درختی که راه می رود | معجزه باورنکردنی طبیعت

دنیای گیاهان، جهانی بسیار وسیع و خارق العاده است. اگر به هر یک از گیاهانی که روزانه از کنارشان بی تفاوت عبور می کنیم دقیق تر بنگریم دریچه ای نو به روی ما باز خواهد شد. هر گونه ی گیاهی داستان خاص خودش را دارد، بعضی جذاب تر و زیباترند و بعضی کمیاب و نادر.

گاهی گیاهان آن قدر منحصر به فرد و جذاب می شوند که خود به تنهایی به یک جاذبه ی گردشگری مبدل می گردند. امروز باهم از نزدیک با درختی آشنا خواهیم شد که می تواند راه برود! این درخت تصور شما را از گیاهان تغییر خواهد داد. این اعجوبه طبیعت بیشتر شبیه داستان ها و افسانه های کودکانه است که در آن ها درختان می توانستند حرکت کنند و به این سو و آن سو بروند و حتی گاهی حرف بزنند.

شاید در ابتدا وجود درختی که بتواند راه برود برایتان غیر قابل باور باشد اما اگر با کارناوال همراه باشید در ادامه با همه ی زوایای این درخت آشنا خواهیم شد و به بررسی چگونگی حرکت آن می پردازیم.

خوشبختانه در ایران هم گل و گیاهان منحصر به فردی وجود دارند که آشنایی با آن ها می تواند بسیار جذاب باشد. در گذشته با دو مورد از این گیاهان جذاب در کشورمان نیز آشنا شدیم که از طریق لینک های زیر می توانید شما هم آن ها را بشناسید:

سوسن چلچراغ داماش | عروس سر به زیر طبیعت ایران

لاله واژگون | گل افسانه ای ایران

با کارناوال بیایید تا با هم در سفری هیجان انگیز درخت متحرک را از نزدیک ببینیم.

چرا درخت متحرک؟

---

- تنها درخت موجود در دنیاست که راه می رود.

- داستان متحرک بودن این درخت بسیار جذاب است.

- ظاهری زیبا و تماشایی دارد.

معرفی درخت متحرک | آیا این گیاه واقعا راه می رود؟

شاید تا به حال درباره ی گیاهان عجیب و غریب مطالبی شنیده باشید، گیاهانی مثل گل های حشره خوار، گل هایی که از خود صدا تولید می کنند و... اما شاید هیچ گاه تصور دیدن درختی که راه برود را نداشتید و این موضوع را مختص فیلم ها می دانستید. کارناوال در تلاش است تا امروز به بررسی همه ی زوایای درخت متحرک بپردازد.

در مناطق گرمسیری مرکزی و جنوبی آمریکا درختی می روید که با لقب درخت متحرک، درختی که راه می رود و نخل پیاده رو از آن یاد می کنند. این درخت در بولیوی، برزیل و کلمبیا و اکوادور، نیکاراگوئه، پاناما، پرو، سورینام و ونزوئلا نیز دیده شده است.

نام اصلی این درخت اکسوررهیزا سوکراطع (exorrhiza Socratea) می باشد و از نظر ظاهری ارتفاعش می تواند به حدود 25 متر هم برسد و قطر تنه ی آن تا 16 سانتیمتر هم رشد کند. اما اغلب آن ها ارتفاعشان بین 15 تا 20 متر است و قطرشان به 12 سانتیمتر می رسد.

برگ های این گیاه ضخامت های گوناگونی دارند؛ برگ هایی که در معرض نور هستند ضخیم و آن هایی که در سایه قرار دارند، نازک و کم پرز می باشند. این گیاه از طریق گرده افشانی تولید مثل می کند و میوه های کوچکی به وزن حدودا 3.5 گرم هم می دهند.

شاخه های این درخت می توانند بین 5 تا 40 سانتی متر رشد کنند و هر یک از آن ها نیز زیستگاه برگ های زیبایی هستد که با رنگ سبز سیر و پر رنگ دیده می شوند و زیباترین قسمت این درخت هستند.

اگر به قسمت پائینی و انتهائی این درخت در تصاویر نگاه کنید ریشه هایش را خواهید دید که شبیه به پاهایی مستحکم از خاک سر بیرون آورده اند. درباره ی ریشه های پاگون (شبیه به پا) این درخت سخنان زیادی گفته می شود؛ برخی می گویند ریشه های این درخت به دلیل روئیدن آن ها در باطلاق در زمان هایی دور به این شکل در آمده اند و دیگران می گویند این درختان تنها در شب حرکت می کنند، یعنی کاملا شبیه به فیلم های ترسناک.

یکی از دلایلی که تعداد این درخت ها در دنیا کم است و به آمریکای جنوبی و بخصوص کشور اکوادور محدود شده وجود گرازهای وحشی است. گرازها به ریشه ی درخت  اکسوررهیزا سوکراطع آسیب می رساند و درخت پس از مدت کوتاهی خشک می شود. البته ریشه ی این درخت به طور طبیعی هم خشک می شود و دست به دست دادن عوامل داخلی و خارجی باعث کم شدن تعداد آن ها شده است.

اما حقیقت چیست؟ آیا واقعا این درخت با ریشه های شبیه به پایش حرکت می کند؟ آیا همه ی درختان حرکت می کنند اما به دلیل سرعت کمشان ما متوجه تحرک آن ها نمی شویم؟

 همچنان همراه ما باشید تا علت حرکت این گیاه را با هم ریشه یابی کنیم.

 

درخت متحرک چگونه حرکت می کند؟

نظریه های زیادی درباره ی حرکت این درخت وجود دارد اما مهم ترین و عقلانی ترین آن ها می گوید که علت حرکت این درختان رشد سریع تر ریشه های آن ها به نسبت دیگر گونه های گیاهان می باشد و حرکت این درخت از سمت سایه به سوی آفتاب می باشد اما چطور؟

سیستم فیزیولوژیکی این درخت گونه ای طراحی شده که ریشه های انتهایی یا عقبی آن به مرور خشک شده و از بین می رود و از طرفی ریشه های جلویی آن با سرعت نسبتا زیادی رشد می کنند به همین علت اینطور به نظر می رسد که درخت به سمت جلو و به سوی خورشید گام بر می دارد. اگر توقع دارید به دیدار این درختان بروید با جنگلی رو به رو شوید که در آن درختان رژه رفته و از این سو به آن سو می روند کاملا اشتباه می کنید زیرا درختان متحرک در طول روز حدود 2 الی 3 سانتی متر حرکت می کنند. اما نکته ی بسیار مهمی هم وجود دارد که هیچ دوربینی تا به حال نتوانسته حرکتی غیر عادی از این درخت ضبط کند که نشان دهنده ی راه رفتن آن باشدو به همین دلیل انتقادات بسیار زیادی به حرکت این درخت وارد شده و محققان متعددی هم اعتقاد راسخ دارند که حرکت این درختان دروغ و توهمی بیش نیست.

با هم در ابتدا با برخی از نظریه ها درباره ی درخت متحرک آشنا می شویم و سپس به انتقادات وارد شده بر این نظریه ها خواهیم پرداخت:

- برای اولین بار در سال 1961 میلادی این نظریه مطرح شد که علت بلند بودن ریشه و ساقه ی این درخت وجود باتلاق های زیاد در آمریکای جنوبی می باشد و می تواند هیچ ارتباطی با راه رفتن نداشته باشد. 

- نظریه سال  1980: راه رفتن درخت به این صورت است که وقتی درخت جوانه می زند، به وجود آمدن هر جوانه ضربه ی کوچکی به درخت وارد می کند که به مرور سبب حرکت گیاه می شود.

- نظریه سال 2009: هیچ ریشه ی علمی برای اثبات حرکت این درخت وجود ندارد. این درخت تنها در شب هنگام حرکت می کند و تحقق یک داستان افسانه ای است.

- نظریه سال 1983: در زمین موجوداتی مانند اجساد مرده ها و این قبیل اشیا ریشه ی این درخت ها را آزار می دهند و همین موضوع باعث می شود درخت ریشه ی خود را جا به جا کند.

- درخت متحرک گونه ای از گیاهان هوازی است و برای رشد به هوا و رطوبت موجود در آن وابسته می باشد. گیاهان هوازی انواع گوناگونی دارند که حدود 66 گونه از آن ها در آمریکا وجود دارند بنابراین حرکت ریشه ها شاید هیچ ارتباطی به تغذیه گیاه و نور خورشید ندارد و برای کسب هوا حرکت کرده و باعث تحرک درخت می شود.

 - با تغییر فصل و تغییر حال و هوا و اوضاع فیزیکی درخت، این گیاه ریشه هایش را به یکدیگر می پیچد و شروع به حرکت می کند تا در جهت نور حرکت کند. این درخت سالانه حدود 20 متر راه می رود.

درخت متحرک از نمایی نزدیک

تا اینجا با نظرات گوناگونی در رابطه با متحرک بودن این درخت رو به رو شدیم. نکته ای که تصمیم گیری در رابطه با صحت صحبت های گوناگون را سخت می کند. بنابراین خوب است کمی بادقت تر به این درخت بنگریم و سپس به انتقادات وارد شده به نظریه ها بپردازیم تا شاید به نتیجه ی قانع کننده ای دست یابیم.

درخت متحرک شبیه به درخت نخل است؛ تنه ی باریک و بلندی دارد و برگ هایش در قسمت فوقانی می روید. ریشه های درخت هم همانطور که بارها اشاره کردیم از زمین بیرون می آیند اما اگر با دقت بیشتری نگاه کنید برآمدگی های سفید رنگ و مخروطی شکلی را نیز روی ریشه های آن خواهید دید که چهره ای تیغ دار به درخت بخشیده اند.

برای بارور شدن درخت در ابتدا گل های سفید رنگی ظاهر می شود و سپس میوه های سبز رنگ می رویند و در حالت رسیده میوه ها به رنگ زرد در می آیند. برگ های این درخت هم شبیه به نخل هستند و مانند شاخه های بلند گاهی طولشان به 2 متر هم می رسد.

بی شک چه این درخت ثابت باشد و چه حقیقتا حرکت کند چیزی از زیبایی و خاص بودن آن کم نمی کند اما حال که بیشتر با ظاهر این درخت آشنا شدیم کمی هم به انتقادات وارد شده بر درخت متحرک خواهیم پرداخت.

انتقادهای وارد شده بر درخت متحرک

 طی سال های متمادی نظرات و دیدگاه های متعددی در رابطه با حرکت درخت متحرک بیان شده است که با هم برخی از آن ها را خواندیم اما افراد و محققان زیادی هم متحرک بودن این درخت را کتمان کرده اند و برای سخنانشان هم دلیل دارند. با هم بعضی از آن ها را می شنویم:

- زیست شناس معروف خراردو آوالوس (Gerardo Avalos) پس از تحقیق بر روی درخت متحرک در سال 2005 میلادی گفت:

بر خلاف عقیده مردمان عامه درخت متحرک راه نمی رود زیرا ریشه ی آن هیچ حرکتی غیر عادی نمی کند. فقط چند ریشه در اطراف و یا یک سمت درخت ممکن است خشک شود و آرام آرام باعث مرگ گیاه می گردد. از نظر من داستان حرکت درخت تنها برگرفته از افسانه ها و داستان های اساطیری است و محلیان این موضوع را تصدیق می کنند تا توریست ها را به شهر خود بکشانند و با تفریح در جنگل های انبوه برای آن ها سرگرمی ایجاد کنند. 

* بنابر تحقیقات وی مدرکی برای حرکت این درخت وجود ندارد.

سوالات زیادی نیز در رابطه با چگونگی حرکت این درخت وجود دارد مانند:

- اگر این درخت برای دریافت نور حرکت می کند چرا دیگر درختان حرکت نمی کنند؟

- چرا دوربین ها نتوانستند حرکتی غیر عادی از درخت ثبت کنند.؟

- اگر دلیل حرکت ریشه وجود اجسامی آزار دهنده در خاک است چرا بیان می شود که درخت در یک جهت حرکت می کند؟

-  اگر دلیل حرکت وارد شدن ضربه های ناچیز جوانه ها باشد باید همه ی نهال ها حرکت کنند.

و هزاران سوال و شبه ی دیگر...

امروزه اغلب راهنمایان تورهای گردشگری که درخت متحرک را به عنوان درختی که راه می رود معرفی می کنند خود نیز می گویند که به احتمال زیاد داستان حرکت آن تنها برگرفته از افسانه های کهن است و حرکت آن اثبات شده نیست.

زیست شناس معروف خراردو آوالوس

استفاده های مفید از درخت متحرک

در سال های اخیر اهالی بومی آمریکای جنوبی به توریست ها درخت  اکسوررهیزا سوکراطع را به عنوان درختی که راه می رود معرفی می کنند و همین باعث جذابیت بیشتر آمریکای لاتین برای گردشگران شده است.

جدا از مبحث گردشگری از چوب این گیاه هم برای ساخت و ساز خانه و آلاچیق استفاده می شود. این درخت چوبی تو خالی دارد و به همین علت باعث شده تا از آن به عنوان لوله برای انتقال آب هم استفاده شود که این اتفاق بیشتر در مناطق روستایی رخ می دهد.

همچنین از مایع درون ریشه های این درخت زیبا در ساخت داروهای مردانه نیز استفاده می کنند و یا ریشه ی درخت را در آب می جوشانند و به عنوان دمنوشی مفید برای درمان هپاتیت بهره می برند. برخی از اهالی محلی میوه ی این درخت را نیز می خورند اما از نظر پزشکی مشخص نیست که این کار برای بدن مضر است یا خیر. بدون شک استفاده از درخت به عنوان تصفیه کننده ی هوا نیز از مفیدترین فواید آن می باشد.

شرایط مناسب پرورش

همانطور که در ابتدای کلام اشاره کردیم درخت  اکسوررهیزا سوکراطع در جنگل های مناطق گرمسیری و بخصوص آمریکای جنوبی رشد می کند و در واقع گیاهی خودرو است و کمتر برای کاشت آن تلاشی می شود اما در این قسمت قصد داریم مرور کوتاهی بر شرایط مناسب برای رشد و نمو درخت متحرک داشته باشیم.

این درخت برای رشد به آفتاب نیاز دارد و وجود سایه به مدت زیاد از رشد آن جلوگیری می کند. همچنین باید همیشه خاکی مرطوب داشته باشد اما اگر هر دوی این شرایط هم وجود داشته باشد باز هم این درخت نهایتا می تواند 25 درصد رشد داشته باشد.

برای رشد بهتر این درخت باید در فصل بهار و تابستان به آن کود داده شود تا درخت بارور شود. زمان میوه دهی این درخت ثابت نیست و ممکن است در همه ی فصل ها به غیر از زمستان شاهد باروری آن باشیم.

در سال های اخیر کشاورزان به پرورش این درخت در گلخانه ها هم علاقه نشان داده اند و دانه ی آن را می کارند. در این شرایط هر دانه حدود 45 تا 60 روز طول می کشد تا جوانه سر از دانه بیرون آورد. بهترین درجه حرارت نیز بای رشد درخت متحرن حدود 25 درجه ی سانتیگراد (75 درجه فارنهایت) می باشد. امیدواریم با کاشت بیشتر این درخت در دیگر مناطق دنیا نیز شاهد وجود این گونه گیاهی خاص باشیم.

توصیه کارناوال

پس از تحقیقاتی که در این مطلب راجع به درخت متحرک انجام دادیم متوجه شدیم که حقیقت امر هنوز مشخص نیست و محققان نیز هنوز صحت راه رفتن این درخت را تایید نکرده اند اما توصیه می کنیم در سفرهایتان به کشورهایی که در ابتدای مطلب بیان کردیم بازدید از این درخت را فراموش نکنید زیرا در هر صورت یکی از زیباترین و خاص ترین درختان موجود روی کره ی زمین است.

آمریکای جنوبی دیدنی های زیادی دارد آن قدر که بسیاری از افرادی که کشورهای زیادی را در دنیا دیده اند برزیل را ریباترین و خاص ترین کشور دنیا از نظر فرهنگی و جاذبه ی گردشگری می دانند پس در سفر به این سرزمین ها ضرر نخواهید کرد.

سخن آخر

از نظر شما درخت متحرک واقعا متحرک است؟

به نظر شما اگر این درخت نمی توانست حرکت کند تا این اندازه مشهور می شد؟

آیا این درخت را تا به حال از نزدیک دیده اید؟

نظرات و دیدگاه هایتان را با ما در میان گذارید.