موزه سفال تبریز

شهر تبریز جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی دارد که در دل هر کدام از آنها سخن‌های بیشماری نهفته است. خانه موزه سفال تبریز یکی از دیدنی‌های این شهر است که به شکل تخصصی به هنر سفالگری می‌پردازد. عمارت موزه سفال تبریز بنایی به یادگار مانده از دوران قاجار است و ما در این مطلب به شما خواهیم گفت موزه سفال تبریز کجاست و چه ویژگی‌های خاص دیگری دارد. 

چرا خانه و موزه سفال تبریز ؟

• یکی از موزه‌ های تبریز است که به شکل تخصصی به هنر سفالگری می‌پردازد.
• این موزه در یک خانه تاریخی زیبا که از دوران قاجار به یادگار مانده، برپاست.
• با بازدید از موزه سفال با هنر سفالگری که از هنرهای قدیمی ایران است آشنا خواهید شد.
• در طی بازدید از مجموعه می‌توانید با سفالگران مطرح این هنر بیشتر آشنا شوید.
• می‌توانید از فروشگاه مجموعه، سفال‌های دست‌ساز زیبایی برای یادگاری و یا سوغات تهیه کنید.
• با حضور در خانه سفال تبریز شانس شرکت در کلاس‌های آموزشی سفالگری و یادگیری مراحل گوناگون ساخت سفال را خواهید داشت.

خانه و موزه سفال تبریز | موزه زنده سفال

در سفر امروزمان به شهر کهن تبریز، گذری به خانه و موزه سفال داریم. این خانه قدیمی با نام‌های صرافلار و علوی، که از مالکان پیشین مجموعه بودند نیز معروف است. یکی از جذابیت‌های این موزه انجام تمامی مراحل ساخت سفال پیش روی چشمان‌تان است که موجب شده است تا به آن موزه زنده سفال هم بگویند.

خانه و موزه سفال متعلق به دوران قاجار و پهلوی‌ست که در دو طبقه و با معماری اصیل ایرانی ساخته شده است. همانند اکثر خانه‌های کهن ایرانی، حوضی در میان حیاط با باغچه‌هایی در اطراف آن قرار دارد و گچ‌بری‌های زیبای آن نیز چشم‌نواز است. در بدو ورود به خانه نخستین چیزی که توجه شما را به خود جلب می‌کند پلاک سفالی ورودی موزه است.

این عمارت تاریخی در سال ۱۳۷۹ به همتِ ‌استان‌داری وقت آذربایجان‌شرقی و سازمان میراث فرهنگی خریداری، مرمت و بازسازی شده و بعد از آن در سال ۱۳۸۴ تغییر کاربری داده است. از جمله بخش‌های این موزه می‌توان به نمایشگاه دائمی آثار سفال، فروشگاه، بخش آموزش و... اشاره کرد. اگر گذرتان به تبریز افتاد کافی‌ست سری به خیابان شمس تبریزی بزنید و از نزدیک این مجموعه زیبا را ببینید.

بخش‌ های موزه سفال تبریز

• زیرزمین: تمامی مراحل تهیه ساخت سفال مانند آماده‌سازی گل سفید، لعاب‌زنی، کوره چینی و جابه‌جایی آن‌ها، در طبقه زیرزمین توسط اساتید سفالگری و هنرجویان انجام می‌شود و شما به‌راحتی می‌توانید از نزدیک شاهد این مراحل باشید. نکته جالب توجه این سفال‌ها، استفاده از رنگ سفید در ساخت آنهاست که از مشخصه‌های سفال‌گری آذربایجان به شمار می‌رود؛ معادن خاک سفید این موزه بیشتر در زنوز، از توابع شهر مرند یافت می‌شود. این سفال‌ها در طبقه بالای موزه، پشت پنجره‌های ارسی و در سالنی زیبا قرار گرفته است که البته امکان خرید سفال یادگاری را نیز از میان آن‌ها دارید. 

• حوضخانه: این بخش در قسمت زیرزمین قرار گرفته و بیشتر برای اجتماعات و جلسات هنرمندان و نمایشگاه‌های موقت انفرادی و گروهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• بخش اصلی موزه: نمایشگاه دائمی برای نمایش آثار سفالگران برجسته تبریزی مانند خانم تطهیری مقدم، استاد قابچی و... که سالن اول، بخش نمایش آثار استاد تطهیری ‌مقدم است. بعد از بازدید از سالن اول به سالن دوم می‌رویم که بزرگ‌ترین بخش موزه به شمار می‌آید که هم از نظر طراحی و معماری زیبایی منحصر به فردی دارد و هم آثار بسیار ارزشمندی از جمعی از هنرمندان سفال را در معرض نمایش می‌گذارد.
• فروشگاه: برای فروش آثار سفالگری و خرید یادگاری از این موزه اختصاص یافته است. 
• بخش آموزش: هدف این بخش حفظ و گسترش هنر سفالگری و برگزاری کلاس‌های تخصصی مختلف در حوزه‌ سفال است. كلاس چرخكاری، كلاس نقاشی روی سفال، كلاس آشنایی با مراحل تولید سرامیک سنتی با خاك سفید آذربایجان و... بخشی از این آموزش‌ها را شامل می‌شود.

معماری

براساس آنچه در منابع مختلف آمده، در گذشته دو خانه دیگر در ضلع جنوبی حیاط و همچنین اصطبلی روبروی بنا قرار داشته که با تفکیک‌های صورت پذیرفته در این مجموعه، هشتی ورودی از بین رفته و ورودی خانه، به یک دالان باریک تبدیل شده است. خانه حیاطی مستطیلی شکل با حوضی زیبا و دو باغچه دارد؛ نمای کلی بنا به رنگ سفید بوده و حوض فیروزه‌ای رنگ و حیاط بر زیبایی‌های آن افزوده است. این مجموعه یک طبقه فوقانی و یک طبقه زیرزمین دارد و نمای اصلی آن ایوانی‌ست که روی دو ستون بزرگ با گچ‌کاری‌های زیبا قرار گرفته است. از دیگر ویژگی‌های بارز مجموعه می‌توان به گچبری‌های زیبای آن اشاره داشت که در نوع خود بی‌نظیرند.

امکانات

• سرویس بهداشتی
• راهنما
• نمایشگاه
• فروشگاه

نکته: 

• افراد با ویلچر تنها می توانند از حیاط مجموعه استفاده کنند. 

سخن آخر

امروز به خانه‌ای قدیمی رفتیم که هم اکنون یک موزه زیبا سفال و یک مرکز فرهنگی برای برگزاری نمایشگاه‌ها و مراسم مختلف است. شاید با خود بگویید خب سفال است دیگر، اما هنگامی که از نزدیک مراحل تولید آن را می‌بینید مبهوت ساخت و زیبایی‌های آن خواهید شد و شاید نظرتان تغییر کند. اینجا همان جایی‌ست که فوت و فن کوزه‌گری یا بهتر بگوییم سفالگری را برای‌تان از صفر تا صد بازگو می‌کند.

اگر تاکنون از این مجموعه بازدید کرده‌اید، تجربه‌های خود را با ما در میان بگذارید.