معروف ترین حمام های تاریخی ایران

در گوشه‌ای از شهر کاشان حمامی تاریخی به‌نام سلطان امیراحمد وجود دارد که نامش را از امامزاده مجاور خود، نوه امام جواد (ع)، گرفته است. این حمام تاریخی نمونه‌ای منحصربه‌فرد از حمام‌های ایران به شمار می‌رود که معماری و تزیینات کم‌نظیری دارد. این اثر با 1102 مترمربع وسعت، افتخاری برای شهر کاشان محسوب می‌شود. این بنا تنها یکی از حمام‌های تاریخی شهر کاشان است، آثار دیگری چون حمام باغ فین، حمام گذرنو، حمام عبدالرزاق خان، حمام محتشم و غیره نیز در زمره حمام‌های تاریخی‌اند. این مجموعه مکان مناسبی برای عموم افراد علاقه‌مند به تاریخ، گردشگری، معماری، مرمت، تاریخ، عکاسی، دانشجویان و پژوهشگران است.

حمام چهار فصل اراک یکی از زیباترین نمونه‌های کاشی‌کاری ایران است و یادگاری از دوران قاجار به حساب می‌آید. این بنا به دلیل وجود تزئینات معماری اسلامی از آثار شگفت‌انگیز و با ارزش در گنجینه ملی محسوب می‌شود. بنای اصلی حمام در زمان حکومت احمدشاه قاجار یعنی حدود 100 سال پیش به دستور حاج محمدابراهیم خوانساری از بزرگان سلطان‌آباد "اراک امروزی" در مقابل قلعه شخصی وی ساخته شد. این بنا در سال‌های اخیر و بعد از پایان مرمت و بازسازی به عنوان موزه مردم‌‎شناسی شهر اراک مورد بازدید قرار می‌گیرد و دارای چهار قسمت حمام مردانه، حمام خصوصی، زنانه و حمام اقلیت­‌های مذهبی بوده است.

تهران قدیم، محله عودلاجان، نزدیک بازارچه نواب، گرمابه نواب؛ زمانی این آدرس برای قرارها، دید و بازدیدها و آشنایی‌ها محبوب بود و طرفداران خاصی داشت. کافی است پای صحبت اهالی قدیمی و خوش‌صحبت محله بنشینید تا از ماجراهای این حمام بیشتر بدانید. هنوز هستند افراد محلی و سالخورده‌ای که زمان‌ فعالیت این حمام را به یاد دارند و از آن روزها تعریف می‌کنند. در اینجا می‌توانیم یادی کنیم از خاطره‌ای از حمام که برای همه مردم به یادگار ماند؛ از کریم آبمنگل و قیصر، شخصیت‌های فیلمی ماندگار. شاید همین محبوبیت در جذابیت و نگهداری این بنا بی‌تاثیر نبوده است.

کریم خان زند از سال 1172 تا 1193 هجری قمری بر تخت پادشاهی ایران تکیه زد و پایتختش شهر شیراز بود. او بناهای زیادی را در این شهر ساخت که به بناهای وکیل شهرت یافتند. بناهایی مانند مسجد، بازار، حمام، آب انبار، ارگ، دیوانخانه، کوشک، سربازخانه، کاروانسرا، ضرابخانه، گمرک ،شترخان و غیره که همگی در محله درب شاهزاده شیراز قرار دارند. حمام وکیل یکی از همین بناهاست که به دلیل نقش‌ونگارهای کم‌نظیرش شهرت خاصی دارد و به یکی از دیدنی‌های مهم شهر بدل شده است. امروزه 30 مجسمه مومی نیز در این حمام وجود دارد تا سبک زندگی قدیم را به بازدیدکنندگان نشان دهند.

این بنا در غرب مسجد وکیل قرار دارد و از نظر سبک معماری و آرایه‌ها و نقوش تزیینی از حیرت‌انگیزترین سازه‌های حکومت زندیه به شمار می‌رود.

در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر کرمان و در بازار این شهر می‌توانید به سراغ بنایی بروید که با عنوان حمام گنجعلی خان شناخته می‌شود و گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. این حمام یادگاری از دوره صفویه است و به واسطه معماری و تزیینات شهرت خاصی در میان مردم دارد. این حمام بخشی از مجموعه گنجعلی خان محسوب می‌شود که اماکن عمومی مختلفی را در خود دارد و زمانی نیازهای بسیاری از مردم را برطرف می‌کرده است.

حمام فین شاخص‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بنای موجود در باغ فین کاشان است. جالب که بدانید عموم مردم تصور می‌کنند که تنها یک حمام تاریخی داخل باغ فین وجود دارد در حالی که باغ فین دو حمام دارد که در دوره‌های مختلف ساخته شده‌اند؛  حمام سلطنتی و حمام صفوی یا حمام کوچک. حمام سلطنتی به دستور فتحعلی شاه در سال 1189 هجری شمسی ساخته شد تا صرفا خانواده دربار از آن استفاده کنند. هر بار که شاهان قاجار برای تفرج به باغ فین می‌آمدند از این حمام استفاده می‌کردند. بعد از حمام سلطنتی، حمام صفوی قرار دارد که تاریخ ساخت آن به حدود سال 882 شمسی باز می‌گردد.

حمام گله داری یکی از حمام‌های تاریخی کشورمان است که در شهر بندرعباس واقع شده و امروزه با عنوان موزه مردم‌شناسی هرمزگان نیز شناخته می‌شود. این حمام در محله قلعه شاهی‌ها و نزدیک به ساحل شهر قرار دارد و قدمتش به قرن 13 هجری قمری و دوره قاجار می‌رسد. حمام گله داری به همت زنده‌یاد شیخ احمد گله‌ داری که از تاجران خیر زمان خود بود افتتاح شد؛ وی این بنا را با هدف ارائه خدمات اجتماعی به مردم تاسیس و به مسجد محل معروف به مسجد گله‌ داری‌ وقف کرد.

یکی از جاذبه‌های تاریخی و زیبای یزد مجموعه خان است؛ مجموعه‌ای به یادگار مانده از دوره قاجار که شامل بازار، حمام و میدان خان می‌شود. این مجموعه زیبا که با ورودی‌های کوچک و بزرگ به هم وصل می‌شود توسط میرزا تقی خان بافقی سر سلسله خوانین یزد ساخته شده است. وی از جمله برجسته‌ترین کسانی است که برای دفاع از زادگاهش جنگاوری‌های بزرگی کرده است.