ارگ بم قربانی مرمت‌های غیر اصولی؟!

به نقل از گروه خبری میراث باشی

ردپای پیکور برای نورپردازی؛ وزارت میراث فرهنگی پیگیری کند.

در برخی از تصاویر ارسالی به میراث‌باشی دیده می‌شود که برای کانال‌کشی جهت تأمین روشنایی ارگ بم پای و پی دیوارها با پیکورهای بزرگ کنده شده است. کندن کانال‌ها با این شیوه ضمن ایجاد لرزش بسیار  لایه‌های باستانی را تخریب می‌کند و در همه جا قطعات سفال همراه با قطعات خشت و آجر در اطراف کانالهای ایجاد شده برای انتقال کابل انباشته می‌شود.

تصاویر ارسالی همچنین نشان از تعداد  قابل توجهی ساخت و سازهای غیر اصولی با عنوان مرمت و بازسازی دارد که کیفیت چندانی ندارد.

آیا اجرای طرح‌هایی چون نورپردازی و بازسازی و مرمت به همراه طرح استحکام بخشی بناها، پیش‌تر در شورای فنی و شورای راهبردی مطرح و به تصویب این شوراها رسیده است؟! پیمانکاران اجرای این طرح‌ها چه کسانی هستند؟ ناظران این مرمت‌ها چه کسانی هستند؟ آیا دفتر امور پایگاه‌های ثبت جهانی و ملی و دفتر بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی از چنین اقداماتی خبر دارند؟ آیا اعضای شورای فنی و راهبردی این اقدامات را تایید می‌کنند؟میزان هزینه و بودجه‌ای که صرف این بناها شده چقدر بوده است؟ 

به گفته‌ برخی فعالان و کارشناسان از بناهای شاخص مجموعه که به شکلی غیر اصولی با سرعت زیاد، بدون داشتن طرح مرمت و طرح استحکام بخشی مصوب، بازسازی شده، بنای موسوم به برج دیده بانی یا همان کلاه فرنگی است. در بنایی با عظمت کلاه فرنگی و ارتفاع ۱۴ متر هیچ گونه استحکام بخشی انجام نشده است. مگر می‌شود یک بنا بعد از مرمت مقام‌سازی و استحکام ‌بخشی شود؟که البته همین امر سبب شده با وجود گذشت تنها دو سال از ساخت کلاه فرنگی، شکافی سر تا سر (شکستگی) در طبقه نخست بنا ایجاد شود. 

از سویی گفته می‌شود میزان قابل توجهی خشت در ارگ بم  تولید می‌شود که پیش از خشک شدن در مرمت بناها استفاده  می‌شود. همچنین حجم انبوهی از خشت شکسته (کلوخ) داخل دیواره‌ها به کار می‌رود و سپس نمای دیوارها از خشت‌های سالم استفاده می‌شود خشت‌هایی که به دلیل خیس بودن، استحکام نداشته و پس از مدتی ترک برداشته و فرو‌می‌پاشند. 

سپس بر روی همین دیواره‌ها با همین کیفیت خشت،کاه گل و ماله‌کشی می‌شود؟!!!این فرآیند سبب فروریختن چندباره پوششها در حین اجرا می‌شود.

نتیجه این اقدامات بیش از سه بار فرو ریختن سقف در اصطبل در حین اجرا،فرو ریختن پوشش عظیم ایوانی در مدرسه میرزا نعیم  بلافاصله پس از اجرا و فروریختن به محض برداشتن داربست است. 

از سویی فروریختن پوشش دیگری در حین اجرا، در ضلع غربی خانه فرمانده قشون که سبب مصدومیت استادکار و روانه شدنش به بیمارستان  شد . 

گفته می‌شود به کارگیری کارگران روز مزد و عدم آگاهی آنان از اصول مرمت، باعث تخریب قسمتهای اصلی بنا شده از جمله در بنای موسوم به خانه یهودیها، یکی از دیوارهای اصلی بنا تخریب و آوار ناشی از تخریب بنا بر روی کارگر ناوارد ریخته، او را مصدوم و روانه بیمارستان کرده است.

 همچنین گفته می‌شود ساخت و سازهای بی‌رویه بدون در نظر گرفتن کیفیت و در برخی موارد حذف قسمتهای کهن بنا و ساخت سازه‌های جدید، بنا را از اصالت خود که از معیارهای اصلی مرمت و بازسازی بناهای تاریخی و از موارد تاکید شده در طرح جامع مدیریت بم با عنوان " اصالت و سلامت"  خارج ساخته است.

 از سویی گفته می‌شود در راستای نوسازی مجموعه، آجر فرش بنای سرباز خانه که متعلق به سی سال پیش بوده و اصالت خود را باز یافته بود با لودر برداشته شد تا به جای آن آجرهای نو کار گذاشته شود.

مرمت پوشش گنبدی بنای یخدان با دهانه ۱۷ متر  هم سبب شده پوشش اجرا شده با پوشش قبلی بنا تفاوتی فاحش داشته باشد که دلیل آن فشار و اجبار به استادکاران برای داشتن سرعت بالا و تحویل بنا در کمترین زمان بوده است.

همچنین گروهی مدعی هستند حجم بالایی از بازسازی و مرمت در بنای میراکبر، برج دیده بانی، برج فرمانده قشون، ضلع جنوب اصطبل، بخش اندک باقیمانده از مرمت خانه سیستانی، خانه یهودیها، مدرسه میرزا نعیم، مسجد جامع، یخدان، حاکم نشین، خانه‌های مسکونی ارگ و... دارای طرح مرمت و طرح استحکام بخشی مصوب نبوده است و شورای راهبردی برای آن تشکیل نشده است.

در این صورت معاونت میراث فرهنگی کل کشور و دفتر امور پایگاه‌ها و دفتر بناها، محوطه‌ها و بافت‌ها باید پیگیری کند چرا و به چه علت این سلسله اتفاقات رخ داده است؟ و هر چه سریع‌تر جلوی تکرار آن گرفته شود.

 مریم اطیابی

اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.