
مهسا محرابی
نویسنده ارشد کارناوال
انتشار
30 خرداد 1395
به روز رسانی
15 شهریور 1398
یکی از باستان شناسان پیشکسوت درخواست تشکیل نشست اضطراری مقامهای عالیرتبه استان سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار را برای نجات شهر تاریخی « تیس » داده است چرا که در تحقیقات او این شهر در خطر نابودی قرار دارد و باید این هشدار را جدی گرفت .
در گزارشی که ایسنا تهیه کرده است ، سرپرست هیأت بررسی شهر تاریخی تیس ، علی صدرایی در این مورد گفته :
مداخلات انسانی، جادهسازی، تخریبهای محیطی، تسطیح، خانهسازی و بازسازیهای غیر اصولی عواملی هستند که آثار تاریخی به جای مانده از دوران سلجوقی، صفوی و قاجارِ این شهر تاریخی را تهدید میکنند.
او در تکمیل صحبت هایش گفت :
در بازدید هیأت باستانی شناسی از شهر تاریخی تیس چابهار ، کل مجموعه تاریخی این منطقه شامل بندر تاریخی تیس، قلعه پرتغالیها، غارهای سهگانه «بانمسیتی»، محوطه شهر تاریخی و قبرستانهای ششگانه مورد بررسی کارشناسانه قرار گرفتند .
علی صدرایی ، سرپرست هیأت بررسی شهر تاریخی تیس ، این مکان را یکی از مهمترین بنادر تاریخی دریای عمان در دوران اسلامی برشمرد که میزبان آثار بسیار شاخصی از دوران اواخر سلجوقی تا دوران صفوی و قاجار است و صحبت هایش را این گونه ادامه داد :
نبود حفاظت و نگهداری عمدهترین مشکل این منطقه است، همچنین روند تخریب آثار تاریخی موجود در شهر تاریخی تیس که اغلب آنها ثبتی نیز هستند، تداوم دارد .
این باستان شناس در مورد وضعیت برخی از این آثار این گونه توضیح داد :
مداخلات در بندر تاریخی تیس و بخش جنوبی منطقه که آثاری از تمدن گذشته دریانوردی ایرانیان را در خود نهفته دارد، به چشم میخورد.
در جایی دیگر علی صدرایی با اشاره به اینکه این قسمت ، پس از قلعه تا دریا را شامل میشود، بیان کرد:
در سالهای اخیر گنجینهای با ارزش در این بخش کشف شده که البته بخشی از آن غارت و قسمتی نیز در اداره کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان نگهداری میشود .
او صحبت هایش را در مورد وضعیت این بندر تاریخی این گونه تکمیل کرد :
قلعه تاریخی « تیس » ، موسوم به قلعه « پرتغالیها » که بعد از بندر تاریخی به سمت شرق قرار دارد، از یک سو مورد بازسازیهای بسیار ناقص، غیر اصولی و غیر علمی قرار گرفته و از سوی دیگر تعریض جاده چابهار به «کُنارک» به آن آسیب رسانده است .
همچنین او ایجاد دکل مخابراتی در سمت دیگر قلعه، ایجاد آبنما در بخش ورودی و نبود ساماندهی را از تهدیدات مخرب این بنای ثبتی برشمرد .
او در تکمیل صحبت هایش در مورد وضعیت غارهای سه گانه بخش شمالی شهر تاریخی تیس که به غارهای «بان مسیتی» مشهور هستند، افزود :
وضعیت این غارها بسیار بد است ؛ نبود ساماندهی، تخریب محیطی و مداخلات انسانی سالهای اخیر بر نابودی این آثار سهگانه، شامل دو غار تاریخی و یک غار طبیعی سرعت بیشتری داده است .
او با اشاره به وضعیت نامناسب محوطه و قبرستانهای این شهر تاریخی نیز فزود:
این محوطه که از بافت مرکزی شهر تاریخی شروع و به سمت غرب ادامه دارد پیش از این تسطیح و خانه سازی شده است.
صدرایی با توضیح در مورد اینکه که در سالهای اخیر از 6 قبرستان ثبتی ، 4 قبرستان تسطیح و یک قبرستان نیز در حال تسطیح و تقسیمبندی برای خانهسازی است ، گفت:
اگر بصورت اضطراری به قبرستانهای تاریخی این شهر رسیدگی نشود، این روند ادامه خواهد داشت و در زمان بسیار کوتاه از آنها آثاری باقی نخواهد ماند .
این باستان شناس ، در مورد وضعیت سایر آثار تاریخی این بندر تاریخی مانند آبانبارها، قلعه «فیروز گت» و «بلوچ گت» و سد تاریخی «تیس» صحبت کرد و هشدار داد .
او در پایان ، درخواست کرد تا جلسه ای اضطراری در سطح بالای مدیریت استان با شرکت مسئولان منطقه آزاد چابهار برگزار شود و یک تصمیم جدی برای نجات آثار تاریخی شهر تیس گرفته شود.
دیدگاه جدید