اعتبار پاسپورت ایرانی به چیست؟

به نقل از خبرگزاری ایسنا، روایتی وجود دارد که چهاردهه پیش ایرانی ها با گذرنامه شان می توانستند به راحتی به اروپای غربی به جز سوئیس و اتریش، 3 کشور بزرگ آفریقایی و 8 کشور مهم آسیایی بدون ویزا سفر کنند. اما سوالی که اکنون پیش می آید این است آیا اعتبار گذرنامه ها تنها وابسته به آزادی سفر است یا مولفه های دیگری در آن دخالت دارد؟ 

بر اساس این گزارش، مهمترین شاخص تعیین قدرت و ضعف گذرنامه در موسسه های اعتبارسنجی به طور معمول آزادی سفر است و در همین رابطه در آخرین گزارشی که از سوی موسسه معتبر "هنلی پاسپورت ایندکس" منتشر شده، رتبه ایران با امکان دسترسی بدون ویزا به 48 کشور، 92 است. 

بیشتر مردم هم این شاخص را به عنوان اعتبار یک گذرنامه قبول دارند و برای همین انتظار داشتند تا با وجود اجرای سیاست های درهای باز و سیاست لبخندی که دولت یازدهم و دوازدهم در پیش گرفته است گذرنامه ایران قوی تر و دسترسی به کشورهای بیشتری برای رفت و آمد امکان پذیر شود. اتفاقی که برای سفر به کشورهایی مانند ارمنستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان و صربستان افتاد و درهای کشورهای بیشتری به روی ایرانی ها باز شد؛ هرچند صربستان به دلایل مختلف مانند مشکلات مهاجرتی که ایرانی ها در این کشور به وجود آوردند معافیت ویزای خود را لغو کرد. 

مساله ای که در این موضوع قابل توجه است این است که اجرای "سیاست درهای باز" تنها با یک توافق دیپلماتیک به دست نمی آید و به مولفه های زیادی مانند رعایت قوانین مهاجرتی و هنجارهای کشورهای مقصد، ایجاد رابطه قابل اعتماد سیاسی و اقتصادی که حافظ منافع کشور میزبان باشد بستگی دارد. 

در این میان قابل ذکر است که وزارت خارجه کشورمان در دیدارهای بین المللی خود برای برقراری رژیم دو جانبه لغو ویزا ابراز تمایل می کرد اما شرایط حساس کشورمان در کنار پیشینه رفتاری ایرانی ها در مهاجرت های قانونی و غیرقانونی شان، باعث شده تا بسیاری از کشورهایی که امکان لغو ویزا را هم دارند با احتیاط و محافظه کارانه عمل کنند و تن به لغو رواید ندهند. نمونه قابل توجه این مساله، کشور روسیه است که با وجود اعلام آمادگی هر دو طرف برای لغو روادید و حتا امضای قراردادهایی در این زمینه در عمل حرکتی انجام نداد. 

در همین زمینه، مجتبی کریمی، رییس اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه در گفت و گویی از پارامترهای زیادی که در اعتبار بخشی به گذرنامه ایرانی دخیل است سخن گفت:

موسسه‌ های نظرسنجی از منظرهای مختلفی، اعتبار گذرنامه‌ها را ارزشیابی می‌ کنند. بعضی معتقدند اعتبار پاسپورت به میزان سفر آزاد و بدون ویزا به کشورهای مختلف است. برخی کارایی گذرنامه را در تعداد سفر فرهیختگان، ورزشکاران و دانشجویان می‌دانند و به زعم‌ شان پاسپورتی مقبولیت بیشتری دارد که صاحبان آن هنجارهای مختلف را در کشور میزبان رعایت کرده باشند.

آقای کریمی به مقبولیت گذرنامه ایرانی در برخی کشورهای اروپایی تحت تاثیر آمد و شد زیاد فرهیختگان، دانشجویان و ورزشکارانی که رتبه‌ ها و مقام‌ های بین‌المللی کسب کرده‌ اند، اشاره و تاکید کرد:

پارامترهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیادی در اعتباربخشی گذرنامه یا ملیت ایرانی اثر دارد و درست نیست یک‌ جانبه همانند موسسه‌ های نظرسنجی، تنها با در نظر گرفتن تعداد کشورهایی که امکان سفر بدون ویزا برای یک ملیت را فراهم کرده‌ اند، با این موضوع برخورد شود؛ چرا که در سال‌ های اخیر به تعداد کشورهای لغو ویزا شده برای اتباع ایرانی، اضافه شده اما رتبه ایران همچنان در فهرست‌های جهانی اعتبار گذرنامه تغییری نکرده است.

اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.