شکوه باغ های ایرانی از دید دو انگلیسی در کتاب باغ بهشت

به نقل از ایرنا، حمید بعیدی نژاد، سفیر ایران در لندن در یادداشتی به معرفی کتاب باغ بهشت پرداخته است. این کتاب که به وسیله دو محقق انگلیسی نوشته شده است در مورد شکوه باغ های ایرانی سخن می گوید و به معرفی آنها می پردازد. 

حمید بعیدی نژاد در یادداشت خود این گونه نوشته است:

دو محقق و عکاس انگلیسی چند ماه قبل که از تاخیر در صدور ویزای خود به ایران مستاصل شده بودند، به سفارت کشورمان در لندن مراجعه می کنند. آنها در مورد باغ های اروپایی پژوهش های جامعی انجام داده بودند و قصد داشتند تا نظیر همین تحقیقات را در مورد باغ های اسلامی انجام دهند. در همین زمینه این دو محقق از باغ هایی در هند، شهرهای اسلامی کشور اسپانیا و ترکیه نیز بازدید کرده بودند اما می دانستند که این پژوهش بدون تحقیقی در مورد باغ های ایرانی کامل نمی شود. از این رو اصرار داشتند تا حتما از کشورمان دیدن کنند. بالاخره با کمک های سفارت ایران، وزارت امور خارجه و وزارت ارشاد اسلامی توانستند ویزای ایران را گرفته و راهی کشور زیبای‌مان شوند. 

این دو محقق پس از سفر به ایران پژوهش های خود را کامل کردند و گزارش جامعی در مورد باغ های ایرانی تهیه می کنند. آنها در نهایت توانستند از باغ های اسلامی سه قاره دنیا (آسیا، آفریقا و اروپا) عکاسی و فیلم برداری کنند و مطالب مفیدی به دست آورند. ناشر کتاب گفته است نتیجه زحمت های این دو پژوهشگر قرار است در کتابی با نام «باغ های بهشت» منتشر شود. 

موسسه انتشاراتی «هودر اند استاگتون» که ناشر این کتاب ارزشمند است اعلام کرده در این کتاب اطلاعات و عکس های جالبی از سی باغ با معماری اسلامی از جمله باغ الحمراء در اسپانیا، باغ توپکاپی در ترکیه، تاج محل در هند و یک باغ در برادفورد انگلیس آورده شده است. اما در ادامه این ناشر به این موضوع اشاره کرده است که حقیقتِ خاستگاه و محل تولد باغ بهشت و باغ اسلامی در ایران بوده و معماری چنین باغ‌ هایی به باغ‌ های فوق‌العاده جذاب و نادری نظیر پاسارگاد و میدان نقش‌جهان اصفهان باز می‌گردد.

«مونته دان» نویسنده و فیلم بردار مشهور این اثر (یکی از دو محقق کتاب) در مصاحبه با روزنامه گاردین گفته است:

من اعتقاد دارم اولین باغ بهشت در ایران ساخته‌ شده است. بنابراین وقتی از باغ‌های بهشتی سخن می‌گوییم در واقع از باغ‌های ایرانی حرف می‌زنیم، باغ‌هایی که برای هزاران سال نقش محوری در زندگی و تاریخ ایرانیان داشته‌اند.

او در ادامه به ریشه کلمه بهشت در زبان انگلیسی اشاره می کند:

 واژه انگلیسی پاردایس از یک واژه تاریخی ایرانی سرچشمه می گیرد که برای باغ‌های دارای دیوار استفاده می‌شده است، که به آن 'پایری دیزه' می‌گفته‌اند.

وی در صحبت های خود، کاشی کاری های زیبا و متقارن و نظم و تقارن درخت ها و بوته های باغ های ایرانی را تحسین می کند. مونته دان، یکی از نویسندگان کتاب، به ایده ایرانی ها برای کاشتن گیاهان معطر در باغ‌هایشان اشاره می کند و می گوید باغ ایرانی جایی است که جسم با روح یکی می‌شود و همزمان جسم از شیرینی‌های زمینی و میوه‌ها و عطرها لذت می‌برد. 

آقای مونته دان، که خود آثار متعددی در زمینه معرفی باغ های کشورهای دیگر مانند باغ های انگیس و ایتالیا دارد، در یک مصاحبه رادیویی از تاثیر فرهنگ اسلامی در مسیر تکمیل باغ های ایرانی سخن می گوید. او در سخنانش بیان می کند:

ممکن است شما باغ خودتان را قطعه‌ای از بهشت بدانید اما باغ‌های اسلامی دقیقا با همین هدف ایجاد شده‌اند که انعکاس زمینی آن چیزی باشند که در جهان دیگر انتظار ما را می‌کشد. ریشه چنین باغ‌هایی به کویر می‌رسد و فضای دل‌ انگیز باغ در کویر که در میان آن گرما و بی‌ آبی ناگهان یک جان‌ پناه آرام و امن و زیبا ایجاد کرده است. باغ بهشت چیزی میان دنیا و بهشت است.

این پژوهشگر می‌افزاید:

از اینکه ایرانیان هنوز پس از هزاران سال به سنت باغ رفتن پایبند هستند، شگفت‌ زده شدم. همزمان با غروب آفتاب هنوز هم‌ خانواده‌های ایرانی به میدان مرکزی نقش‌جهان اصفهان می‌روند، روی زمین یا روی چمن فرش پهن می‌کنند و شام خود را نشسته روی زمین صرف می‌کنند. در این کشور مردم به باغ‌هایشان عشق می‌ورزند. دیدن باغ‌های باشکوه پرشیا و باغ‌های مدرن ایران یک تجربه باشکوه در زندگی من است.

این نویسنده در گفتگوی دیگری با روزنامه دیلی تلگراف از کشف های خود درباره فرهنگ ایرانی و تاثیر باغ ها بر آن خبر می‌دهد و می‌گوید:

در سفر به ایران و جهان اسلام متوجه شدم که فصل گل‌دهی گیاهان فقط سه هفته است و به همین خاطر ایرانیان فرش‌هایی را تولید کرده‌اند که نه‌تنها وسیله زندگی بلکه ابزاری برای ادامه فصل گل تا تابستان است. فرش در فرهنگ ایرانی بخشی از باغ است درست شبیه حوض که بخش دیگری از باغ است.

وی همچنین از بی توجهی که این روزها به فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی می شود و باعث نابودی باغ های تاریخی اسلامی در بسیاری از کشورهای منطقه و جایگزینی این باغ ها با باغ های مدرن امروزی شده است، گلایه دارد و آن را چنین توصیف می کند:

این مثل این می‌ماند که انگار انسان درست وسط یک ماشین لباس‌شویی ایستاده است و دنیا دور سرش می‌چرخد.

این اثر زیبا قرار است اول فروردین سال 1397 در انگلستان منتشر شود.

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.