معروف ترین غارهای ایران

غار علیصدر در 75 کیلومتری شمال غربی شهر همدان، در شهر کبودرآهنگ و در نزدیکی روستای علیصدر قرار دارد و در دل ارتفاعات ساری قیه یا صخره زرد جای خوش کرده است. ارتفاع غار از سطح دریا به 2180 متر می‌رسد؛ اما از آنجایی که هنوز تمام زوایا و گوشه‌های این غار کشف نشده کسی از طول و عمق آن اطلاع دقیقی ندارد. تا به اینجای کاوش ها تا این اندازه می دانیم که برخی حفره‌های زیرزمینی آن تا 40 متر درازا دارند و عمق دریاچه غار بین نیم تا 14 متر در نوسان است. غار علیصدر از دالان ها، دهلیزها و تالارهایی پیچ در پیچ تشکیل شده است و دریاچه بزرگی در میانه آن، بخش اعظم غار را به یکدیگر متصل می‌کند به همین جهت باید برای رسیدن به قسمت‌های مختلف آن از قایق استفاده کرد؛ موضوعی که علیصدر را به بزرگترین غار آبی قابل قایقرانی در جهان تبدیل می‌کند. برخی پژوهشگران نیز اعلام کرده‌اند که این غار با غار کتله‌خور در زنجان ارتباط دارد.

بین دو شهر دلیجان و نراق در استان مرکزی، یکی از زیباترین غارهای زنده و مرطوب دنیا، غار چال‌نخجیر، در دامنه کوهی با نام کوه تخت قرار دارد و سن آن بین 34 تا 16 میلیون سال تخمین زده می‌شود. چال‌نخجیر یک غار زنده است؛ یعنی رسوبات در آن رشد می‌کنند و اشکال منحصربه‌فردی را به وجود می‌آوردند. حدود 95درصد از بدنه غار، رسوبات آهکی و باقی آن سنگ است، این رسوبات آهکی اغلب به صورت کریستالی هستند که زیبایی چال‌نخجیر را چند برابر کرده‌اند. غار چال‌نخجیر به احتمال خیلی زیاد در گذشته جز غارهای آبی محسوب می‌شده است چرا که هنوز هم می‌توان بر روی دیواره‌های آن خط تراز آب را مشاهده کرد؛ اما به دلیل تغییرات آب و هوایی کم‌کم به شکل کنونی خود درآمده است.جالب است بدانید که به دلیل عدم امکان تابش نور خورشید به داخل غار و آهکی بودنش هیچ موجود زنده‌ای در آن زندگی نمی‌کند.

در شهر گرماب استان زنجان غار زیبایی وجود دارد که به خاطر قندیل‌ها، کیفیت بلورها، اندازه و قدمت حدودا 30 میلیون ساله‌شان، به عنوان یکی از شاخص‌ترین غارهای آهکی جهان شناخته می‌شود. گفته می‌شود که این غار در مقایسه با سایر غارهای آهکی، آهک خالص‌تری دارد و همین امر موجب شده تا قندیل‌های کتله‌خور از شفافیت بیشتری برخوردار باشند. غار کتله‌خور از لحاظ قدمت با غار علیصدر همدان برابری می‌کند؛ اما برعکس غار علیصدر تقریبا غار خشکی است.

این غار 7 طبقه دارد که 5 طبقه آن شناسایی شده و تنها 1 طبقه آن قابل بازدید هستند. 1 طبقه قابلِ بازدیدِ کتله‌خور هم به 3 بخش متمایز فرهنگی، ورزشی و تفریحی تقسیم شده و در هر بخش شگفتی‌های خاصی در انتظار شما هستند. جالب که بدانید علت شکل‌گیری غار را فعالیت‌های زمین‌شناسی مختلف و ایجاد گسل در منطقه می‌دانند.

غار یخ مراد جاذبه‌ای در میانه جاده چالوس و حوالی گچسر است که یکی از منحصربه‌فردترین و پر پیچ‌وخم‌‌ترین غارهای ایران به شمار می‌رود و یکی از معدود غارهای طبقاتی کشورمان است. قندیل‌ها، ستون‌ها و دریاچه‌های یخ‌زده این غار شهرت بسیاری دارند و بازدیدکنندگان زیادی را به سوی خود می‌کشانند. هنوز از طول غار یخ مراد اطلاع دقیقی در دست نیست چرا که حفره‌های متعدد در آن مانع از دستیابی غارنوردان به انتهای غار می‌شوند و همین مساله بر شگفتی آن می‌افزاید. در این غار فسیلی از گونه نرم‌تنان دریایی به نام کاردتیا کشف شده که مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی است و بر اساس آن کارشناسان اظهار داشته‌اند که این غار در حدود ۵۰ میلیون سال پیش در زیر دریا به وجود آمده است. در این میان برخی بر این باورند که سابقه پیدایش غار بیش از این است و به دوره دوم زمین شناسی (مزوزوییک) باز می‌گردد. به دلیل همین ویژگی‌های زمین‌شناختی می‌توان غار یخ مراد را مقصد ژئوتوریسم نیز دانست.

غار آبی دانیال یکی از شاهکارهای طبیعت ایران است که در گوشه‌ای از خطه مازندران قرار دارد. این غار یکی از غارهای‌های آبی و رودخانه‌ای ایران به شمار می‌رود که در رشته کوه البرز واقع شده است و از نظر بزرگی در میان غارهای آبی ایران بعد از غار قوری‌قلعه روانسر در کرمانشاه مقام دوم را دارد. از این غار با عناوین کردکوی، گرده‌کوه و چاری نیز یاد شده است و امروزه به دلیل همجواری با روستایی به نام دانیال به همین نام خوانده می‌شود. جالب که بدانید طول این غار 2158 متر و عمق آن 74.2 متر است. ارتفاع سقف در قسمت‌های مختلف غار تغییرات فاحشی دارد و از 0.5 تا 50 متر تغییر می‌کند. آب زلال درون غار از چندین چشمه کوچک و جویبارها سرچشمه می‌گیرد. دمای آب در تمامی فصول سال 17 درجه سانتی‌گراد است و کیفیت آن به حدی بالاست که در صورت آلوده نشدن می‌تواند قابل شرب نیز باشد. جریان رودخانه جاری در غار از ابتدای ورود به آن تا بخش انتهایی دیده می‌شود و عمق آن در بخش‌های مختلف غار دانیال تا میزان حداکثر 1 متر متغیر است.

غار طبيعی زينِگان در ۲۵ کیلومتری جنوب‌غربی ایلام در شهر مهران، در میان دشتی وسیع در نزدیکی روستای صالح آباد واقع شده است؛ به دلیل قرارگیری این غار در دشتی گرمسیری و هوای بسیار خنک و مطبوع داخل آن، به این غار، غار بهشت هم می‌گویند. غار زینگان در اصل تنگه‌ای است که از دو طرف باز بوده و بيش از يک كيلومتر (برخی از اهالی طول آن را 6 کیلومتر می‌دانند) طول دارد. قندیل‌های طبیعی، دهلیزهای آبگیر و آب جاری در میان مسیر، زیبایی این جاذبه را دو چندان کرده است. احتمال می‌رود فضای تنگ بین کوه و شباهت دیواره‌های آن به غار باعث شده که به این جاذبه غار زینگان بگویند.

امجک یکی از غارهای زیبای شهر تفرش در استان مرکزی است که بر بلندای دره‌ای به نام دره سلطان و در ارتفاع 1900 متری از سطح دریا قرار دارد. غار امجک تفرش یکی از غارهای فنی ایران است و دهانه ورودی بسیار تنگ و ناپیدایی دارد که اگر از آن عبور کنید وارد دنیایی بزرگ و شگفت‌انگیز خواهید شد؛ دنیایی که مهارت و شجاعت غارنوردان حرفه‌ای را به چالش می‌کشد. امجک از جمله غارهای عمودی محسوب می‌شود و دارای 4 تالار با ارتفاع بیش از 10 متر است و در آن انواع رسوبات زیبای آهکی نظیر چکیده، چکنده، رسوبات گل سنگی و همچنین موجوداتی نظیر موش و خفاش قابل مشاهده است.

غار امجک برای اولین بار در سال 1372 مورد توجه غارنوردان قرار گرفت و شناسایی شد و هنوز بخش بسیار زیادی از آن مورد بازدید و کشف قرار نگرفته است.

در 12 کیلومتری شمال شرق کرمانشاه، کوه پرآو با ارتفاع 3357 متر از سطح دریا، به عنوان یکی از بلندترین قله‌های استان در کنار روستای چالآبه به چشم می‌خورد. در ارتفاع 3050 متری این کوه، عمیق‌ترین و صعب‌العبورترین غار ایران قرار دارد که رمز و رازهای زیادی را در خود جای داده است. پرآو غاری ست به طول 1450 متر و عمق 750 متر که در میان کوه طاق بستان و کوه بیستون و در جنوب منطقه‌ای به نام میدان پرآو قرار گرفته و با قله شیخ علیخان یا قله پرآو تنها حدود 300 متر فاصله دارد. تعداد 26 حلقه چاه در این غار وجود دارد و عمیق‌ترین آنها، چاه شماره 16 با عمق 42 متر است.

قوری‌قلعه در استان کرمانشاه، شهرستان روانسر، بزرگ‌ترین غار آبی خاورمیانه و طولانی‌ترین غار ایران است که سن آن حدود 65 میلیون سال تخمین زده می‌شود. این غار حدود 12 کیلومتر طول  و 3140 متر عمق دارد. تاریخ اکتشاف این غار به حدود 40 سال پیش برمی‌گردد، زمانی که یک گروه غارنورد و غارشناس انگلیسی و فرانسوی برای شناسایی این غار به ایران آمدند و بخش‌هایی از آن را شناسایی کردند. پس از آن در سال 1360 یک گروه کارشناس کرمانشاهی غار را تا عمق کنونی آن کشف کردند. این غار زیبا از چند تالار مختلف تشکیل شده که با نام‌های تالار بلور، تالار مریم، تالار کوهان شتر و ... شناخته می‌شوند. غار قوری‌قلعه یکی از مهم‌ترین سایت‌های باستان‌شناسی ایران نیز محسوب می‌شود و در آن آثار مهمی از دوران عصر سنگ، ساسانی و تعدادی آثار با خط پهلوی میانه پیدا شده که از اهمیت این سایت خبر می‌دهند.

غار سهولان یکی از بزرگترین غارهای آبی ایران است و در روستایی به همین نام قرار دارد. سَهولان (در زبان کُردی Sehoullan) به معنای یخبندان است و از آنجایی که تعداد زیادی کبوتر در این غار زندگی می‌کنند بین مردم محلی به نام "کونه کبوتر" یا "کونه مالان" یعنی لانه کبوتر نیز شناخته می‌شود. جالب است بدانید نام کوهی که غار سهولان در آن قرار گرفته شده نیز کونه کبوتر است.

خود غار در ارتفاع 2222 متری از سطح دریا واقع شده و به دو بخش خشک و آبدار تقسیم می‌شود. قسمت آبدار آن در ارتفاع 1751 متری بالاتر از سطح دریاهای آزاد قرار دارد و برای رسیدن به آن باید 20 متر ورودی اصلی غار به سمت پایین رفت. فاصله ارتفاع سقف غار تا سطح دریاچه نیز به 50 متر می‌رسد و درازای عمق آب در برخی قسمت های آن 30 متر است.