف حرف هایی مبنی بر قطع این ارز در فضای مجازی رد و بدل می شود که ذهن بسیاری از مسافران خارج از کشور را برآشفته است. ولی اله سیف -رییس کل بانک مرکزی- 13 تیرماه پس از راه اندازی بازار ثانویه ارزی به خبرنگاران وعده داد که تخصیص ارز مسافرتی در آینده نزدیک به این بازار منتقل می شود. بازار ثانویه که به تازگی در بستر سامانه ارزی نیما راه اندازی شده است، بهای ارز را در بازار عرضه و تقاضا مشخص می کند و بالاتر از نرخ رسمی است.

چند روز پیش بود که خبرگزاری های مختلف خبر حذف ارز مسافرتی را منتشر کردند که بازتاب هایی را در جامعه به دنبال داشت. با انتشار  نامه ای با سربرگ بانک سامان با موضوع "تعلیق فروش ارز مسافرتی تا اطلاع ثانوی" و ممنوعیت فروش ارز مسافرتی از 30 تیر 97 در شبکه های اجتماعی اوضاع به شدت به هم ریخت. صف طویل مقابل باجه ارزی مستقر در فرودگاه ها از جمله وقایعی بود که در پی انتشار این خبر به وقوع پیوست. برآشفتگی ها ادامه داشت تا اینکه خبرگزاری اقتصاد آنلاین به نقل از یک مقام مسوول در روابط عمومی بانک سامان اعلام کرد:

هیچ گونه تصمیمی در زمینه لغو پرداخت ارز مسافرتی ابلاغ نشده و نامه‌ای جعلی مبنی بر توقف پرداخت ارز مسافرتی در شبکه‌های اجتماعی در حال انتشار است‌.

این در حالی بود که پیش از این بیشتر کارشناسان چالش هایی را برای ارز مسافرتی با سهمیه 500 یورو برای مسافرت به کشورهای همسایه و سهمیه 1000 یورو به مقاصد دورتر اعلام کرده بودند. کار به جایی رسیده بود که برخی آژانس‌های مسافرتی تبلیغات مسافرت مجانی به کشورهای خارجی را می‌کردند به شرط آنکه مسافر ارز را به قیمت رسمی به آژانس بفروشد. این گونه شد که تفاوت شدید قیمت ارز رسمی و نرخ غیررسمی بازار رانت بزرگی را برای مسافرت‌های خارجی به وجود آورد.

 هر چند که بسیاری بر این باور بودند که رقم 500 یورو برای مقاصد نزدیک و یک هزارو یورو برای مقاصد دور برای سفرهای خارجی کافی نیست اما گذشت زمان نشان داد که همین ارقام اندک نیز محل سو استفاده برخی شده است و اکنون تشدید تقاضا برای دریافت ارز مسافرتی، نهاد تصمیم گیر را بر آن داشته تا در سیاست ها و دستورالعمل های خود بازنگری کند.

مهدی کسرایی پور -مدیر کل سیاست ها و مقررات ارزی بانک مرکزی- نیز اعلام کرد:

موضوع ارز مسافرتی در حال بررسی است؛ بانک مرکزی پیشنهادهای جدیدی برای اصلاح نحوه پرداخت آن مطرح کرده که در ستاد اقتصادی دولت بررسی و در آن جا در این باره تصمیم گیری خواهد شد.

در ادامه خبری مبنی بر بازنگری بانک مرکزی در پرداخت ارز مسافرتی براساس نرخ توافقی بازار ثانویه ارزی مطرح شد و کمی از آشفتگی ها کاست. قرار بر این شد که بانک مرکزی سازوکار مربوطه را در اولین فرصت اعلام کند. 

امروز (شنبه 30 تیر 1397) خبرهای ضد و نقیضی از حذف ارز مسافرتی به گوش رسید. برخی خبرگزاری ها اخباری با تیتر " ارز مسافرتی حذف شد" و " توقف پرداخت ارز مسافرتی" منتشر کردند. خبرگزاری ایرنا در این میان خبری با تیتر " آینده ارز مسافرتی در انتظار تصمیم دولت" منتشر کرد و در آن به گونه ای اخبار حذف ارز را تکذیب کرد.

به نقل از خبرگزاری ایرنا، دولت از 21 فروردین ماه تا پایان 23 تیر یعنی حدود سه ماه معادل 312 میلیون دلار ارز مسافرتی با نرخ 4200 تومان به مسافران خروجی تخصیص داده که مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس نیز قرار گرفته است. منتقدان بر این باورند که در آستانه اعمال تحریم های یک جانبه آمریکا علیه کشورمان و در شرایطی که باید مدیریت بیشتری بر منابع ارزی کشور انجام شود، این پرداخت ها توجیهی ندارند. علی سنگینیان -رییس کمیسیون پول و سرمایه اتاق ایران- معتقد است کسی که قصد مسافرت دارد باید ارز مورد نیاز خود را به قیمت بازار تامین کند نه اینکه دولت بابت آن یارانه تخصیص دهد.

در سه ماهی که از اجرای نظام جدید ارزی می گذرد، دولت برخی تصمیم های اولیه خود را اصلاح کرده است؛ برای نمونه ابتدا اعلام کرد برای واردات همه کالاها ارز تخصیص می دهد اما در نهایت با تقسیم بندی کالاها به چهار گروه، گروه سوم را از شمول ارز 4200 تومانی خارج و واردکنندگان را ملزم کرد از بازار ثانویه تامین کنند. در مصوبه دولت بر تخصیص ارز مسافرتی تاکید شده و در عین حال از سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خواسته اند تا پیشنهادهای خود را در مورد کاهش تقاضای ارز مسافرتی به معاون اول رییس جمهوری ارایه دهند. با توجه به این دو مورد دور از انتظار نیست که با بررسی این گزارش ها، تخصیص این ارز دچار تغییراتی شود.

ایرنا در ادامه به نقل از یک مسوول آگاه نوشت:

با توجه به راه اندازی بازار ثانویه و انتقال تامین ارز گروهی از کالاها به این بخش که ارز مورد نیاز آنها از محل صادرات خرد تامین می شود، دور از انتظار نیست که در آینده تامین ارز برخی خدمات از جمله ارز مسافرتی نیز به این بخش منتقل شود زیرا در اولویت کشور نیست.

خبرگزاری ایلنا نیز از توقف عرضه ارز مسافرتی خبر داد و در پی انتشار خبری مبنی بر پایان عرضه ارز مسافرتی با آغاز مرداد ماه، به نقل از ولی‌الله سیف نوشت:

برنامه‌ای برای حذف ارز مسافرتی نیست اما هم‌اکنون و در آستانه آغاز مرداد ماه با دستور بانک مرکزی، فروش ارز مسافرتی در همه بانک‌های عامل متوقف شد.

خبرگزاری تسنیم نیز از برگزاری جلسه ای در بانک مرکزی خبر داد که در آن درباره سرنوشت ارز مسافرتی تصمیم گیری خواهد شد. البته به نقل از این خبرگزاری هنوز خبری از این جلسه بیرون نیامده است. تسنیم نیز به نقل از مهدی کسرائی پور نوشت:

نحوه پرداخت ارز مسافرتی تا چند روز آینده مشخص می شود.

همه اینها در حالی است که هنوز سایت بانک مرکزی خبری را با این مضمون منتشر نکرده است و همه چیز در هاله ای از ابهام قرار دارد. هنوز هیچ کس به درستی نمی داند که ارزی در بانک ها عرضه می شود یا خیر. هیچ کس هم نمی تواند درباره وضعیت مسافرانی که برای تهیه ارز اقدام کرده اند اظهار نظر کند. 

باید منتظر بمانیم تا ببینیم در چند روز آینده چه اتفاقی می افتد...

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.