کارناوال - راهنمای سفر

میمند شهربابک

استان کرمان، شهربابک، روستای صخره ای میمند

4.7

از 5 امتیاز

میانگین نظرات 5 کاربر

گالری تصاویر

مدت پیشنهادی بازدید

2 تا 5 ساعت

ساعت دسترسی

امروز سه‌شنبه 24 ساعته

هزینه ورودی

5000 تومان

همه چیز درباره میمند شهربابک

چرا بازدید کنیم؟

نقد و بررسی کارناوال

کجاست؟

نقشه و مسیر

آقام چی گفتن؟

نظرات کاربران

سوالی دارید؟

پرسش و پاسخ

نقد و بررسی کارناوال

کارناوال

نویسنده ارشد کارناوال

انتشار

21 تیر 1397

به روز رسانی

22 آبان 1398

معرفی /

میمند شهربابک | روستایی صخره ای در کرمان

پیش از آنکه شهرها یکی یکی در سرزمین مان شکل بگیرند سکونتگاه های کوچکتری در گوشه گوشه این مرز و بوم به وجود آمدند. هر یک از این سکونتگاه ها شکلی خاص داشتند و محلی برای تشکیل یک اجتماع بودند. ساختار زمین، آب و هوا و شیوه زندگی عواملی بودند که چهره متفاوتی به هر روستا می بخشیدند. برخی از این روستاها در قلب کوهستان شکل گرفتند و به شکل پلکانی در آمدند، برخی در مناطق پرباران ایجاد شدند و پس از مدتی به استفاده از سقف شیروانی برای خانه ها روی آوردند. در این میان عده ای هم بودند که ترجیح دادند در میان عناصر طبیعی به زندگی ادامه دهند و به جای ساخت و ساز، مکان های مناسبی همچون غارها را در دل طبیعت یافتند.

شاید سال ها از دوره غارنشینی انسان گذشته باشد و با شکل گیری آسمان خراش ها و ویلاها و ساختمان های مدرن، کسی تصورش را هم نمی کند که کسی در غار به زندگی ادامه دهد؛ اما کافیست راه تان را به سمت استان کرمان کج کنید و در حوالی شهربابک به سراغ روستای میمند بروید تا چیزی شبیه به غارهای مسکونی را در آن ببینید. امروز در کارناوال سفری به روستای صخره ای میمند خواهیم داشت؛ جایی که خانه ها در دل کوه تراشیده شده اند و فضاهایی متفاوت را در اختیار ساکنان شان قرار می دهند. روستایی که پس از هزاران سال هنوز هم میزبان انسان هایی است که در آن به زندگی ادامه می دهند. 

در این سفر متفاوت با ما همراه باشید...

Photo by : Unknown

چرا روستای صخره ای میمند؟


  • نام این روستا در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و منظر فرهنگی آن در این فهرست به ثبت رسیده است.
  • از معدود روستاهای صخره ای در دنیاست که انسان ها هنوز هم در آن زندگی می کنند.
  • جاذبه های تاریخی و طبیعی متعددی دارد.
  • امکانات رفاهی و گردشگری خوبی در این روستا تعبیه شده است که می توانید از آنها استفاده کنید.
  • روستای میمند یکی از روستاهای تاریخی جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی را می توان در آن دید.
  • تعامل انسان و طبیعت به خوبی در این روستا قابل مشاهده است.

آشنایی با روستای صخره ای میمند | میراث ایران در فهرست جهانی یونسکو

در 38 کیلومتری شمال شرقی شهربابک استان کرمان، روستایی زیبا و تماشایی درهای خود را به روی گردشگران داخلی و خارجی گشوده و دل از آنها برده است؛ روستایی با معماری صخره ای و مردمانی مهربان و مهمان نواز که میمند نام دارد. نامی که با مرور فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران، به چشم تان می خورد و ردای غرور را بر تن تان می نشاند.

هر چند نمونه‌های معماری صخره‌ای در دیگر کشورها نیز دیده می شود؛ اما هیچ کدام به پای میمند نمی رسند و جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری این روستا را ندارند. مهم ترین شاخصه میمند جریان زندگی در آن است؛ اگر این روستا را با مواردی چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia) در ترکیه مقایسه کنیم مسکونی بودن خانه ها به خوبی خودش را نشان می دهد؛ ویژگی خاصی که در کمتر روستای صخره ای دیگری از این نوع به چشم می خورد. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۲۲۴۰ متر است و وسعت آن به ۴۲۰ کیلومتر مربع می رسد.

برای شناخت این روستا و جاذبه هایش روزها و ساعت ها وقت نیاز است؛ ما در ادامه به شما می گوییم که چه جاذبه هایی را در این روستا خواهید دید تا در انتخاب درست مقصد دچار سردرگمی نشوید...

Photo by : Unknown
Photo by : Unknown

منظر فرهنگی میمند | مردم و جریان زندگی

میمند به واسطه منظر فرهنگی نابش توانسته به فهرست میراث جهانی یونسکو راه یابد؛ اما وقتی از منظر فرهنگی سخن می گوییم دقیقا به چه چیزهایی اشاره داریم؟ این چیزی است که در این قسمت به بررسی آن می پردازیم و می بینیم که چرا منظر فرهنگی یک روستا باید تا این حد اهمیت داشته باشد.

منظر فرهنگی چیست؟

وقتی از منظر فرهنگی سخن می گوییم به منظومه پیچیده ای از پدیده های مختلف اشاره داریم که در یک گستره جغرافیایی پراکنده اند. این پدیده ها یا از انسان متاثر شده اند و یا بر او تاثیر گذار بوده اند. به عبارت دیگر هر چه در یک محدوده در تعامل با انسان پدید آید و یا در اثر دخالت انسان دچار تغییر شکل و ماهیت شود، عنصری از یک منظر فرهنگی به شمار می آید.

منظور از منظر فرهنگی میمند چیست؟

منظر فرهنگی میمند علاوه بر روستای میمند شامل روستاهای کوچک و بزرگ دیگری است که همگی از شرایط جغرافیایی و اقلیمی یکسانی برخوردارند. بخش شمالی منظر فرهنگی میمند به کوه های پورکان محدود می شود که بیش از 2500 متر ارتفاع دارند قسمت جنوبی اما دشت های وسیعی است که شهرهایی همچون شهربابک و خاتون آباد را در خود دارند.

رودخانه های جاری در منظر فرهنگی میمند جریان های فصلی هستند که از کوه های شمالی سرچشمه می گیرند و تا دشت های جنوبی ادامه دارند. چهار رودخانه اصلی که در فصل بهار و ماه های پربارش آب دارند عبارتند از: مورنگ، لاخیس، لاخورین و کرم که همگی نقش مهمی در جانمایی سازه های خدماتی مانند آسیاب ها و حوض انبارها داشته اند.

یکی از ویژگی های مهم روستای میمند، وجود جریان زندگی در آن است؛ چیزی که در هیچ روستای صخره ای دیگری از این نوع نمی بینید. با کمی دقت می فهمیم که پدیدآورندگان این دیار موقعیت روستا و منطقه پیرامونی آن را به خوبی می شناخته اند و عناصر طبیعی ارزشمند از جمله آب‌ها، پوشش گیاهی و بستر طبیعی زمین را به خوبی مورد بررسی قرار داده بودند. آنها به بهترین شکل به طبیعت و عناصر طبیعی مربوط به آن توجه داشته و کمترین دخل و تصرف و آسیب به طبیعت اطراف را وارد کرده اند. به همین دلیل با گذشت سالیان بسیار هنوز هم طبیعت منطقه بکر است و زیبایی آن هر کسی را تحت تاثیر قرار می دهد. برخورد آگاهانه و تعامل خوب و ساده انسان با محیط پیرامون خود باعث شده تا مجموعه‌ای بی نظیر خلق شود. تعامل میان انسان و طبیعت را می توان به وضوح در تمامی ابعاد زندگی اهالی میمند دید و لمس کرد؛ ابعادی چون خوراک، پوشاک، صنایع دستی و ابزار زندگی روزمره، مصالح و شیوه ساخت و ساز، معماری، فضاهای زندگی، شیوه زندگی، معیشت و حتا رفتار مردم.

برای همین است که میمند به عنوان یک منظر فرهنگی اهمیت دارد؛ جایی که گفتگوی انسان با طبیعت را به شکلی خارق العاده به نمایش گذاشته است و با پشت سر گذاشتن سرد و گرم روزگار هنوز هم اصالت و راهکارهای همزیستی مسالمت آمیز با طبیعت را مورد توجه قرار می دهد. مردم آن قدر به سنت های خود پای بندند که هنوز هم سه دوره در یک سال به زندگی کوچ نشینی می پردازند و یک دوره را در این روستا به سر می برند. روستای دست‌کند میمند بخش زمستان‌نشین این کوچ به شمار می رود و اوایل آبان تا اوایل دی ماه میزبان مردم می شود. در این دوره فعالیت‌هایی چون گلیم بافی و رسیدگی به دام‌ها کم و بیش صورت می گیرد؛ مردم بیشتر ترجیح می دهند از آذوقه‌های ذخیره شده استفاده کنند و در پناه گرمای خانه های شان باشند.

مردم با آمدن بهار دوباره به مراتع و دشت‌ها باز می گردند تا در کنار دام خود در سرآغل ها به دامداری مشغول شوند. تابستان هم فصل مراجعه به مزارع و باغ هاست و همه به جمع آوری محصولات می پردازند؛ محصولاتی چون پسته وحشی، بادام وحشی، بادام، گردو و زیره و ... . همین کوچ سه ای دوره میمند و مجموعه بستر طبیعی و اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی آن است که منظر فرهنگی نیمه بیابانی را شکل می دهد؛ منظری که در نوع خود بی نظیر است و همه را حتا از آن سوی مرزها انگشت به دهان گذاشته است. میمند می تواند یکی از بهترین مراجع برای تحقیق در خصوص فرهنگ ایرانیان قدیم نیز باشد.

تاریخچه روستای میمند

با وجود تاریخی بودن روستا، هنوز نظریه ای قطعی در مورد قدمت آن بیان نشده است؛ اما بسیاری از کارشناسان پیشینه آن را بین ۸ تا ۱۲ هزار سال می دانند. نقوش سنگ نگاره موجود در منطقه که قدمت آن را به 12000 سال پیش نسبت می دهند یکی از شواهد این کارشناسان است. لورواگوران- باستان‌شناس ایتالیایی- با بررسی سنگ نگاره‌های یافته شده، عمر تمدن در میمند را حدود ۶ تا ۱۲ هزار سال بیان می کند. یک هیات فرانسوی در حدود 35 سال پیش سنگ نگاره‌هایی با نقوش شکار در ۸ کیلومتری جنوب میمند را مورد بررسی قرار دادند و قدمت این روستا را 12000 سال تخمین زدند.

مدارک قطعی تر در رابطه با تاریخ میمند سفال‌های به دست آمده از دژ میمند هستند که بر اساس بررسی های معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی به 2 تا 3 هزار سال پیش تعلق دارند. سنگ نگاره‌ها و نقوش صخره‌ای موجود در این منطقه، با صحنه‌های شکار، قدمت میمند را به چندین هزار سال پیش باز می گردانند. ناگفته نماند که نمونه‌های مربوط به دوره‌های مختلفی از جمله اشکانی، ساسانی و اسلامی نیز در منطقه یافت شده اند. جستجو و بررسی در این زمینه همچنان ادامه دارد تا اطلاعات دقیق تری در مورد تاریخچه روستا به دست آید. بد نیست بدانید که در 65 سنگ نگاره یافت شده از میمند و اطراف آن، نقوش متعددی به چشم می خورد از جمله صحنه‌هایی از شکار، جنگ، نقوش حیوانات نظیر سگ، اسب و  بز؛ اما دو نمونه از این نقوش، از سنگ نگاره‌های بی‌نظیر در کشور به شمار می روند که یکی از آنها نقشی رنگین است و دیگری تصویری از صحنه شکار با تیر و کمان را نمایش می دهد.

انگیزه ساخت این روستا چه بوده است؟

هنوز هیچ کس نمی داند که این مجموعه چگونه و به دست چه کسانی ساخته شده و انگیزه آنها از ایجاد این اثر چه بوده است؛ اما باز هم این روستا جذابیت خاص خود را دارد. 

در این میان دو نظریه در مورد انگیزه ساخت این روستا توسط کارشناسان مطرح شده است:

مجموعه میمند در قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد توسط گروهی از اقوام آریایی ساخته شده است؛ دقیقا زمانی که قوم ماد در غرب ایران به ساخت نمونه هایی از معماری صخره‌ای مشغول بود و امروزه آثاری از آنها دیده می شود. در اینجا این احتمال مطرح است که بناهای صخره‌ای میمند از اعتقادات آیین مهرپرستی نشات گرفته باشند چرا که یکی از ارکان این آیین، شکست ناپذیری و جاودانگی پدیده‌ها بود و همین باور موجب قداست کوه‌ها در میان مردم شد. گفته می شود که معماران و حجاران میمندی باورهای مربوط به آیین خود را -که مهرپرستی بود- در معماری این سکونتگاه پیاده کرده اند. این روستای صخره ای و دستکند یادآور روزگاری است که انسان‌ها خدایان خود را در ارتفاعات جستجو می کردند چرا که کوه به عنوان استواری و توان و پایداری و اراده در نظر گرفته می شد. بی شک این سکونتگاه دستکند از نخستین سکونتگاه‌های بشری در ایران است و قدمت آن به دورانی باز می گردد که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوه‌ها برای شان قداست خاصی داشت. آنها در دل سنگ‌ها پیش رفتند و اثری کم نظیر را خلق کردند که هنوز هم نماد عزم و اراده و اقتدار اجداد ایرانی محسوب می شود. عده‌ای از محققان معتقدند مهرپرستان از این غارهای دست کند تنها برای عبادت و دفن مردگان بهره می بردند؛ اما بعد از مدتی بنا به شرایط آب و هوایی و یا هر عامل محیطی دیگری به ناچار در آنها سکنی گزیدند. فنجان‌هایی نیز در میمند کشف شده که تصاویر حک شده روی آنها صحنه‌هایی از زایش دارند. گویا از این محل برای نیایش الهه یا ایزد باروری استفاده می شده است.

بر اساس نظریه ای دیگر میمند به قرون دوم و سوم میلادی تعلق دارد. در زمان اشکانیان قبایل کوچ نشین در بخش جنوبی کرمان به قسمت های مختلف کوچ می کردند. در اواخر این دوره و اوایل دوره ساسانیان متوجه نقاط خوش آب و هوا شدند و این مکان ها را برای سکونت برگزیدند. محلی موسوم به دژ میمند وجود دارد و در آن بیش از ۱۵۰ اتاق مدور سنگی به چشم می خورد که گویا دخمه‌هایی برای قرار دادن مردگان (استودان) بودند. وجود این سازه صحت این نظریه را تقویت می کند چرا که موقعیت این استودان‌ها نشانه هایی از دوران ساسانیان دارد. طبق سنت آن زمان، دخمه‌ها باید در منطقه‌ای کوهستانی و به دور از شهر و محل سکونت ساخته می شدند و فاصله این دخمه ها با میمند کاملا حساب شده است. 

Photo by : Unknown

میمند در گذر تاریخ

میمندِ امروزی، دوره های تاریخی متعددی را پشت سر گذاشته تا به شکل کنونی خود در آمده است. پیش از این گفتیم که اطلاعات دقیقی از چگونگی شکل گیری روستا در دست نیست؛ اما با توجه به شواهد موجود می توان مراحل زیر را برای شکل گیری میمند امروزی در نظر گرفت:

مرحله اول: استقرارهای کوچک در قلعه های مسکونی

قدیمی ترین شواهد شناخته شده در مورد حضور انسان در قلعه های میمند به سده ششم قبل از میلاد مربوط می شود که همزمان با حکومت هخامنشیان بر این سرزمین بوده است. این شواهد دو قطعه سفال هستند که یکی از محوطه قلعه میمند و دیگری از قلعه ای به نام مرج به دست آمده است و هر دو جریان زندگی را بازگو می کنند. سفال قلعه میمند به کوزه یا خمره ای برای نگهداری مواد غذایی مربوط است و سفال قلعه مرج به یک ظرف تنگ مانند تعلق دارد و نقوشی هندسی روی آن دیده می شود.

حضور جوامعی در حدود 2500 سال پیش در قلعه مرج را می توان توجیه کرد؛ این قلعه در فاصله کمی از یک راه اصلی واقع شده که شهربابک را به رفسنجان و رودان متصل می کرده است. ویژگی های طبیعی محل قرارگیری قلعه مرج نیز وجود سکونت در آن را توجیه می کند. 

اما داستان قلعه میمند کاملا متفاوت است و نمی توان سکونت در آن را در نتیجه نزدیکی به راه اصلی دانست. قلعه سرگله در 5 کیلومتری شمال شرق قلعه میمند نیز وضعیتی مشابه را دارد. وسعت اندک این قلعه ها و ویژگی های زمین شناختی آنها حکایت از آن دارد که سکونت در آنها به ناچار و از روی اضطرار صورت گرفته است. رودخانه های جاری در پای این قلعه ها آب ساکنان را تامین می کردند و زمین های حاصلخیز اطراف آنها نیز جای خوبی برای کشاورزی بوده اند. شیب به نسبت تند زمین نیز به ساکنان قلعه کمک می کرده تا به خوبی از خود دفاع کنند. در نتیجه آب، غذا و امنیت موجب تداوم سکونت در این قلعه ها شد.

Photo by : Unknown

مرحله دوم: کوچ روی و چادرنشینی در سایه مدیریت یکجانشینان

نتایج پژوهش های باستان شناسان در این منطقه، وجود محوطه هایی با آثار مربوط به پس از هخامنشی را تایید می کنند. فراوانی سفال، نبود شواهد معماری و انباشت سنگ ها در محوطه هایی با نام های لاخورین، تل ریگ، تل قلعه گلاب و سنگ آباد و وجود آثاری از دوران اشکانی، ساسانی و اوایل اسلام نشان دهنده این است که منطقه میمند در طول دوره های یاد شده، پذیرای کوچ نشینان بوده است. نبود نشانه های ساخت و ساز و معماری و پراکندگی سنگ ها به این معناست که چادرنشینان روزها و ماه هایی از سال را در این مناطق سپری می کردند و با تغییر فصل بار خود را می بستند و جا به جا می شدند.

همزمان با حضور کوچ نشینان در منطقه میمند، قلعه های مرج و میمند و سرگله و محوطه تل عمارت در 9 کیلومتری جنوب شرق روستا نیز سکونتگاه مردم بوده اند. وجود بقایای بناهای یادمانی در قلعه های مذکور و آثار ساخت و ساز در تل عمارت حاکی از حضور مردمی در دوران اشکانی، ساسانی و احتمالا اوایل دوره اسلامی است که به جای کپر و چادر در ساختمان هایی مجلل سکونت داشتند. احتمالا این افراد از ثروتمندان بودند و جایگاه اجتماعی بالاتری نسبت به کوچ نشینان داشتند و در این سکونتگاه ها جوامع کوچ‌رو را مدیریت می کردند.

کوچ نشینان نیز چادر خود را در جایی برپا می کردند که بتوانند با این مراکز ارتباط برقرار کنند. البته در مورد این ارتباط اجتماعی شواهد باستان شناسی کافی وجود ندارد؛ اما می توان این احتمال را مطرح کرد که جوامع یکجانشین در ازای تامین امنیت و مدیریت کوچ نشینان از محصولات دامی آنها استفاده می کردند. دامداری و محصولات دامی کوچ نشینان پایه اصلی معیشت افراد ساکن در منطقه میمند بود و کشاورزی در مقیاسی محدود رواج داشت. 

Photo by : Unknown

مرحله سوم: شکل گیری روستاها

در پی اتفاقات قرن های چهارم تا دهم هجری در منطقه شهربابک، (حمله اعراب، شورش طوایف مغول، غارت شهربابک و توابعش توسط ازبکان و....) گروه هایی از جوامع یکجانشین و کوچ‌رو به سمت ارتفاعات شمالی شهربابک یعنی میمند آمدند. می توان احتمال داد که این منطقه پناهگاه کسانی بوده که از شَرِ مهاجمان فرار می کردند و به سوی ارتفاعات می رفتند. این مهاجران در جستجوی نقاط امنی برای سکونت بودند؛ پس امتداد دره ها را در پیش گرفنتد و نقاطی در انتهای دره ها و بالادست رودخانه ها را برای اقامت انتخاب کردند. سه نقطه در منطقه میمند بهترین شرایط را برای سکونت این افراد داشت: پیش استا، لاخورین و میمند. این سه نقطه، هم در میان ارتفاعات محصور بودند و هم پناهگاه هایی غار مانند داشتند که مناسب ترین محل برای پناهندگان به شمار می رفتند. 

جنس اغلب کوه های میمند از توف (خاکستر آتش فشانی) است که لایه هایی از کنگلومرا (سنگ دانه درشت) به صورت افقی در برخی نقاط آن گسترده شده است. عوامل فرسایشی مانند باد و باران بر لایه های نرم توف که در زیر کنگلومرا قرار دارند اثر تخریبی بیشتری داشته و باعث شده تا حفره های کوچک و بزرگی در دامنه کوه های میمند پدید آید.

ساختار نعلی شکل میمند و لاخورین و ارتفاع زیاد پیش استا، بهترین شرایط را برای دفاع ایجاد می کرد. با افزایش جمعیت در این خانه های طبیعی به مرور مردم حفره های طبیعی را گسترش دادند. گرچه هنوز هم تاریخ دقیق نخستین استقرار انسان در میمند مشخص نیست؛ اما معلوم است که پناهگاهای کوچک و کم جمعیت به مرور گسترش پیدا کرده و به روستاهایی با خانه های دست کند تبدیل شده اند. از آنجا که در آن دوران هنوز ساکنان زیرساخت های لازم برای کشاورزی در شیب و سیستم انتقال آب از رودخانه و ... را نداشتند، دامداری به شیوه غالب معیشت مردم تبدیل شد.

قلعه هایی هم که از دوره های قبل به جا مانده بودند همچنان نقش نهادهای دفاعی را داشتند و وظیفه شان تامین امنیت بود. برج های مشرف به روستاها بر امنیت آنها می افزودند و حیات شان را تضمین می کردند. این برج ها هر یک نامی داشتند و بر اساس کسی که در آنها نگهبانی می داد خوانده می شدند مثلا برج عباس.

در میان این روستاهای تازه شکل گرفته، میمند، راه توسعه را با سرعت بیشتری پیمود و دلایل آن هم از این قرار بود:

رودخانه ای که از جوار میمند می گذشت، هم آب شرب ساکنان را تامین می کرد و هم رونق کشاورزی را رقم می زد. 

کرانه های رودخانه مناسب ترین مکان برای کشاورزی بودند.

شرایط زمین شناختی میمند به گونه ای بود که بهترین شرایط را برای دفاع داشت. میمند از هیچ نقطه ای قابل دسترس نبود مگر معبر جنوبی که آن هم تحت مراقبت قلعه میمند قرار داشت. برج های میمند نیز امنیت این روستا را تضمین می کردند.

در اواخر قرن دهم هجری بود که میمند به یک مرکز جمعیتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در منطقه تبدیل شد و نقش یک پایانه را به خود گرفت؛ از یک سو مبدا و منشا تولید محصولات دامی، کشاورزی و نیروی نظامی بود و از سوی دیگر مقصد پناه جویان بود. توسعه میمند منجر به افزایش جمعیت در این سکونتگاه شد؛ اما این جمعیت نیاز به منابعی برای تامین نیازهایش داشت و این نیاز جز با توسعه روستا برطرف نمی شد.

Photo by : Unknown

مرحله چهارم: توسعه روستا

در طی قرن های دهم تا دوازدهم هجری قمری افزایش ناگهانی جمعیت و توسعه زیرساخت های اقتصادی در میمند رخ داد. بررسی ها حکایت از آن دارند که این دوره مصادف با دوران حکومت صفویان بر ایران است که حدود 25 گورستان از این دوره در منطقه شناسایی شده است. بهره‌گیری از سنگ های مرمر مرغوب و وجود هنرهایی همچون خوشنویسی و سایر تزیینات حکایت از توسعه و رونق فرهنگی - اقتصادی منطقه در قرن های دهم تا دوازدهم هجری دارد. بیشترین تراکم این گورستان ها پیرامون پنج روستای میمند، کرم، مرج، گلاب و چنار به چشم می خورد و توزیع جمعیت را در آنها نشان می دهد. 

در روستاهای کرم، مرج، گلاب و چنار خانه هایی وجود دارند که دست کند نیستند؛ اما سبک فضاهای داخلی روستای میمند را دارند. این مساله بیانگر آن است که در این بازه زمانی تعدادی از خانواده ها، میمند را ترک کرده و راهی دره های همجوار شده اند. آنها نقاطی را برای سکنی برگزیده اند که نزدیک رودخانه قرار داشته و از امکانات خوبی برای زندگی برخوردار بوده اند. آنها دانش کشاورزی را از میمند به نقاط دیگر بردند و همین مساله موجب گسترش باغ ها در اطراف میمند شد. وجود آسیاب ها در این مناطق نیز این جابه جایی را تایید می کند. 

آسیاب های میمند متعلق به عصر صفوی اند و مانند دیگر آسیاب های شناخته شده در مرکز ایران دارای سه بخش نهر، تنوره و ساختمان اصلی بوده اند و تاسیسات مکانیکی و انبار را شامل می شدند. تاسیس و توسعه این آسیاب ها همزمان با افزایش جمعیت رخ داد تا نیازهای ساکنان به آرد برطرف شود. نکته جالب وجود بیشترین آسیاب ها در کنار رودخانه ای است که از کنار میمند می گذرد و این خود شاهدی بر مرکزیت اقتصادی میمند در آن دوره است.

گرچه در این دوران دامداری از میان نرفت؛ اما نمی توان منکر گسترش چشمگیر کشاورزی در این بازه زمانی شد.

از قرن دوازدهم تا چهاردهم هجری ارتباط میمند با شهربابک تقویت شد و میمندی ها بیشتر نیروی نظامی شهربابک و منطقه غرب کرمان را به خود اختصاص دادند. در نتیجه شهربابک تامین امنیت را بر عهده گرفت و همین امر موجب متروک شدن قلعه های دفاعی منطقه شد. 

Photo by : M Abdi

مرحله پنجم: افول کشاورزی و توسعه دامداری

در اواخر دوران قاجار بود که دامداری در میمند گسترش یافت و کشاورزی اهمیت خود را کم کم از دست داد. این مساله را می توان از دو اتفاق فهمید:

آسیاب ها یکی پس از دیگری متروکه شدند.

اقامتگاه هایی با عنوان آغل یا سرآغل در بخش های پایین تر شکل گرفتند.

از این دوره دامداری تبدیل به پایه اصلی معیشت شد و کشاورزی به عنوان مکمل به حیات خود ادامه داد. کلبه هایی که در صد سال گذشته در کنار باغ ها و مزارع ایجاد شده بودند نیز به عنوان سکونتگاه های ییلاقی مورد استفاده قرار گرفتند. دامدارانی که در چهار ماه اول سال در سرآغل های دشت بودند، چهار ماه دوم را در کلبه های مناطق مرتفع سپری می کردند. آنها خانه هایی نیز در روستا داشتند و چهار ماه سوم را به این مکان ها پناه می بردند. می توان سرآغل ها را منشا ایجاد مجموعه ای از عوارض فرهنگی در میمند دانست. کاهش منابع سطحی آب که منجر به از میان رفتن کشاورزی شده بود مشکلی برای تامین آب شرب دام ها نیز به شمار می رفت. مردم برای غلبه بر این مشکل در مسیر رودخانه ها، آب انبارها را شکل دادند تا آب جاری را ذخیره کرده و مورد استفاده قرار دهند.

گسترش آغل ها منجر به شکل گیری شبکه در هم تنیده ای از راه ها شد. این راه ها ارتباط بین آغل ها با مراتع، روستاها، منابع آب، راه های اصلی، شهرها و آغل های دیگر بودند. این راه ها به شکل خط های راست و فاقد پوشش گیاهی هستند که رنگی روشن تر و سطحی پایین تر از محیط اطراف خود دارند. هر قدر این خطوط عریض تر و عمیق تر و کم رنگ تر باشند استفاده از آنها بیشتر بوده است. بررسی ها نشان می دهند که تا حدود نیم قرن اخیر، بیشترین ارتباط آغل ها با روستاها برقرار بوده است چرا که تعدادی از اعضای خانواده در آغل ها و تعدادی دیگر در روستاها حضور داشتند. با رونق گرفتن دو شهر خاتون آباد و شهربابک و زوال کشاورزی در روستاها، مردم راهی این شهرها شدند و کم کم از جمعیت روستاها کاسته شد. امروزه مالکان دام های سرآغل های میمند ساکن شهرهای خاتون آباد و شهربابک هستند. ارتباط میان سرآغل ها با شهرها جایگزین ارتباط روستاها و سرآغل ها شده و روستاها نقش کم رنگی در مدار روابط اقتصادی منطقه دارند.

Photo by : Unknown

معماری میمند

میمند به واسطه ساختار خانه هایش بسیار مورد توجه قرار می گیرد. این سکونتگاه به دلیل استحکام بی مثالش کمتر در طول تاریخ تحولات کالبدی و اجتماعی را به خود دیده است و بیشترین تغییرات آن به چند دهه اخیر مربوط می شود. روستا در دل تپه‌ها قرار دارد و تا نزدیکی ورودی هیچ نشانه ای از آن را نمی بینید. چند برج دیدبانی (قلعه)، با پلان دایره‌ای شکل بر فراز تپه های مجاور روستا دیده می شود که از آنها می توان دژ میمند را دید. احتمالا اهالی روستا از طریق این برج ها با دژ ارتباط داشتند و بدین وسیله از هجوم دشمنان باخبر می شدند. استودان‌ها بر بلندای این ناهمواری‌ها دیده می شوند. نقاط خاصی در روستا وجود دارند که به آنها «رخنه» می گویند و دسترسی از بام میمند به روستا از طریق آنها امکان پذیر است. 

در ادامه معماری این روستا را با نگاهی دقیق تر مورد بررسی قرار می دهیم:

Photo by : Unknown

استفاده از روش دست کند

هیچ خانه ای در بافت این سکونتگاه از روی هم گذاشتن سنگ و آجر و... به وجود نیامده و به عبارتی هیچ ساخت و سازی در فضای باز صورت نگرفته است. انبوهی از خاک برداشت شده تا میمند به شکل یک سکونتگاه در آید؛ انسان توده هایی را از زمین برداشته و به پیش رفته است تا بدون نیاز به خشت و آجر و ملات، چنین شاهکاری را خلق کند. همان گونه که گفتیم خانه ها در دل صخره هایی از جنس توف (خاکستر آتش فشانی) قرار دارند و سقف هر خانه کف خانه دیگر را تشکیل می دهد. توف در زیر لایه هایی از کنگلومرا (سنگ دانه درشت) قرار دارد و باد و باران باعث شده تا حفره های کوچک و بزرگی در دامنه کوه ها شکل بگیرد و بعد ها انسان آن را گسترش دهد. 

کوچه های روستا

در روستای میمند کوچه ها معنای دیگری دارند. این مسیرها بر بدنه شیبدار تپه های غربی و شرقی و به صورت خطوط کمرنگ دیده می شوند و نمی توانند ثابت باشند؛ چرا که با حرکت قطعه سنگ ها از بالادست و دخالت اهالی مدام در حال تغییر هستند و در لابه لای حفره های مسکونی بدون پیروی از نظم خاصی جا به جا می شوند. در این صورت می توان گفت که در روستای صخره ای میمند کوچه یا معبری وجود ندارد و کوچه های این روستا مسیرهای افقی هستند که در دل تپه‌ها به عمق می روند و در انتها به منازل می رسند.

Photo by : Unknown

 کیچه

یک واحد خانه در اینجا «کیچه» نام دارد که ممکن است دو تا پنج طبقه و شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد. همه این فضاها یک ورودی مشترک دارند و ممکن است در پاگرد، درِ طویله در یک سو و درِ اتاق نشیمن در سوی دیگر به چشم بخورد. ساختار همه کیچه ها شبیه هم نیست و اندازه و تعداد اتاق‌ها در آنها متفاوت است. به طور کلی 406 کیچه و 2560 اتاق در روستای میمند شهربابک وجود دارد که عمود بر خطوط تراز زمین و در امتداد دامنه های ناهمواری روستا ایجاد شده اند.

 کیچه ها به شکل بریدگی هایی به صورت شکاف های افقی هستند که طول آنها به 6 تا 9 متر می رسد. انتهای کیچه فضایی ایوان مانند به نام دالان وجود دارد که مهم ترین عنصر به شمار می آید و اغلب امور روزمره خانواده در آن انجام می شود. در اطراف هر کدام از دالان ها بین یک تا پنج خانه صخره ای شکل گرفته است. این خانه ها به شکل پلکانی و یک در میان روی هم قرار دارند و هیچ کدام از آنها با یکدیگر برخوردی پیدا نمی کند. کیچه های زیرین بیشتر از کیچه های طبقات بالایی از هم فاصله دارند. فضای داخلی خانه ها مربع مستطیل یا مدور است و نور آنها از ورودی کوتاهی با ارتفاع 75 تا 76 سانتی متر تامین می شود. پایین ورودی منازل از سطح کیچه یک برجستگی به ارتفاع 15 تا 20 سانتی متر دارد که از ورود آب و خاک به داخل منازل جلوگیری می کند.

در این سکونتگاه به همه نیازهای انسان توجه شده است و سازندگان اتاق، تاقچه ها در اندازه‌های گوناگون برای جای رخت خواب، ظروف، صندوق، چراغ و … را کنده اند. کنار دیوارهای خانه‌های میمند گنجه یا صندوقچه ای وجود ندارد چرا که حفره یا تاقچه‌ با کندن ایجاد شده است و اهالی می توانند اشیا و لوازم را در آنها گذاشته و یا از آنها بیاویزند. کلیدون (مغزی امروزی در) در دیوار کنار در قرار دارد و کلید را درون آن می گذارند تا زبانه را پشت در قرار دهند. 

Photo by : Unknown

اتاق ها

شکل ورودی اتاق ها با مدل بدن انسان انطباق دارد و عرض ورودی در قسمت پایین 65 تا 80 سانتی متر است. اتاق با پرده از پستو جدا می شود و برخی از تاقچه‌ها نیز با پرده های پارچه‌ای پوشیده شده اند. اندازه اتاق ها از نظر هندسی از هیچ نظمی پیروی نمی کنند و ساختاری کاملا متفاوت با یکدیگر دارند. یک اتاق 3*4 به بلندی 1.90 تا 2.10 متر، معمولی به حساب می آید و وسعت بزرگترین کیچه نیز از ۹۰ متر مربع بیشتر نمی شود. برای پوشاندن کف خانه ها از نمد، مخشیف (1)، گلیم یا قالیچه به اندازه‌های متفاوت 1.50 در 1 و 1.40 در 1.80 متر استفاده می شود. 

اتاق‌ها و ایوان‌ها همگی دست‌کند هستند و ایوان‌هایی با سنگ چین و تیر چوبی نیز در میان آنها به چشم می خورد. آبریزگاه‌های میمند را با سنگ و به صورت خشکه چین ساخته اند که مانند استوانه‌های سنگی بر دامنه دیده می شوند.

دمای اتاق ها و عایق بودن آنها

معمولا خانه ها در زمستان 5 درجه گرم تر از بیرون هستند؛ در سال ۱۳۸۳ در بهمن ماه حرارت بیرون ۱۰ درجه سانتیگراد و در درون ۱۵ درجه بود. این درحالی است که در فصول گرم هوای کیچه ها خنک تر از بیرون است و در خرداد ماه 1384 دمای کیچه ها به 18 درجه رسید در حالی که بیرون ۲۴ درجه سانتیگراد بود. 

درون اتاق ها اجاقی وجود دارد که در زبان محلی به آن «دیدوُن» می گویند که به دلیل ساختار خاص روستا نتوانسته اند دودکشی برای آن تعبیه کنند. وجود دیدون در اتاق ها، برپا کردن آتش، سوزاندن هیزم و تهیه غذا در آنها باعث شده تا رنگ سقف و بدنه اتاق‌ها سیاه شود. این امر به عایق شدن اتاق ها نیز منجر شده و عمر آنها را افزایش داده است. به طوری که در اتاق هایی که آتش افروخته نمی شد ریزش خاک سقف را شاهد هستیم. 

پاورقی


1- زیراندازی است که با پارچه های سر قیچی تهیه می شود. برای تولید این محصول پارچه ها را با بافت خاص به هم گره می زنند.

Photo by : Unknown

دیدنی های روستای میمند

به واسطه ساختار متفاوت میمند، فضاهای متفاوتی نیز در آن وجود دارند؛ فضاهایی که هر یک دیدنی این مقصد خاص به شمار می روند. در ادامه دیدنی های این روستا را به شما معرفی می کنیم.

نکته مهم:

ذکر این نکته ضروری است که کلیه این دیدنی ها توسط مردم بومی اداره می شوند و ساعات بازدید مشخصی برای آنها تعریف نشده است. همچنین ورود به آنها هزینه ای در بر ندارد.

تماشای ویدیویی جذاب از روستای میمند

1- سرآغل ها

سرآغل‌ها مکان هایی در جنوب روستای میمند و در مجاورت جاده خاتون آباد هستند که اهالی میمند در دوره خاصی از سال در محدوده آنها به سر می برند. ارتباط تنگاتنگ فضاها با فعالیت‌های تولید دام در فصل بهار از ویژگی های این مکان است و اهالی در زمان زاد و ولد گوسفندان در محدوده سرآغل ها به نگهداری از گوسفندان و بره‌ها و کارهایی چون جوشاندن کشک، تهیه مواد لبنی و علوفه دادن به گوسفندان مشغول می شوند.

حدود 20 سرآغل در میمند ساخته شده است که هر یک به طایفه ای خاص تعلق دارد. مالکیت هر آغل به صورت 6 دانگ متعلق به یک ارباب یا چند ارباب است و اهالی با توافق ارباب از آنها استفاده می کنند. بعضی از مردم با خانواده خود در سرآغل‌ها استقرار می یابند و در بعضی موارد تنها مرد خانواده در این فضا سکنی می گزیند.

در گذشته سرآغل‌های میمند در مجاورت رودخانه قرار داشتند تا به آب دسترسی داشته باشند. آمدن امکانات جدید و سیستم آبرسانی باعث شد تا سرآغل های دیگری نیز در دشت شکل بگیرند.

سرآغل ها مجموعه‌ای از فضاهای سکونتی انسانی و دامی هستند که در مجاورت یکدیگر ساخته شده اند. کپر، مَرخانه (فضاهای انسانی)، کوز و درکوز، کُرم، سول، حوضچه آب، تَل‌گَرد، جیره‌دان و زندان گوسفند عناصر این فضاها هستند.

Photo by : Unknown

2- آبادی ها | سکونتگاه های تابستانه

در کناره رودخانه و در نقاط مرتفع‌تر از روستا، آبادی هایی وجود دارند که مردم روستا در فصل تابستان در آنها زندگی می کنند. آبادی‌ها در دامنه مشرف به رودخانه قرار دارند؛ قسمت‌های صخره‌ای و غیرقابل کشت مختص فضاهای مسکونی است و باغ ها بر کناره رودخانه شکل گرفته اند.

رسیدگی به باغ ها و بردن گوسفندان به چرا از جمله فعالیت های این فصل است. عبور و مرور دام ها یکی از جالب ترین تصاویر در این دوران را شکل می دهد و اطراف کپرها مردم به تهیه خشکبار مشغول می شوند و جلوه ای جالب می آفرینند. هر طایفه از طوایف منطقه میمند در آبادی خاص خود سکونت می گزیند و جمعیت آبادی ها از یک تا چند خانوار متغیر است. حریم ورودی یک خانه را با قرار دادن شاخه درخت یا سنگ چین مشخص می کنند و  مسیرهای میان باغ‌ها و مجموعه‌های مسکونی، دسترسی بین رودخانه و فضاهای مسکونی را فراهم می سازند.

معماری آبادی ها

قسمت های صخره‌‌ای یا غیر قابل کشت آبادی ها به محوطه های مسکونی اختصاص یافته اند. سازندگان با مسطح کردن بخشی از زمین یا با ریختن خاک یا سنگ چین کردن، فضا را برای خانه سازی آماده کرده اند و پلکان‌های سنگی ارتباط فضای مسکونی و دامی در امتداد شیب دامنه را میسر می کنند. ورودی، کپر، گُمبه، کِلِه، تَل گَرد، پرواربند، خرمن کمری، چهارپاره، کارخانه دوشاب و محوطه سازی عناصر معماری آبادی های میمند هستند.

کپر فضای اصلی زندگی در خانه هاست که در اطراف آن طاقچه‌هایی به نام تلواره ساخته شده است تا وسایل زندگی بر روی آنها قرار گیرند. در میان کپر دیدان قرار دارد؛ اجاقی برای آشپزی که در دیوار سنگی پشت آن تاقچه‌های کوچک سنگی برای قرار دادن وسایل مورد نیاز آشپزی تعبیه شده است.

گمبه‌ها اتاق‌هایی هستند که تنها از طریق کپر می توان به آنها وارد شد و امروزه تقریبا در اکثر خانه‌ها متروک و بلا استفاده مانده است. این فضاها بیشتر در فصول سرد سال مورد استفاده قرار می گیرند و در فصول گرم جایی برای نگهداری وسایل اضافه، رختخواب‌ها و یا حتا دام هستند.

تعداد آبادی های موجود در عرصه و حریم منظر فرهنگی میمند به 35 عدد می رسد که عبارتند از: بارگو، سرگله، بن لا، بن در، حسین آباد سفلی، حسین آباد علیا، پادژ، پشت کر، پوراز، تیدوئیه، تیلا، حدکنوئیه، حنگر، دربید، درگوئیه، دربنه، ده ظاهر، ده شمس، رزر، رزملک، سرجنگ، غریبان، کل حسین، کلمندوئیه، کموچک، کهنمور، گزگستان، لاخورین، ده آخوند، لاخیس، لاشکورگوئیه، للان، مورنگ، مورنگ رودخانه، مهروکان   

ساختار آبادی ها
Photo by : Unknown

3- حمام میمند

حمام میمند مثل خانه های آن در دل سنگ کنده شده است و یکی از عجایب آن به شمار می رود. گفته می شود این حمام به شکل حمام های سنتی خزینه داشته و نکات بهداشتی در آن رعایت می شده است. ساختمان این حمام شکل جالب و پیچیده ای دارد. کوچه در انتها به دالانی می رسد و پس از دالان و درست در وسط آن دری وجود دارد که به رختکن حمام منتهی می شود. حوضی در وسط این رختکن و سه سکو در اطراف آن قرار دارد. درِ دیگری رختکن را به صحن حمام مرتبط می کند. در پایین صحن خزینه ای کنده شده در سنگ به چشم می خورد و منفذی هلالی شکل موجب اتصال آن به صحن است تا برداشت آب میسر شود.

در وسط خزینه گودالی وجود دارد که جای قرار دادن دیگ برای گرم کردن آب بوده است. در پایین و پشت این چاله دالانی قرار دارد که درِ آن  به خارج حمام باز می شود. آتشخانه و محل برافروختن آتش در زیر حمام وجود داشته است. منفذی برای گرم کردن حمام وجود داشته که دود در آن می‌پیچیده و پس از گرم شدن خارج می شده است. در طرف راست خزینه حوضی برای شستن پا و آب کشیدن آن قرار داشته و در طرف چپ حمام بریدگی کوچکی برای نظافت و دارو کشیدن بوده است.

شخصی موسوم به حمامی در جلوی خزینه می ایستاد و بدن مراجعان را با ظرف آبی خیس می کرد. پس از چرک کردن و ریختن آب دوباره و تمیز شدن بدن، فرد می توانست برای غسل کردن وارد خزینه شود. او پس از انجام غسل از سمت راست -اتاقی که حوض در آن بوده- خارج می‌شد و پای خود را با آب می شست.  

امروزه این حمام برق کشی شده اما در گذشته از این منابع برای تامین نور بهره می برده است:

سوراخ بالای صحن و رختکن که سنگی مرمر بر روی آن قرار دارد. این سنگ نور را در حمام منعکس می کند.

شعله روغن گیاهی به نام «کن تون» یا کنده خشک پوسیده‌ که کمتر دود می‌کند.

ریشه گیاهی به نام «جلا» که نوعی خار است و از آن کتیرا به دست می آورند.

چراغ‌موشی که در گذشته رواج بسیاری داشته است.

4- مدرسه

مدرسه قدیم روستا، به شکل واحدهای مسکونی آن است با این تفاوت که عرض و عمق کیچه بیشتر و مسیر ورود آن عریض تر است. هرچه از ابتدای کیچه به سوی عمق آن پیش برویم، کلاس‌ها بزرگتر می شوند و ضخامت سقف نیز افزایش می یابد. طول کیچه مدرسه حدود ۱۸ متر است و عرض آن از ابتدا تا انتها بین ۱۵ تا ۶ متر تغییر می کند.

 این مدرسه ۵ فضا دارد که از آنها به عنوان کلاس و دفتر بهره می گرفتند. دو فضا در امتداد کیچه و سه تای دیگر در سه طرف ایوان قرار دارند. ارتفاع ایوان به 3 متر می رسد و ابعاد آن ۵/۵×۵/۵ و دارای دو ورودی است. جلوی کیچه مدرسه، حیاط بزرگی به چشم می خورد که آن را با سنگ خشکه چین محصور کرده اند و درون آن درختی به نام «تایی» قرار دارد.

Photo by : Unknown

5- مسجد

مسجد میمند در نتیجه تغییرات در یک یا چند واحد مسکونی به وجود آمده است. وسعت این مسجد مدور و نامنظم به حدود 120 متر مربع می رسد. بعد از عبور از راهرویی به پهنای 1.5 متر صحن مسجد را می بینید.

سقف مسجد را بر روی 3 ستون سنگی به ارتفاع 2 متر استوار کرده اند. آثار و نشانه‌های تیشه حجاران میمندی به خوبی بر در و دیوارها و سقف مسجد دیده می شود. آنها با همین کنده کاری ها در مسجد تاقچه‌هایی برای قرار دادن کتاب و وسایل و منبر سنگی درست کرده اند. محراب نیز در سنگ تراشیده شده و ارتفاع آن به حدود 1 متر می رسد. در دو سوی ورودی مسجد و در بدنه دیوار طاقچه‌هایی مخصوص قرار دادن کفش وجود دارد. کفش کن حفر شده در جداره ها، دیدان تعبیه شده در کف، ورودی با دو در چوبی و شبستانی به مساحت 101 متر مربع متشکل از قسمت های مردانه و زنانه و محرابی تراشیده شده در دل سنگ قسمت های قابل توجه این مسجد هستند. سه ستون تراشیده شده قسمت مردانه را از زنانه جدا می کند. 

سقف مسجد تخت است و در قسمت هایی از آن صخره های دست نخورده وجود دارد که هیبت خاصی به آن بخشیده اند. اتاقی به مساحت 7.5 مترمربع در جنوب شرقی این مجموعه وجود دارد که به عنوان انبار وسایل تعبیه شده است.

کف مسجد سنگ‌فرش یا هر گونه پوشش ساختمانی دیگری ندارد و قالی‌های دستباف میمندی آن را زینت داده اند. منفذی برای نورگیری در این مسجد دیده نمی شود و تامین نور از طریق در ورودی صورت می گیرد. 

مسجد میمند از معدود مساجد کشور است که در دل سنگ تراشیده شده و فاقد مناره است. سنگ بنای این مسجد را به شخصی به نام حاج محمد مسیحا نسبت می دهند و ساخت آن با توجه به شعر زیر به سال ۱۲۴۰ هجری قمری باز می گردد:

نشسته مرغ سعادت چو بر سر بانی       بکنده است مکان سجود ربانی

نوشته ناظم عاقل برای تاریخش           به ابجد آمده ار حساب می دانی

واژه مرغ در مصرع آخر شعر به معنی 1240 هجری قمری است.

در آغاز در جوار مسجد محوطه روباز تابستانی و سکوهایی برای کارهای مختلف از جمله پخت نذری قرار داشت و امروزه این مکان ها به همت اهالی و پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند بازسازی شده اند. 

6- حسینیه

در وسط روستا بنایی مشهور به حسینیه میمند وجود دارد. این ساختمان سه ایوانچه با طاق گهواره‌ای دارد که در انتهای آنها ورودی‌ها را تعبیه کرده اند. بنای حسینیه مانند مسجد حاصل تجمیع چند منزل مسکونی صخره‌ای است. فضاهای داخلی حسینیه پلانی نامنظم و حدود ۲۰۰ متر مربع مساحت دارد و تمامی اجزای آن تراشیده شده از سنگ هستند. 4 ستون قطور مستطیل شکل در این بنا دیده می شود که آن را سرپا نگه داشته اند. در اولین ستون کنار ورودی حسینیه منبری چوبی به چشم می خورد که پیش از این یک منبر سنگی چسبیده به زمین و متکی به همین ستون بود.

ارتفاع سقف حسینیه از  ۱٫۸۰ تا  ۲٫۳۰ متر متغیر است. بنای حسینیه میمند مانند سایر بناهای صخره ای روستا تزیین و پوشش خاصی ندارد. در طول تاریخ بنای حسینیه مدام در حال تغییر بوده و بر اساس نیازهای ساکنان روستا فضاهایی به آن اضافه شده است اما کتیبه‌ای که اشاره‌ به تاریخ حسینیه کرده باشد در آن دیده نمی شود.

Photo by : Unknown

7- آتشکده | موزه مردم شناسی

همانگونه که در ابتدا گفتیم این روستا زمانی محل سکونت مهرپرستان بود و مسلما آنها فضاهایی را برای عبادت در آن در نظر گرفته بودند. بنایی در روستا وجود دارد که از آن با عنوان آتشکده یاد می شود؛ جایی که پیش از ورود آیین زرتشت معبد مهرپرستان بود. عده ای بر این باورند که این معبد معتبرترین معبد در فلات مرکزی ایران به شمار می رفته و در زمانی که آتشکده بوده آتش آتشکده های اطراف مثل یزد را مهیا می کرده است.

آتشکده میمند یکی از بناهای قدیمی و مهم روستا است. این سازه تنها ساختمان دارای دودکش است و برخی هنوز هم برای عبادت به آن مراجعه می کنند. این بنا امروزه به یک موزه مردم شناسی تبدیل شده است و در آن می توانید بیشتر با مردم میمند، ابزار زندگی و فرهنگ شان آشنا شوید.

8- خانه های میمند

مردم این روستا آن قدر مهمان نواز و مهربانند که با دیدن تان شما را به درون خانه های زیبای شان دعوت می کنند. آنها به شما اجازه می دهند تا قدم در خانه آنها بگذارید و گوشه ای از فرهنگ شان را لمس کنید. ساختار خانه و چیدمان وسایل شما را غرق در خود خواهد کرد. همه خانه ها ظاهری ساده دارند و مانند بسیاری از نقاط نمود طبقات اجتماعی افراد ساکن در آنها نیستند. این مردم همیشه کالاهای نابی در خانه شان دارند از صنایع دستی گرفته تا محصولات مرغوب کشاورزی؛ می توانید یادگاری هایی را از آنها تهیه و لطف شان را جبران کنید.

Photo by : Unknown

9- طبیعت بکر و تماشایی

قلم موی جادویی آفرینش در میمند زیبایی را به اوج رسانده و تصاویری کم نظیر خلق کرده است. می توانید در جای جای این طبیعت قدم بزنید و دیدنی های تازه ای را کشف کنید. می توانید به تماشای پوشش گیاهی و تنوع کم نظیر گیاهان، درختچه‌ها و درخت‌ها و پوشش جانوری خاص بنشینید و یا گشتی در دره های سبز بزنید. غارها (اشکفت ها) را فراموش نکنید و از مناظر بدیع گدازه های آتشفشانی نیز لذت ببرید. رودخانه ها و چشمه ها نیز از دیگر دیدنی های این منطقه هستند و طراوت خاصی به سفرتان می دهند. فقط یادتان باشد که در گشت و گذارتان حتما از حضور یک راهنمای محلی بهره ببرید.

Photo by : Unknown

10- تفریحات

در سفر به میمند می توانید به فعالیت های زیر مشغول شوید و بیشتر خوش بگذرانید:

همنشینی با مردم: فرهنگ مردم این منطقه، دنیای متفاوتی را پیش روی تان قرار می دهد؛ دنیایی که در آن می توانید به گذشته سفر کنید، سنت ها را بیاموزید و از روش زندگی گذشتگان بیشتر بدانید. میمند جایی است که می توانید در کنار مردمش بنشینید و قصه های زندگی شان را بشنوید و بخشی از فرهنگ این سرزمین کهن را بشناسید.

جمع آوری گیاهان دارویی: دست پر سخاوت زمین در این منطقه هدایای بسیاری برای شما دارد. در دشت‌ها و کوهستان‌های اطراف میمند می توانید به این گیاهان دسترسی پیدا کنید که برخی از آنها عبارتند از آویشن، کاکوتی، مریم کوهی، آلاله، زیره، ترنجبین، ریواس، زوفا، خارخاسک، رازیانه، شیرین بیان، خاکشیر، شاتره و ...

عکاسی: کمتر کسی است که با دیدن جلوه روستای میمند وسوسه عکاسی به جانش نیفتد. خانه های متفاوت این روستا، مردم مهربان ،طبیعت زیبا و ... همه و همه سوژه های نابی برای عکاسی هستند.

خوشمزه گردی: غذاها و خوراکی های محلی چیزی نیست که در میمند بتوانید به این راحتی ها از آن بگذرید. خوشبختانه رستورانی در این روستا وجود دارد که غذاهای محلی سرو می کند و لحظات خوشی را برای تان رقم می زند.

Photo by : Unknown

آداب و رسوم میمندی ها

میمند هم مانند دیگر روستاها میزبان مراسم خاصی است که توسط اهالی برگزار می شوند. در اینجا به برخی از این مراسم اشاره داریم:

 جوش زنی

جوش زنی آیینی است که در روز عاشورا و توسط اهالی روستای میمند در مقابل حسینیه تاریخی روستای دست‌کند برگزار می شود. این رسم نوعی سینه زنی است که در آن مردم عزادار، فرد کناری خود را با دست چپ محکم می گیرند و یک حلقه به وجود می آورند. آنها با حرکت دَوَرانی دو قدم به عقب می روند و سپس یک قدم به جلو می آیند. همزمان با این حرکت دست راست را به سینه می زنند و نوحه می خوانند.

Photo by : Unknown

آش شنبه سال

یکی از مراسم خوشمزه و خوش رنگ و بوی میمندی ها طبخ آش شنبه سال است. آنها در اولین شنبه هر سال در دشت ها و مراتع به پخت آش می پردازند و به جشن و شادی و شکرگزاری به درگاه خداوند مشغول می شوند. این آش معمولا آش رشته یا آش محلی سرشو است و میمندی ها معتقدند با این کار رشته کار از دست شان در نمی رود. در طبخ آش سرشو از گیاهی استفاده می شود که فصل رویش آن اواخر اسفندماه است و با همین نام خوانده می شود. اگر آب و هوا مساعد نباشد این مراسم در خانه ها برگزار می شود.

Photo by : Unknown

اقامت در روستای میمند

در سفر به میمند نگران اقامت نباشید چرا که مناطق خوبی برای کمپینگ در آن وجود دارند و البته اقامتگاه بوم گردی این روستا نیز یکی از گزینه های جذاب برای اقامت به شمار می رود.

اقامتگاه بوم گردی میمند

در ابتدای ورودی روستا بعد از گذر از پل، چندین خانه دستکند به چشم می خورند که به عنوان مهمانسرای سنتی پذیرای مهمانان روستا هستند. اتاق های این اقامتگاه شرایط واقعی زندگی گذشتگان در میمند را پیش روی تان قرار می دهند و تنها تغییرات فیزیکی کمی برای حفاظت از بافت تاریخی آنها انجام شده است.

وسایل درون اتاق ها کاملا سنتی و باستانی هستند؛ چوب لباسی از چوب درخت سنجد، تخت خواب هایی تک نفره با چوب درختان، کف پوش نمدی از تولیدات روستا، تشک و زیر انداز، ملحفه، پتو و بالش های سنتی و ... شکلی از زندگی گذشته را برای تان تداعی می کنند. برق، سیستم گرمایش بخاری برقی و مینی بار نیز در این اتاق ها در دسترس است؛ اما برای حفظ بافت آنها سرویس بهداشتی و حمام در فاصله ای تقریبا 20 متری از مهمانسرا در کنار رودخانه میمند تعبیه شده است.

نکته: اتاق ها به صورت پلکانی از پای کوه تا دو سه طبقه بالاتر از پای کوه شکل گرفته اند بنابراین فرد سالخورده و بیمار و یا خانم باردارممکن است برای دسترسی به محل اقامت با مشکل مواجه شود.

خانه های محلی

علاوه بر اقامتگاه بوم گردی، برخی از روستاییان خانه های خود را نیز برای اقامت مهمانان تجهیز کرده اند تا منبع درآمدی هم داشته باشند. شما با صحبت با مردم روستا می توانید خانه های آنها را برای اقامت در اختیار بگیرید؛ فقط توجه داشته باشید که پیش از اجاره خانه حتما از آن بازدید کنید و از تمیزی و امکاناتش مطمئن شوید. ممکن است برخی خانه ها باب میل شما نباشند. توجه داشته باشید که این خانه ها نیز فاقد سرویس بهداشتی و حمام هستند.

امکانات روستا

رستوران ها از جمله امکانات خوبی هستند که در این روستا در اختیار گردشگران قرار دارند یکی از آنها رو به روی حسینه قرار دارد و دیگری در حوالی ساختمان مدرسه ایجاد شده است.

در خانه های روستا خبری از سرویس بهداشتی و حمام نیست؛ اما این اماکن به صورت عمومی در روستا وجود دارند.

راه دسترسی و اطلاعات بازدید

آدرس: استان کرمان، ۳۸ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان شهربابک، دهستان میمند

هزینه: ورود به روستای میمند هزینه ای در بر ندارد اما در روزهای جمعه بازدیدکنندگان ملزم به پرداخت ورودی برای هر نفر هستند که برای اتباع ایرانی 5000 تومان و برای اتباع خارجی 50000 تومان است.

روستای میمند در عرض ۳۰ درجه و ۱۶ دقیقه و طول ۵۵ درجه و ۲۵ دقیقه و بین شهرهای شهربابک، سیرجان و رفسنجان قرار دارد و برای رسیدن به آن می توانید از راه های زیر اقدام کنید:

اتومبیل شخصی

مبدا تهران، شهرهای غرب و شمال غرب و شمال ایران: بهترین مسیر برای کسانی که از این نقاط می خواهند به میمند برسند از طریق یزد، مهریز، انار، شهربابک و میمند است. فاصله یزد تا روستای میمند 290 کیلومتر است که حدود 3 ساعت طول می کشد. پس از آنکه حدود 170 کیلومتر در جاده یزد- کرمان رانندگی کردید به شهر انار وارد می شوید. از انار به جاده ترانزیتی سیرجان بندرعباس (شهربابک) بروید، پس از طی 105 کیلومتر به شهربابک می رسید. بعد از رسیدن به شهربابک به سمت سیرجان و بندرعباس راه بیفتید؛ پس از 3 کیلومتر به تقاطع غیر همسطح می رسید. به روی پل

بروید و مسیر میمند (کرمان، خاتون آباد) را ادامه دهید تا مجتمع بین راهی و پمپ بنزین میمند را ببینید. از اینجا شما 15 کیلومتر بیشتر با میمند فاصله ندارید. پس از طی 7 کیلومتر به دوراهی دیگری می رسید که مسیر مستقیم به سمت احمد آباد و رفسنجان و جاده سمت چپ شما را به میمند می رساند. از این دو راهی تا میمند 8 کیلومتر راه پیش روی شماست.

از مبدا کرمان: بهترین مسیر کرمان، رفسنجان، سرچشمه، شهربابک است که حدود 240 کیلومتر طول دارد. یک مسیر کوتاه تر از رفسنجان، احمدآباد، حوم الدین، استاهوئیه، مرج، گلاب و میمند نیز هست که تنها با حضور محلی ها می توانید آن را بپیمایید.

از مبدا شیراز : بهترین راه، مسیری است که از شهرهای مرودشت، سیوند، سعادت شهر، هرات و شهربابک گذر می کند و حدود 390 کیلومتر است. 

اتوبوس + تاکسی

مبدا تهران: با استفاده از اتوبوس مستقیم تهران-شهربابک یا اتوبوس های تهران-بندرعباس خودتان را به شهربابک برسانید و بقیه مسیر را با تاکسی دربست طی کنید.

مبدا کرمان: اتوبوس های مستقیم کرمان-شهربابک بهترین گزینه هستند و پس از رسیدن به شهربابک می توانید با یک تاکسی دربست به روستا برسید.

سواری تاکسی به صورت دربست برای مسیر شهر کرمان- شهربابک نیز وجود دارد. از سیرجان نیز می توانید به این تاکسی ها دسترسی پیدا کنید.

مبدا یزد: با استفاده از اتوبوس های مستقیم یزد-شهربابک به شهربابک برسید و باقی مسیر را با تاکسی دربست طی کنید.

هواپیما

نزدیک ترین فرودگاه به میمند سیرجان است و از آنجا می توان با تاکسی دربست به میمند رسید.

قطار

ایستگاه خاتون آباد نزدیک ترین ایستگاه به میمند است که حدود 60 کیلومتر با روستا فاصله دارد. از آنجا می توانید با تاکسی به روستا برسید.

Photo by : Unknown
Photo by : Unknown

سوغات و صنایع دستی میمند

 در سفر به میمند یادگاری های خوبی را می توانید از جامعه بومی تهیه کنید. سوغاتی های این روستا در سه نوع کاملا طبیعی، نیمه‌طبیعی و کاملا دست‌ساز هستند. گردو، پسته و بادام این روستا شهرت فراوان و انگور، انار، سیب، زرد آلو، انجیر، هلو و گلابی میمند نیز طعم خاصی دارند. از سوغاتی های میمند، آرد سنجد است که در پخت نان از آن استفاده می شود. گیاهان دارویی نیز در این روستا در دسترس هستند و می توانید آنها را تهیه کنید. زعفران نیز از سال 1393 در چند آبادی این منطقه کشت می شود و به فروش می رسد.

دستبافته های این روستا را نیز فراموش نکنید. قالی میمند در کل استان کرمان و حتا جهان شهرت بسیاری دارد. در خانه­­ های دستکند ظرف­ ها و سبدهایی را می بینید که از ترکه ­های چوبی بافته شده اند و در زبان محلی سفتو خوانده می شوند. سفتوها را با استفاده از ترکه­ های سبز رنگ نازک و انعطاف پذیر مر (بادام کوهی) می بافند و زنان از اوایل پاییز تا اواخر اسفند به بافت آنها مشغول می شوند. جالباسی، جاکفشی، انواع سبدها، جامدادی و ... ابزار تازه ای هستند که زنان مبتکر روستا با استفاده از هنر سفتوبافی تولید کرده اند.

خوشمزه های میمند

چشیدن طعم غذاهای این روستا از دیگر تجربیات شما در این سفر است. در میمند می توانید این غذاها را امتحان کنید: بُز قورمه با گوشت گوسفند، کشک بادمجان، کالجوش، آبگرمو، قورمه سبزی

در این روستا خوشمزه دیگری به نام اسپار وجود دارد که مخصوص مردم میمند است و معمولا کنار غذا سرو می شود. برای تهیه اسپار شیر میش و بز را به ماست تبدیل می کنند و آن را در مشک های ساخته شده از پوست گوسفند می ریزند. آنها با زدن مشک کره و دوغ ماست را جدا می کنند و در ظرفی مسی و بر روی اجاق مخصوص می جوشانند. در هنگام جوشیدن، دوغ باید با شپو هم زده شود. شپو ابزاری جارو شکل است که با بستن بوته های مخصوص بیابانی از قبیل ترقو، چمزو، قمس  ،ارچن و ... به یک دسته چوبی درست می شود. 

کار جوشاندن و هم زدن تقریبا نصف روز طول می کشد و مایع غلیظی به نام طردوغ به دست می آید. پس از سرد شدن طردوغ به آن نمک و دانه های گیاهان دارویی از قبیل قلمفر (میخک) و شمبری (شنبلیله)، سیاه دانه و... و نمک دریاچه نمک منطقه اضافه می کنند. این فرآورده را در مشک های مخصوص نگهداری اسپار می ریزند و در فضای باز قرار می دهند. در طول روز روی مشک ها می پوشانند تا هوای گرم بیرون به درون آنها نرسد و با خنک شدن هوا در شب روی مشک ها را بر می دارند. این روند دو ماه ادامه پیدا می کند و در این مدت فقط چند بار به مشک ها دوغ اضافه می شود. هر چند وقت یک بار باید آنها را از جای خود حرکت دهند و نمک و شورآبه روی مشک را جمع کنند. در نهایت اسپار به اصطلاح می رسد و آماده خوردن می شود.

Photo by : Unknown

افتخارات روستای میمند

ویژگی های خاص میمند باعث شده تا در دوره های مختلف مورد توجه قرار گیرد و افتخاراتی را نصیب خود کند:

1- ثبت ملی روستای میمند

در دوره پهلوی دوم، دکتر محمود روح الامینی به نمایندگی از طرف محمدرضا شاه به منطقه میمند رفت تا زمینه کوچ میمندی ها را فراهم کند و خانه های آنان را به عنوان انبار مهمات به کار گیرد. او پس از تحقیقات متوجه وجود رسوبات گدازه های آتشفشانی در منطقه شد و فهمید که این مکان برای هدف مورد نظر مناسب نیست. پس از این ماجرا روستا به دستور محمدرضا شاه به عنوان میراث باستانی به ثبت رسید. پس از انقلاب اسلامی ایران نیز نام این روستا در سال 1380 با شماره 4513 در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت. این روستا در مهر 1385 به عنوان روستای نمونه گردشگری معرفی شد.

Photo by : Unknown

2- ثبت جهانی روستای میمند

ساختار ویژه میمند باعث شده تا توجه کارشناسان جهانی نیز به آن جلب شود و نامش در ۱۳ تیرماه سال ۱۳۹۴ مصادف با ۴ جولای ۲۰۱۵ در سی و نهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گیرد. این روستا با عنوان منظر فرهنگی روستای میمند و بر اساس معیار زیر ثبت شده است:

نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ است.

توضیح: منطقه تاریخی میمند جایی در انتهای دره‌ای در جنوب کوه‌های مرکزی ایران است که شیوه زندگی مردمش از سال‌های دور تا به امروز به شکل سنتی باقی مانده است. آنها کوچ نشینانی هستند که روزگارشان را از راه کشاورزی و دامداری می گذرانند و در فصول مختلف سال میان اقامتگاه‌های تابستانی و زمستانی خود حرکت می کنند. در طول فصل سرما قسمت‌های انتهایی دره و خانه‌های صخره‌ای که در دل کوه ساخته شده‌اند بهترین سکونتگاه برای آنها به شمار می روند.

Photo by : Unknown

3- جایزه مرکوری

جایزه ملینا مرکوری افتخاری است که از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بین‌المللی مانند یونسکو و ایکوموس (شورای حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی) به آثار مختلف اهدا می شود. این آثار باید شرایط و ضوابط فرهنگی، طبیعی و تاریخی منحصر به فرد داشته باشند. میمند هفتمین منظر فرهنگی-طبیعی و تاریخی جهان بود که موفق شد این جایزه را دریافت کند. این جایزه به دلیل حفاظت و مدیریت شایسته منظر فرهنگی این روستا در سال 2005 میلادی به آن تعلق گرفت.

میمند به چه معناست

معانی مختلفی برای میمند مطرح شده است و از نظر لغت و اصطلاح، به تعبیر محلی ها و دیدگاه صاحبنظران معانی متفاوتی دارد.

عده‌ای اصطلاح و لغت میمند را ترکیبی از دو واژه «می» و «مند» می دانند؛ می به معنای شراب و مند به معنای مست و مستی. گفته می شود چون این روستا به دوران قبل از اسلام تعلق دارد، مردان این نواحی می نوشیدند و مست می شدند و در عالم مستی این سکونتگاه را کنده اند.

عده‌ای دیگر واژه میمند را برگرفته از میمنت و مبارکی می دانند.

نظریه پردازان دیگری که در رابطه با وجه تسمیه میمند سخن گفته اند، واژه «می» را تغییر یافته «بگ» یا «مغ» در اوستا و فارسی باستان باستان می دانند که به معنی خدا، بزرگ و امثال این است. پسوند «مند» نیز مانند کلمه دانشمند، هنرمند و ... به داشتن و بودن چیزی اشاره می کند.

از ترجمه کتیبه‌های میمند چنین بر می آید:

 هنگامی که کوه‌ها در میمند شکاف بردارند و افسانه‌های میمند به حقیقت بپیوندند گنجینه میمند پدیدار خواهد گشت و فقط یک نفر می‌تواند به آن دست پیدا کند که او از سوی خورشید می‌آید.

Photo by : Unknown

مردم روستای میمند

از سال 1355 تاکنون جمعیت میمند از حدود 500 تن به حدود 1200 تن رسیده است که این مقدار در تابستان ها به دلیل کوچ اهالی 50 تن می شود. اقتصاد این مردم بر سه محور کشاورزی، دامداری و قالیبافی استوار است که قالیبافی مهم ترین آنها به شمار می رود و قالی میمند دارای شهرت جهانی است.

با وجود ورود تکنولوژی به زندگی روستاییان، مردم میمند برای رفع نیازهای خود هنوز هم همان ابزارهای سنتی را به کار می گیرند و خیلی تمایلی به مدرنیته ندارند. اهالی پیرو اسلام و شیعه اثنی عشری هستند و مسجد و حسینیه مرکز مذهبی و محلی برای تبادل نظر آنها به شمار می رود.

گویش مردم میمند نیز در منطقه منحصر به فرد است و در زبان آنها هنوز هم کلمات پهلوی ساسانی شنیده می شود.  

طوایفی که از نسل محمود میمندی (وزیر نادرشاه افشار) به جای مانده اند از طوایف بزرگ میمند به شمار می روند. ازدواج مردم این روستا فقط با اهالی روستا صورت می گرفته و همین امر باعث تصفیه ژنتیکی آنها شده است. برخی بر این باورند که اهالی این روستا از نظر جسمی و بهره هوشی توانایی بیشتری نسبت به سایرین دارند اما با ترویج ازدواج با غیر اهالی روستا این برتری معنای خود را از دست داده است.

Photo by : Unknown
Photo by : Unknown

نظر گردشگران خارجی ها

میمند به دلیل شهرت جهانی اش مقصد بسیاری از گردشگران خارجی است. در اینجا می خواهیم ببینیم آنها چه نظری در مورد این روستا دارند. پس سری به وبسایت تریپ ادوایزر می زنیم و تعدادی از نظرات آنها را می خوانیم.

گردشگر اتریشی | 11 آذر 1396

باور نکردنی است

تمام سکونتگاه در دل سنگ شکل گرفته است و امکاناتی مثل مسجد و مدرسه نیز همان ساختار را دارند. هنوز هم حدود 20 تا 30 خانواده در این روستا زندگی می کنند و به نوعی زندگی آپارتمان نشینی دارند. 

گردشگر استرالیایی | 9 آذر 1396

رانندگی طولانی ارزشش را داشت

می توانید یک شب را اینجا سپری کنید و لذت ببرید. اگر شما به تپه های نزدیکی گورستان بروید، منظره زیبای کل مجموعه را خواهید دید. قبل از ورود به روستا از درخت های غیر معمول دیدن کنید. صحنه های اطراف اینجا مرا یاد آفریقا با علف زرد و درختان خشک می اندازد.

گردشگری از مالزی | 4 اردیبهشت 1396

اقامتگاهی در دل غار

یک فرصت خوب و نادر برای تجربه یک شب اقامت در غار سنگی. جایی که در طول روز خنک و در طول شب بسیار سرد است. البته بخاری شما را از سرمای شب نجات می دهد. خانم های روستا غذای مهمانان را طبخ می کنند؛ غذایی ساده و خوشمزه.

سعی کنید خشکبار به همراه داشته باشید تا در طول شب به مشکل برنخورید. می توانید بازدید از این روستا را در سفری یک روزه از مبدا کرمان تجربه کنید.

گردشگر ایتالیایی | 27 اسفند 1395

خیلی جالب بود

محلی غیرعادی؛ یک روستای قدیمی که تقریبا تمام خانه ها در سنگ های آتشفشانی ساخته شده اند. در گذشته این محل ساکنان زیادی داشت. یک مدرسه بزرگ، حمام عمومی و یک مسجد فعال در این روستا وجود دارد و در حال حاضر هنوز هم مردم را می توانید در آن ببینید. یکی از آنها پیشنهاد می کند که ما را به بازدید از آثار ببرد. حرف نمی زند اما آثار جالبی که در تابلوی آنها همه چیز به زبان انگلیسی نوشته شده است، به ما چیزهای مهمی را می گویند. می توان یک پیاده روی جذاب در این منطقه داشت.

Photo by : Unknown

ویژگی های طبیعی میمند | گیاهان و جانوران

این روستا در مرز مشترک دشت و کوهستان قرار گرفته است. دشت مذکور در فاصله شهربابک و میمند قرار دارد و در گذشته پوشیده از درختان پسته و بادام وحشی بوده است. درختان توت و شاه‌توت نیز در نزدیکی های میمند به چشم می خورند. پوشش گیاهی میمند از نوع استپ کوهپایه‌ای است و بوته‌های کوتاه و درختان جنگلی پراکنده بخش عمده آن را تشکیل می دهند. مهم ترین گیاهان این منطقه عبارتند از: درختان پسته کوهی (بنه)، بادام کوهی، بوته‌های زارچ و گیاهان دارویی شامل آلاله، آویشن، بابونه، پونه، کلپوره. مهم ترین محصولات کشاورزی نیز عبارتند از: گردو، بادام، انگور و گلابی که بیشتر در دره‌های سرسبز منطقه در حواشی چشمه‌ها دیده می شوند.

جانوران بیابانی همچون مار، سوسمار، جوجه تیغی، لاک‌پشت، خرگوش و… به وفور در این منطقه دیده می شوند و حیوانات‌وحشی مختلفی همچون آهو، پلنگ، گرگ، روباه، بزکوهی، کبک و پرندگان وحشی نیز در منطقه حضور دارند.

چندین رودخانه فصلی و تعدادی قنات به همراه چند چشمه در میمند و اطراف آن آب مورد نیاز کشاورزی را تامین می کنند. همین کشاورزی جلوه خاصی به روستا بخشیده و طراوت، شادابی خاصی را برای آن به ارمغان آورده است.

به طور کلی سرسبزی دشت میمند و آب و هوای مطلوب آن باعث شده تا توجه بسیاری از شهرنشینان و ساکنان روستاهای اطراف به آن جلب شود. مردم اوقات فراغت خود را در این روستا یا در کنار چشمه‌ها، قنات‌ها و رودخانه میمند سپری می کنند. 

آب و هوای میمند

آب و هوای میمند شهربابک معتدل کوهستانی است و از ویژگی های آن می توان به زمستان های سرد و تابستان های معتدل اشاره کرد. میانگین دمای ماه‌های آذر، دی، بهمن و اسفند کمتر از ۱۰+ درجه سانتی‌گراد و میانگین دمای ماه‌های فروردین، خرداد، تیر، مرداد و شهریور بیشتر از ۲۰+ درجه سانتی‌گراد است. حداکثر و حداقل دما به ترتیب به ۴/۳۰ و ۲۸/۶ درجه سانتی‌گراد می رسد. متوسط بارش ۱۶۲ میلی‌متر در سال است و بیشتر در فصل زمستان رخ می دهد. میانگین سالانه رطوبت نسبی ۳۴ درصد تخمین زده شده که حداکثر آن در آذر ماه حدود ۵۵ درصد و حداقل آن در مرداد ماه نزدیک ۲۰ درصد است. 

دغدغه های کارناوالی

میمند یادگاری باستانی برای ماست؛ جایی که اگر تحقیقات بیشتری در موردش انجام شود حقایق بسیاری را برای انسان امروز آشکار می کند. بررسی بر روی سنگ نگاره های یافت شده دریچه ای تازه را به سوی زندگی گذشتگان به روی مان می گشاید که امیدواریم مسوولان بیشتر در راستای آن تلاش کنند.

توصیه های کارناوالی

در سفر به روستای میمند با مردم مهمان نوازی رو به رو می شوید که به شایستگی پذیرای شما خواهند بود. سعی کنید با دست پر به این روستا بروید و با هدایایی از آنها تشکر کنید. می توانید با خرید محصولات آنها چرخ اقتصاد این روستا را نیز بچرخانید.

مردم این روستا سنت ها و آداب خاص خود را دارند. در برخورد با آنها به باورها و شیوه زندگی شان احترام بگذارید و خاطرشان را نیازارید.

منظر این روستا و چهره زیبایش را با زباله، یادگاری ها و آسیب های تان خدشه دار نکنید. بگذارید این سرمایه برای نوادگان شما هم باقی بماند.

در شمال غرب ایران روستای صخره ای دیگری نیز وجود دارد که با نام کندوان شناخته می شود. خوب است با مراجعه به لینک زیر از این روستا نیز بیشتر بدانید:

ورود به صفحه اختصاصی معرفی روستای کندوان

Photo by : Unknown

سخن آخر

روستاها از جمله مکان هایی هستند که تجربه هایی تازه برای شما دارند. سفر به این سکونتگاه ها دنیایی متفاوت را پیش روی تان قرار می دهد و شما را با حقایق جالبی آشنا می کند. میمند شما را به گذشته های دور می برد و این فرصت را برای تان فراهم می کند تا مانند گذشتگان در خانه هایی در دل سنگ زندگی کنید، در حال و هوای آنها غرق شوید و برای ساعاتی از شهر و دغدغه هایش فاصله بگیرید. میمند همچون یک ماشین زمان است و شما را به سال های دور پرتاب می کند.

آیا تا به حال شانس بازدید از این شاهکار را داشته اید؟

چه روستاهای مشابه دیگری را می شناسید؟

منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم.

نتیجه نقد و بررسی کارناوال

4.8

بررسی شده توسط کارناوال

ارزش تاریخی(عالی) 5
ارزش معماری(عالی) 5
امکانات اولیه(عالی) 5
حال و هوای خوش(خوب) 4
سهولت در دسترسی(عالی) 5

نقاط قوت

  • اثر ثبت جهانی شده ایران
  • روستای صخره ای و زنده
  • سکونتگاهی با 12000 سال قدمت
  • بافت سنتی و دست نخورده
  • طبیعت تماشایی و بکر

نقاط ضعف

  • تبلیغات و اطلاع رسانی ضعیف

نقد و بررسی کاربران

میانگین امتیاز کاربران

از مجموع 5 رای

4.7

زوج

1

خانواده

1

آیا بازدید از میمند شهربابک را به دیگران پیشنهاد می‌کنید؟
حال و هوای خوش(عالی) 4.9
رفتار بومیان منطقه(عالی) 4.9
شرایط اقامت منطقه(عالی) 4.5
سهولت در دسترسی(عالی) 4.6
نظافت(عالی) 4.7

میمند شهربابک را دیده‌اید؟

تجربه و نظر خود را با دیگران به اشتراک بگذارید

سوالی دارید؟

از کارشناسان و کاربران کارناوال بپرسید

جدیدترین نقد
ژینوس

4.2

این روستای تاریخی بخاطر خانه های کنده شده دردل کوه بسیار دیدنی وجالبه که حدود چندهزارسال قدمت داره

سفر با همسر
تجربه سفر ژینوس به میمند شهربابک

انتشار: 26 بهمن 1398

آیا این دیدگاه مفید بود؟
arefeh

5

بی نهایت زیبا و حیرت انگیز با مردمان بسیار خونگرم و مهمان نواز و مهربان و دوست داشتنی .

تجربه سفر arefeh به میمند شهربابک

انتشار: 20 بهمن 1398

آیا این دیدگاه مفید بود؟
mehran ahmadi

4.6

من فصل بهار رفتم ، از زیبایی هاش هر چی بگم کم گفتم براتون واقعا خاص . وقتی میبینی که در همچین محل هایی هنوز زندگی جریان داره متحیر میشه آدم .

تجربه سفر mehran ahmadi به میمند شهربابک

انتشار: 20 بهمن 1398

آیا این دیدگاه مفید بود؟

پرسش و پاسخ

پرسش جدید

هستی هستی
پرسش:

سلام.سب رو میشه در خانه های در در کوه روستا اقامت کرد؟؟

در پاسخ به هستی هستی:

سلام بله قدمتان بر چشم مردم با وفا و شجاع و مهربان و اریایی شهربابک و میمندش

انتشار: 06 تیر 1402

انتشار: 23 دی 1399

آیا این دیدگاه مفید بود؟
اپلیکیشن کارناوال

با وب اپلیکیشن (PWA) کارناوال، کنترل سفر دست شماست.
در این اپلیکیشن شما دنیایی از امکانات و خدمات را همیشه و همه جا در جیب خود دارید؛ آشنایی با جاذبه‌های گردشگری، رزرو آنلاین بلیط هواپیما، رزرو هتل، ویلا و اقامتگاه بوم‌گردی، رزرو آنلاین تورهای داخلی و خارجی و سایر خدمات توریستی گردشگری همه در اپلیکیشن کارناوال .

تماس با کارناوال

پشتیبانی 8 صبح تا 1 بامداد:

هدف اصلی کارناوال این است که بهترین خدمات گردشگری را به صورت آنلاین به کاربران خود ارائه دهد. هر آن چیزی که برای سفر خود نیاز دارید را از کارناوال بخواهید؛ از آشنایی با جاذبه ها، سوغات و غذاهای محلی تا رزرو آنلاین بلیط هواپیما و انواع اقامتگاه. در هر جا و در هر ساعت از شبانه روز، می توانید به صورت آنلاین خدمات سفر خود را رزرو کنید و یا هر سوالی دارید از ما بپرسید. کارناوال کنترل سفر شماست!

کلیه حقوق مادی و معنوی کارناوال برای شرکت کاروان سفر های نیکسام محفوظ است. استفاده از محتوای سایت تنها در صورت پذیرش شرایط و ضوابط امکان پذیر است.

خانهعکاسخانه

کنترل سفر دست شماست