بهترین بازارهای تاریخی و سنتی ایران

بازار تاریخی اصفهان در قلب این شهر و در محدوده بین میدان نقش جهان تا میدان عتیق یا کهنه (میدان امام علی (ع)) قرار دارد.

بازار اصفهان به مانند دیگر بازارهای سنتی ایران مجموعه‌ای از بخش‌های مختلف نظیر سراها، تیمچه‌ها، راسته‌ها، کاروانسراها، مساجد، مدارس، حمام و دیگر بناهاست و انواع مختلفی از اجناس و کالاها نظیر صنایع‌دستی، پارچه، پوشاک، طلا و زیورآلات، فرش، ادویه و گیاهان دارویی و غیره در آن به فروش می‌رسد.

بازاری کهن با طول یک کیلومتر که از میان حوادث و رویدادهای مختلف تاریخی گذر کرده و امروز، به عنوان میراثی ارزشمند به دست ما رسیده است. بازار تبریز 6500 حجره، 40 نوع شغل و صنف، 20 راسته، 35 سرا، 25 تیمچه، 11 دالان و چندین مدرسه، مسجد، کاروانسرا و حمام دارد. از مهم‌ترین اجناسی که در بازار تاریخی تبریز به فروش می‌رسد می‌توان به فرش دستباف تبریز و آذربایجان، کیف و کفش چرم، ادویه، محصولات گیاهی و دارویی، آجیل، پارچه، شیشه و غیره اشاره کرد.

یکی از این دیدنی‌ها این شهر بازار قزوین با قدمتی هزار ساله است. این بازار به دوران صفویه و قاجاریه تعلق دارد و معماری بی‌نظیر آن مثال زدنی است. بازار قزوین شاهدی گویا از تاریخ شهر قزوین، توسعه و پیشرفت معماری ایرانی در گذر زمان است. می‌توانید از خرید کردن انواع و اقسام کالا در این فضای زیبا نهایت لذت را ببرید. مهم‌ترین فضاهای بازار قزوین شامل مسجدالنبی، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی، تیمچه‌های روباز و سر پوشیده از جمله درویش مهدی، حاج محمد تقی و راستهٔ قیصریه است.

برخی بر این باورند که کریم خان پس از دیدن بازار قدیمی شهر لار که اثری از دوران شاه عباس کبیر است، فکر و طرح ساخت این بازار به سرش زد و جایی را ساخت که تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافی‌ها همه و همه در آن انجام می‌شدند. در واقع کریم خان زند قلب اقتصادی شیراز را ساخت و محیطی متفاوت را برای تجارت ایجاد کرد. حتی در این بازار سازمانی وجود داشت که مردم کالاهای‌شان را به آن می‌سپردند و در مواقع لزوم آن را پس می‌گرفتند. بد نیست بدانید که این بازار بخشی از مجموعه وکیل به حساب می‌آید. مجموعه‌ای شامل بازار، مسجد، حمام و آب‌انبار که هر یک به نوبه خود جاذبه جالب توجهی برای شهر به شمار می‌روند.

در روزگار حکومت فتحعلی‌شاه قاجار و هم‌زمان با شکل‌گیری سلطان‌آباد (اراک امروزی) شخصی به نام یوسف خان گرجی بازار تاریخی اراک را ساخت. این مجموعه ارزشمند با مساحتی 14 هکتاری به عنوان نگین معماری و شهرسازی اسلامی دارای حمام، مسجد، مدرسه، آب‌انبارها، گذرها و کاراوانسراهایی بوده است و به دلیل موقعیتی که داشت استراتژیک‌ترین نقطه شهر به شمار می‌رفت. در این مجموعه کالاهای متنوع با قیمت‌های مناسب وجود دارد و صادرات کالاهایی مانند میوه‌خشک، صنایع‌دستی و فرش دست‌بافت نیز در این بازار انجام می‌شود. مسجد و مدرسه‌ سپهدار یکی از دیدنی‌های اطراف این بازار است که بازدید از آن را نباید از دست داد

بازار کاشان یا بازار سنتی کاشان یکی از دیدنی‌ترین اماکن تاریخی شهر است که از اواسط خیابان بابا افضل تا دروازه دولت ادامه دارد. این بازار بیش از 40 اثر تاریخی از جمله تیمچه امین‌الدوله، بازار میانچال، آب انبار، مسجد، مدرسه و دیگر آثار تاریخی را در خود جای داده است و با داشتن مغازه‌های متنوع، محلی مناسب برای خرید روزانه و سوغات کاشان به شمار می‌رود. قدمت بازار کاشان به‌دوران آل‌بویه و پس از آن، سلجوقی باز می‌گردد. این بازار در دوره صفوی، به اوج شکوه خود رسید و آنچه امروزه برجای‌مانده، بازاری است که بر روی بقایای بازار قدیم در دوران قاجار ساخته شده است.

این بازار که در منطقه شمیرانات تهران واقع شده است و از جاهای گردشگری تهران محسوب می‌شود، از یک سمت به تکیه مشهور تجریش و امامزاده صالح و از سوی دیگر به میدان قدس و میدان تجریش راه دارد و دو محله قدیمی سرپل و تجریش را به هم می‌رساند. بازاری که در آن می‌توان کالاهای متنوع، خوراکی‌های تازه و خوشمزه و گاهی عجیب، صنایع‌دستی مختلف و بسیاری دیگر را خرید و دست پر به خانه بازگشت؛ جایی که بسیاری از گردشگران از آن به عنوان مکانی نوستالژیک یاد می‌کنند و در اولین فرصت دوباره به آن سر می‌زنند

بازار بزرگ کرمان، بازاری تاریخی است که از میدان ارگ آغاز می‌شود و تا خیابان میرزارضای کرمانی امتداد می‌یابد. در واقع این بازار، خط مستقیمی است که در گذشته در دو سوی آن، دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد قرار داشت.

بازار کرمان را به عنوان بزرگ‌ترین راسته بازار ایران می‌شناسند که با ورود به آن، هم سفری در تاریخ 600 ساله را تجربه می‌کنید، هم در فضایی بومی و جذاب شهر قرار می‌گیرید و هم فرصت خرید کالاها از جمله سوغات و صنایع‌دستی باکیفیت را دارید.

بازار بزرگ تهران نام مرکزی اقتصادی، تاریخی و مهم در پایتخت است که در میان خیابان‌های پانزده خرداد، مصطفی خمینی، مولوی و خیام قرار دارد و به‌عنوان یکی از بزرگترین بازارهای ایران شناخته می‌شود. وسعت این بازار بیش از یک کیلومترمربع است و انواع و اقسام کالاها در آن به فروش می‌رسند. بازار تهران از نظر اقتصادی و تجارت ساختار پیچیده‌ای دارد و مجموعه‌ای از عمده‌فروش‌ها، خرده‌فروش‌ها، انبارهای کالا، کارگاه‌های تولیدی و غیره در آن فعالیت می‌کنند. بیشتر کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدکننده برای ایجاد ارتباط مستقیم با عمده و خرده فروش‌ها، نمایندگی‌هایی را در بازار تهران دارند و این مکان را به‌عنوان یک مرکز اصلی توزیع داخلی و حتی خارجی کالا و یک شاهراه پراهمیت اقتصادی می‌دانند.

بازار قدیم بوشهر در محله دهدشتی قرار دارد و راسته اصلی آن از شمال به جنوب کشیده شده است. این بازار به دو راسته اصلی معین‌التجار و رئیس‌التجار تقسیم می‌شود و هرکدام از این دو، راسته‌های کوچکتری را در خود جای داده‌اند؛ البته در این مکان بازارچه‌های کوچکتری هم به چشم می‌خورد که هرکدام سرپرست اختصاصی خود را دارند و در آن‌ها، اجناس مختلفی به فروش می‌رسد.

بازار خان از بزرگ‌ترین بازارهای شهر یزد است که به دوران ناصرالدین شاه قاجار تعلق دارد و محمد تقی‌خان بافقی آن را ساخته است. طول این بازار به حدود ۲۷۴ متر می‌رسد و ا رتفاع آن بین ۴ تا ۶ متر است. در مجموع، حدود ۱۵۳ مغازه در بازار خان فعال است و بخش‌های مختلفی همچون بازار، حمام، میدان و مدرسه نیز در آن به چشم می‌خورد. این بازار خود از بازارهای دیگری تشکیل شده است که عبارتند از: بازار زرگری، بازار پنجه‌علی، بازار قیصریه، بازار علاقبندی، بازار کاشیگری، بازار چیت‌سازی، بازار ‏ملا اسماعیل، بازار افشار، بازار صدری (شاهزاده فاضل)، بازار دروازه مهریز، بازار مسگری و بازار نخودبریزها.

یکی از بازارهای سنتی معروف در ایران، بازار سرپوشیده تاریخی اردبیل است که به نام‌های راسته بازار و قیصریه نیز شناخته می‌شود. بنای فعلی بازار اردبیل بر بنیان بازار اولیه قدیمی این شهر ساخته شده است و از دوره‌های مختلف تاریخی مانند سلجوقی، زندیه، صفویه و قاجار، یادگاری‌هایی در خود دارد. اوج رونق بازار اردبیل به قرن های هفتم و هشتم هجری قمری باز می‌گردد، زمانی که این بازار محل تجارت و داد و ستد بسیاری از بازرگانان از اقصی نقاط دنیا بود.

عودلاجان یا اودلاجان یکی از محله‌های تاریخی تهران است که از غرب به خیابان ناصرخسرو، از شرق به ری، از شمال به امیر کبیر و از جنوب به ۱۵ خرداد محدود می‌شود. در این محله بناهای تاریخی متعددی وجود دارند اما بازار عودلاجان حال‌وهوای دیگری دارد. در این بازارچه که زمان زیادی از ساماندهی آن نمی‌گذرد، دنیایی از صنایع‌دستی را پیش رویتان خواهید دید؛ جایی که حتی اگر قصد خرید هم نداشته باشید با دیدن رنگ و نقش‌های هنرمندانه به وجد می‌آیید و از قدم زدن در آن لذت می‌برید.

اگر به دنبال مکانی برای خرید و در عین حال، گشت‌وگذار تاریخی در شهر ارومیه هستید، بازار ارومیه گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. این بازار از دوران صفویه در شهر ارومیه به یادگار مانده و با چهره‌ای ساده و تاریخی، میزبان گردشگران و خریداران است؛ البته باید اشاره کنیم که در معماری این بازار، نمونه‌هایی از سبک‌های معماری دوران افشاریه، زندیه و قاجار هم به چشم می‌خورد.

از جمله جاذبه‌های دیدنی در بازار کاشان، تیمچه امین الدوله است، بازار سرپوشیده‌ای که در میان چهار سوق بازار، معروف به میانچال، قرار دارد. این اثر در دوران قاجار، توسط استاد علی مریم کاشانی ساخته شده است و سقف زیبایش هر چشمی را به خود خیره می‌کند. این سقف مرتفع تزئینات هندسی آجر و کاشی به سبک طاق‌بندی ایرانی دارد و ظرافت و زیبایی رنگ‌های استفاده شده در آن قابل توجه است. وجود نورگیرهای سقف و درهای چوبی بزرگ نیز چشم نوازی فضا را دوچندان می‌کنند. امروزه در این تیمچه صنایع‌دستی و فرش‌های نفیس به فروش می‌رسد و در ماه محرم نیز هیات‌ها در آن به عزاداری می‌پردازند.

بازار کرمانشاه یکی از جاذبه‌های مهم شهر به حساب می‌آید که در زمان خود بزرگترین بازار سرپوشیده خاورمیانه بوده است. این بازار 18 راسته دارد و راسته توپخانه هم در این میان آن‌ها قرار دارد. جالب آنکه در گذشته، توپ‌های رسته توپخانه قشون، در کاروانسراهای این محل نگهداری می‌شد و به همین خاطر آن را با نام بازار توپخانه می‌شناسند. راسته توپخانه بازار کرمانشاه از دروازه چیاسرخ آغاز می‌شود و تا دروازه پل سیدجمعه، در انتهای راسته‌بازار چال‌حسن‌خان ادامه دارد؛ سردر جبهه شمالی آن نیز مشرف به خیابان ۴۰ متری مطهری (سیروس) است.

بازار سنتی همدان، یکی از بازارهای مشهور سنتی ایران است و قدمت بیشتر بناهای آن به دوره قاجار باز می‌گردد. مجموعه‌ای با وسعت حدود 30 هکتار که از 36 بازار و راسته بازار و 26 سرا و کاروانسرا تشکیل شده است و در آن بناهای مختلفی مانند مسجد، حمام، زورخانه، چایخانه و دیگر بناها به چشم می‌خورد. در میان سراهای مختلف بازار همدان، سرای گلشن به عنوان قدیمی‌‌ترین سرا شناخته می‌شود و از دوران صفوی به یادگار مانده است. از دیگر سراهای مهم بازار سنتی همدان نیز می‌توان به سرای پیغمبر، سرای میرزا کاظم، سرای نهاوندی‌ها، بازار سمسمار خانه و غیره اشاره کرد.