آخرین امیدها برای نجات دریاچه ارومیه

به نقل از خبرگزاری تسنیم، مسعود باقرزاده کریمی، مدیر اکوسیستم‌های تالابی سازمان محیط زیست در مورد اهمیت دریاچه ارومیه گفت:

دریاچه ارومیه علاوه بر ارزش‌های اکولوژیکی موجب تلطیف هوا در مناطق نیمه خشک می شود و از گرد و غبار در منطقه جلوگیری می کند.

وی ادامه داد:

ما در بالاترین سطح یعنی به عنوان پارک ملی از دریاچه ارومیه حفاظت می‌کنیم چرا که کنوانسیون جهانی تالاب ها از دریاچه ارومیه به عنوان تالابی با اهمیت بالای جهانی یاد کرده و یونسکو نیز از آن به عنوان ذخیره‌گاه طبیعی نام برده است.

او افزود:

دریاچه ارومیه سه ویژگی منحصر به فرد دارد که در یک جا جمع شده است؛ اول وجود جلبک سخت پوست آرتمیا که در پهنه‌های آب‌های شور وجود دارد و غذایی منحصر به فرد برای پرندگان به ویژه فلامینگو است، دوم وجود جزایری که به عنوان پناهگاهی برای ساخت لانه پرندگان به شمار می روند و سوم وجود تالاب های آب شیرین در کنار دریاچه به ویژه در بخش جنوبی که محیطی را برای زیست همه پرندگان ایجاد کرده است.

باقرزاده در ادامه تصریح کرد:

تجمع بی نظیر از پرندگان، تبدیل شدن به گذرگاه پرندگان مهاجر، کنترل جمعیت و تنظیم تنوع زیستی منطقه‌ای و جهانی و بسیاری از اثرات ملموس و ناملموس دیگر، نتیجه این سه ویژگی منحصر به فرد است.

مدیر اکوسیستم های تالابی سازمان محیط زیست اظهار کرد:

ترکیب گرد و خاک و نمک که حاصل خشک شدن دریاچه است به پوشش گیاهی آسیب زده و باعث بروز بیماری هایی در روستاهای اطراف شده است؛ به همین دلیل ما وضعیت را بحرانی اعلام کرده‌ایم و در تلاشیم حتا شده نصفه و نیمه دریاچه را از آب پر کنیم تا خاک مرطوب شده و از بروز گرد و خاک جلوگیری شود.

وی علت خشک شدن دریاچه ارومیه را این چنین توضیح داد:

8 میلیارد متر‌ مکعب بارش در حوزه دریاچه ارومیه وجود داشته که نیمی از آن به دریاچه می ریخت و نیمی دیگر صرف کشاورزی می‌شد؛ زمانی که بارش کم شده بود باید مصارف کاهش می‌یافت اما ما نه تنها مصرف را کم نکردیم بلکه آن را افزایش دادیم؛ در نتیجه عامل انسانی یکی از مهمترین دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه بوده است و گرم شدن منطقه و افزایش تبخیر نیز باعث شد مشکلات مدیریتی هویدا شود.

این مسئول ادامه داد:

مدیران در پروژه های عمرانی به هزینه های اجتماعی توجهی ندارند که همان مسائل زیست محیطی و مسائلی از این دست هستند. متاسفانه در مدیریت سرزمین دچار غفلت شده ایم؛ برخی علاوه بر خطا در مدیریت سرزمین، حضور سازمان‌های تنها و فاقد قدرت اجرایی مانند سازمان محیط زیست را نیز نمی پذیرند. لازم است در سیستم اجرایی کشور جایگاهی برای سازمان حاکمیتی این سازمان های قوی در نظر گرفته شود تا دیگران از خط قرمزها عبور نکنند.

خشک شدن دریاچه ارومیه حاصل تغییر اقلیم نبوده است

راضیه لک، مدیرکل دفتر طرح و برنامه‌ریزی سازمان زمین شناسی کشور نیز در این رابطه اظهار کرد:

زمین شناسی بدون محیط زیست معنایی ندارد؛ سازمان زمین شناسی نخستین سازمانی بود که پس از انجام مطالعات اعلام کرد خشک شدن دریاچه ارومیه حاصل تغییر اقلیم نبوده است؛ این سازمان با مطالعات خود نشان داد که اگر انسان نبود و دریاچه به حال خود رها می‌شد حالا خشک نمی شد.

وی به بروز فاجعه گرد و غبار در صورت حفظ نکردن وضعیت موجود دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت:

با مطالعه بر روی دریاچه ارومیه به این نتیجه رسیدیم که 13 هزار سال پیش نیز دریاچه وجود داشته است. مهمترین دلیل خشک شدن دریاچه ارومیه عامل انسانی بوده و مدیریت نا‌کارآمد نیز به این موضوع دامن زده است.

لک درباره مقایسه وضعیت دریاچه ارومیه با دریاچه‌های دیگر توضیح داد:

دریاچه ارومیه یک دریاچه فوق اشباع از نمک است و نمی‌توان آن را با وضعیت دیگر دریاچه ها که شیرین هستند مقایسه کرد؛ دریاچه گریت سالت لیک در آمریکا شبیه ترین نمونه به دریاچه ارومیه است و عنوان خواهر خواندگی هم با این دریاچه دارد.

مدیرکل دفتر طرح و برنامه ریزی سازمان زمین شناسی کشور به عدم تخصیص اعتبارات به دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت:

دریاچه ارومیه در حال حاضر شرایطی برگشت ناپذیر دارد؛ قبل از سال 89 می‌توانستیم برای این دریاچه کاری انجام دهیم اما اقدامی نکردیم. سیزده به در یکی از سال ها مردم در کنار دریاچه ارومیه جمع شدند و از مسئولان خواستند به وضعیت دریاچه رسیدگی کنند اما برخی سعی کردند جلوی خواسته‌های مردم را بگیرند و به آنها اجازه صحبت ندادند. بعد از آن مسئولان، موضوع تغییر اقلیم را پر رنگ کردند تا ثابت کنند در خشک شدن دریاچه سهمی ندارند و بعد از آن عوامل انسانی نیز روند خشک شدن دریاچه را تسریع کرد و همه فرصت ها از دست رفت.

لک خاطر‌نشان کرد:

بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی به آب ارتباط دارد و مدیریت آب هم تنها به وزارت نیرو مربوط می شود و از دست سازمان محیط زیست خارج است؛ به همین دلیل لازم است که ارتباطی نزدیک بین وزارت نیرو و سازمان محیط زیست برقرار شود و مدیریتی واحد داشته باشند.

سید هادی بهادری، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز در این مورد اظهار نظر کرد. او با اشاره به اینکه نمایندگان آذربایجان پیوسته تذکرهای مربوط به دریاچه ارومیه را به دولت های وقت داده‌اند، گفت:

قانون آب موجود کشور دارای خلاهای زیادی است و برخی از قوانین مرتبط با آب، زمانی تدوین شده­‌اند که محدودیت­ های آبی امروزه وجود نداشته است.

نماینده مردم ارومیه با اشاره به میزان کل آب دریاچه ارومیه که به یک میلیارد مترمکعب هم نمی رسد، افزود:

دریاچه ارومیه در سال 1376 با حدود 32 میلیارد متر‌مکعب در بالاترین تراز آبی خود قرار داشت و نخستین نشانه­ های خشکی دریاچه ارومیه بعد از سال 1376 شروع شد.

دریاچه ارومیه قابل احیاست

وی با اشاره به اینکه دعواهای مقصریابی مشکلی از دریاچه ارومیه حل نمی‌کند، گفت:

دریاچه ارومیه قابل احیاست؛ این دریاچه آب زیادی نمی­‌خواهد و مشکلاتش با مدیریت صحیح قابل حل است. احیای آن نیاز به همت عمومی ملت و دولت دارد.

بهادری افزود:

ستاد احیای دریاچه ارومیه باید از حالت مدیریتی خارج و به مرحله اجرا وارد شود. این در حالی‌ست که متاسفانه ستاد احیای دریاچه ارومیه در تهران متمرکز شده­ اند.

ورود به صفحه اختصاصی دریاچه ارومیه

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.