یونسکو از ایران در مورد خسارات سیل گزارش خواست

بر اساس گزارش ایسنا، محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خبری میزان خسارات وارد شده توسط سیل به آثار تاریخی ایران را 300 میلیارد تومان اعلام کرد. 

آقای طالبیان در گفت و گویی با خبرگزاری ایسنا در این زمینه چنین توضیح داد: 

۷۳۰ اثر تاریخیِ ۲۵ استان کشور در اثر بارش باران و سیلاب آسیب دیده‌ اند که بر اساس بررسی‌ ها و پایش‌ های انجام شده تا کنون، به اعتباری معادل ۳۰۰ میلیارد تومان برای مرمت و نجات‌بخشی این آثار نیاز است.

ایشان دو روز پیش برای بررسی آثار تاریخی لرستان مانند فلک الافلاک و پل های تاریخی استان به شهرها و مناطق مختلف لرستان سفر کردند. آقای طالبیان از استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، زنجان، اردبیل، آذربایجان شرقی و گیلان به عنوان مناطقی نام برد که در آنها گزارشی مبنی بر تخریب یا آسیب بناهای تاریخی در اثر سیل نشده است: 

متاسفانه سیل به آثار تاریخیِ برخی از استان‌ ها آسیب‌ های زیادی را وارد کرده است، حتی هنوز برخی از آثار زیر آب و در بستر رودخانه هستند و بعد از گذشت حدود ۱۰ روز از اتفاقات رخ داده در این استان‌ ها، سیلاب در برخی نقاط بار دیگر افزایش داشته و حتی بارندگی‌ ها در استان گلستان نیز بیش از گذشته گزارش شده است. 

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وضعیت رود کرخه در استان خوزستان و مشکلاتی که این استان با آن دست و پنجه می کند گفت: 

 در حال حاضر آنچه برای ما اهمیت دارد، پایش بناها، سازه‌ها یا پل‌های در بستر رودخانه است. با توجه به وجود محوطه‌ های تاریخی زیاد خوزستان و قرار گرفتن بخشی از آنها در کنار کرخه، بررسی آنها بعد از فروکش کردن آب انجام می‌ شود.

ساختار اصلی پل های تاریخی آسیب ندیده اند

آقای طالبیان بناهای تاریخی قرارگرفته در بستر رودخانه ها را به دو بخش تقسیم کرد و ادامه داد: 

 این سازه‌ ها یا پل‌ های سالمی هستند که هنوز اجزای خود را حفظ کرده و یک پارچه‌ اند که آسیب کمتری دیده‌ اند، مانند پل «گپ» در لرستان که دچار فرسایش شده و تخریب‌ های کوچکی در آن رخ داده، اما خوشبختانه ساختار بنا آسیب ندیده است. 

ایشان در مورد بخش دوم آثارهای تاریخی مانند پل ساسانی "درفول" چنین توضیح داد: 

از سوی دیگر برخی از سازه‌ها نیز از ساختار قدرتمندی برخوردار بوده‌اند، مثل پل «گاومیشان» که بزرگترین دهانه‌ ساختاری در مرز ایلام و لرستان را دارد.

آقای طالبیان البته وضعیت بیشتر پل های تاریخی را سالم توصیف کرد: 

با این وجود قطعه‌ هایی از این پل‌ ها یا از بدنه یا لایه‌ هایی از آنها جدا شده‌ اند و به مرمت اضطراری نیاز دارند. البته «پل تاریخی کشکان» به جز پایه قاجاری که سیلاب آن را برد و یکی از پایه‌های اصلی که زیر آن به واسطه آب شسته و کج شده و به اقدامات مهندسی فنی نیاز دارد، وضعیت بهتر و ثابت قدم‌ تری دارد. پل «افرینه» در لرستان هر چند تا کنون خود را نگه داشته اما دچار فرسایش شده است، همچنین قسمت ساسانی پل شکسته یا «پلدختر» که در سیلاب بوده‌اند، واژگون شده و آسیب دیده‌ اند.

ترَک در برخی نقاط از دیوار حفاظتی اطراف فلک‌ الافلاک

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی در ادامه صحبت های خود به ریزش خاک‌ های دستی تپه باستانی اطراف قلعه فلک‌الافلاک اشاره کرد و افزود: 

دیوارهای حفاظتی قلعه نیز در برخی نقاط ترک خورده‌ اند و هنوز نمی‌ توان درباره‌ ساختار برج و وضعیت احتمالاا نگران‌ کننده‌ آن حرف زد، البته اطراف آن نیاز به اقدامات اضطراری، پایش و تثبیت دارد و باید آزمایش‌ های خاصی روی آن انجام داد.

ایشان از همراهی تیمی شامل مدیر کل حفظ و احیا و مدیر امور پایگاه‌های جهانی و یک هیات خبره از سازه و ژئوفیزیک و عمران در بررسی‌ های خود از بناهای تاریخی استان لرستان و ارزیابی کارشناسانه تیمی این بناها خبر داد و گفت: 

بر اساس مشورت‌ های انجام شده با کارشناسان، باید بلافاصله اقدامات مطالعاتی و اجرائی- مرمتی و نجات‌ بخشی و سپس تثبیت بناهای تاریخی را در دستور کار قرار داد.

چند بنای تاریخی در سیل کاملا تخریب شده‌ اند؟

معاون سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به این سوال که تا کنون چند بنای تاریخی ایران به طور کامل از میان رفته اند، چنین توضیح داد: 

هر چند تا کنون گزارشی در این زمینه نداشته‌ایم، اما در حال حاضر دقیق نمی‌ توان گفت اما در برخی از بناهای خشتی که مثلاا رسیدگی به آن نمی‌ توان به صورت دقیق در این زمینه صحبت کرد. در برخی از روستاها یا نقاطی که تخریب بیشتری اتفاق افتاده، مثلا یک دیوار خشتی یا سقف خشتی یک بنا ریزش داشته است.

این مقام مسئول همچنین در مورد تخریب 70 درصدی یخچال میرفتاح در همدان، گفت: 

باید در زمان اعلام بحرانی مانند سیلاب، سیستم‌ های هدایت آب در یخچال تاریخی همدان بررسی می‌ کردند، بارندگی از بالا و حجم آب به صورت ناگهانی باعث تخریب بخش زیادی از بنا شده است.

درخواست یونسکو از ایران برای ارائه گزارش از وضعیت آثار جهانی

آقای طالبیان در ادامه صحبت های شان از درخواست یونسکو از سازمان میراث فرهنگی برای ارائه گزارش از وضعیت آثار جهانی ایران در سیل اخیر سخت گفت و افزود: 

تا کنون نیز گزارشی از طریق دفتر منطقه‌ ای برای یونسکو ارسال کرده‌ ایم. احتمالا کارشناسِ یونسکو که در پایان هفته جاری -۲۳ فروردین- به شوشتر می‌ آید نیز موظف به ارائه‌ گزارش به سازمان یونسکو خواهد بود.

ایشان در مورد اینکه آیا یونسکو و کشورهای عضو این سازمان تا کنون برای نجات بخشی آثار تاریخی کشور اعلام کمک کرده اند یا خیر، گفت: 

برای آثار ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو می‌ توانیم کمک جهانی بگیریم، شاید با ارائه‌ گزارش از طریق کارشناس متخصص ژئوفیزیک یونسکو نیز بتوانیم از کمک‌ های جهانی بهره بگیریم.

در کنار رسیدگی به خانه‌های مردم، پرداخت اعتبار به میراث در اولویت است

آقای طالبیان در انتهای مصاحبه خود تاکید کرد:

آنچه که مسلم است، قرار است ستادهای بحران در استان‌ ها در کنار رسیدگی به وضعیت خانه‌ های مردم، خسارت میراث فرهنگی را نیز در اولویت قرار دهند تا بتوانیم اقدامات مرمتی را سریع‌ تر انجام دهیم.

طالبیان همچنین در مورد نحوه آسیب به بناهای تاریخی در این سیل گفت: 

به هیچ عنوان متاسفانه در اکثر نقاطی که دیدیم حریم خانه‌ ها در مسیل ها رودخانه‌ ها قرار دارد، اما بخش‌ های تاریخی به جز سازه‌ های آبی، یعنی بناهایی که در شهرهای تاریخی و نقاط مهم ساخته شده‌ اند، فقط از طریق باران‌ های سیل آسا دچار تخریب و گرفتاری شده‌ اند. 

تصاویر این گزارش توسط محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی - در زمان بررسی آثار تاریخی ثبت شده است.

اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.