کوه آتوس ; مقدس ترین و ممنوعه ترین مکان دنیای مسیحیت

امروز به جایی می رویم که آن را با عنوان مقدس ترین مکان روی زمین می شناسند .

جایی که ورود زنان و کودکان به آن ممنوع است ، جایی که حتی حیواناتش هم همگی جنس نر هستند .

وقتی به آن جا رسیدیم تنها راهبانانی با ریش های بلند  را خواهید دید که در خیابان های قلمروشان در رفت و آمدند، شاید گاهی هم حیواناتی را ببینید که آزادانه برای خودشان قدم می زنند .

اینجا روز از غروب آفتاب آغاز می شود و با نجوا و دعا ادامه می یابد.

همراه کارناوال باشید تا با هم به ممنوعه ترین و مقدس ترین مکان دنیا قدم بگذاریم ؛ جایی که بیشتر شبیه به یک دولت رهبانی مستقل است ؛ مستقل از دنیا و آدم هایش ، جایی که قوانینش تا به حال اجازه ورود زنی را به خود نداده و مردان و راهبان در آن جا به دور از دنیای امروز روزگار می گذرانند.

با کارناوال در این سفر مرموز همراه باشید.

این مکان ممنوعه کجاست ؟

جایی که می رویم  یونان است ، در نزدیکی شبه جزیره ای با نام هالکیدیکی ( Halkidiki ) در منطقه مقدونی از شمال یونان در پهنه ی دریای اژه ،این مکان شبه جزیره ی آتوس یا کوه آتوس  نام دارد . کوهی که تاریخ پیدایشش به دوران بیزانس یعنی سال 800 میلادی بر می گردد . این جا در ظاهر یک شبه جزیره است اما باطنش یک دولت رهبانی در یونان است با سرسختانه ترین قوانین و امن ترین مرزها .

این مکان از نظر تاریخی ارزشی جهانی دارد و میزبان گنجینه های به یاد ماندنی از ارزش های ملی، تاریخی، مذهبی، ادبی و فرهنگی بی حد و حصری در مقیاس جهانی است به همین جهت در سال 1988 به ثبت آثار ملی یونسکو رسید .

کوه آتوس از نظر جغرافیایی جزو اتحادیه ی اروپاست اما از نظر صاحبان و مالکان آن یعنی راهبان به هیچ جا تعلق ندارد، پس خودشان آن را اداره می کنند .

این جا مقدس ترین، عجیبترین و ممنوعه ترین مکان در دنیاست چرا که مردمانش روزشان را از غروب آفتاب شروع می کنند ، هیچ کالایی حق وارد شدن به منطقه را ندارد ، هیچ فردی بدون هماهنگی اجازه ی عبور و مرور در شهر را ندارد  و غیر باور تر این که 1000 سال است هیچ جنس مونثی چه انسان و چه حیوان، پا به اینجا نگذاشته است ... . تنها حشرات و پرندگان از این حکم مستثنی هستند ...

مقصدمان این جاست...

راهبان مقیم در کوه آتوس

این جا جایی است که راهبان در آن زندگی می کنند . جایی که امروز 20 صومعه ی ارتدوکس شرقی دارد و 2000 راهب از یونان و دیگر کشورهای ارتدوکس شرقی مانند بلغارستان، صربستان و روسیه روزگار خودشان را در اینجا سپری می کنند .

زندگی آن ها زاهدانه می گذرد، آن ها خود را از دنیا جدا کردند و تنها آتوس را برای خود می خواهند تا از آن جا به خدایشان نزدیک شوند .

راهبان آتوس زندگی سختی را برای خود برگزیده اند تا از این طریق خدا را نزدیکتر حس کنند . حتی می توان مصداق این ادعا را در لباس پوشیدن آن ها دید؛ رداهای بلند مشکی و سفیدی که به تن می کنند در دنیایی به جز دنیای آتوس یادآور مرگ است  اما راهبان هیچ گاه این لباس ها را از تنشان در نمی آورند .

حتی زمان هم در آتوس به شیوه ای متفاوت می گذرد. راهبان از زمان رسمی یونان پیروی نمی کنند بلکه ساعت هایشان را بر اساس دوران بیزانس تنظیم کردند همین امر سبب شده تا روز را از غروب آفتاب شروع کنند . اما با توجه به اینکه ساعت غروب آفتاب بر اساس فصل تغییر می کند راهبان باید این تقویم را هرز گاهی تنظیم کنند، آنها معمولا این کار را روزهای شنبه انجام می دهند .

با تمام این تفاسیر راهبان هیچ مآمنی بهتر از آتوس برای خودشان و اعتقاداتشان پیدا نکردند، پس زندگی را هر طور که هست و هر طور که می خواهند در آتوس می گذرانند  .

زندگی آن ها در سه قسمت خلاصه می شود :

عبادت

استراحت

کار

تصاویری از راهبان در صومعه ها | رسیدگی به امور صومعه

سکوتی پر از نجوای نیایش

زندگی برای راهبان آتوس لحظه لحظه اش عجین است با دعا و نیایش . 8 ساعت در روز را در کلیسا هستند و دعا می خوانند و یا امور مربوط به کلیسا را انجام می دهند.در ساعات باقی مانده اگر آن ها را در سطح شهر ببینید و به صورت آن ها دقت کنید متوجه می شوید که مدام ذکری بر لب دارند .

شاید بتوان گفت سکوت برای این راهبان معنا ندارد ...

حتی سکوت آن ها پر است از نجوای نیایش با خدایشان ...

راهبان چطور روزگار می گذرانند 

شاید در میان تمام شغل ها، کشاورزی شغلی مناسب برای راهبان آتوس باشد . زمانی که یک بذر را می کارند، می توانند جلوه ی قدرت و اراده ی خدا را در لحظه به لحظه ی رشد آن گیاه تا به ثمر رسیدنش ببینند، به همین دلیل شغل اصلی آن ها کشاورزی در دل کوه است ، هر چیزی می خواهند می کارند و درو می کنند . 

و یا این که هر از چند گاهی به وسط دریا می روند و ماهی صید می کنند . 

به تازگی مرغ نیز پرورش می دهند تا بتوانند از تخم آن استفاده کنند . در کنار مرغداری ، پرورش گاو نیز جزو مشاغل راهبان آتوس است .

ببینید راهبان چطور روزگار می گذرانند

مریم باکره | تنها زنی که پا به آتوس گذاشته ...

طبق افسانه هایی که پیرامون کوه آتوس وجود دارد ، تنها زنی که پا به آتوس گذاشته است مریم باکره است . می گویند  او روزی در راه قبرس بود تا لازاروس را ببیند در میان راه و در نزدیکی کوه آتوس زمانی که سوار بر  قایقی بوده، طوفانی قایقش را در هم می نوردد و او را به ساحل آتوس می آورد . او زمانی که در مآمن گاهی آرامش می گیرد ، شروع به انتقال آموزه های مسیحی می کند . چیزی نگذشت که از آن به بعد دیگر هر کس که در جزیره بود،فردی بود با ایمان چرا که آموزه های مریم مقدس را فرا گرفته بود .

این ها دلایلی بود که باعث شد تا این تفکر در میان مردمان آتوس شکل بگیرد که اگر هر زن دیگری بعد از مریم باکره به دیارشان قدم بگذارد ، احترام و ارزش های او را تحت الشعاع قرار می دهد . این مقدمه ای برای اخراج هر جنس مونثی از این جزیره بود .

تمام زنان و کودکان و حیوانات مونث از جزیره تبعید شدند و تنها پرندگان و حشرات مونث در آتوس باقی ماندند، دلیلش هم منطقی است چرا که نمی توانستند راه آسمان را محدود کنند . این قانون هر روز شدت پیدا کرد تا این که امروز سرسختانه تر از قبل همچنان باقی است .

زنانی که امروز می خواهند به آتوس قدم بگذارند ...

به دنبال جنبش برابری زنان و مردان در دین مسیحیت، تعدادی از زنان ارتدوکس در حال حاضر اصرار دارند که  حق دینی و سیاسی خود را پس بگیرند و به آتوس قدم بگذارند . به همین منظور تعداد زیادی از آن ها در رسانه های اجتماعی و لابی های سیاسی گرد هم آمده اند و خواستار رسیدن به حقشان شده اند.

به عنوان مثال Anna Karamanou عضو یک گروه در یکی از شبکه های اجتماعی با نام " Allow Women to visit Mount Athos " گفت :

" اصول کلیسای کاتولیک و ارتدوکس این است که زنان و مردان با هم برابر هستند و همچنین شایسته احترام و حقوق برابر . پس به ما اجازه دهید تا به آتوس برویم. "

Nausicaa M. Jackson فعال یکی دیگر از این گروه ها می گوید :

" کوه آتوس یک محل خاص برای هر مؤمن است ، زنان هم این جا می توانند به خدایشان و مریم مقدس نزدیک تر شوند، این حق زنان است که فرصت را داشته باشند. "

نتیجه ی تلاش ها این بود که در سال 2003، پارلمان اروپا درخواست کرد که ممنوعیت زنان برداشته شود ؛ درخواستی که تا به امروز به نتیجه نرسیده است .اما به تازگی، برخی از آثار مکشوفه از منطقه به موزه ای خارج از محدوده ی ممنوعه رفته است و زنان می توانند برای اولین بار از آن ها بازدید کنند .

حضور زنان در آتوس به رغم تمام ممنوعیت ها

به رغم تمام ممنوعیت هایی که در آتوس برای مقابله با حضور زنان وجود دارد اما در چند مورد این قوانین نقض شده است . مثل دوران جنگ و بیماری های همه گیر ، که آتوس آغوشش را به روی زنان و کودکان بی دفاع گشود و از آن ها محافظت کرد .

یا این که در سال 1347 میلادی، ملکه ی صربستان با نام Jelena Kantakuzin در گریز از دست طاعون به این شبه جزیره پناه آورد و بعد از آن چندتن از شاهزاده خانم های صرب مثل Mara Brankovic برای قدرانی از مردمان آتوس و دادن کمک های مالی به آن جا رفتند .

همچنین در سال 1770 در طول جنگ روسیه و ترکیه در سال 1821 و هم چنین در جریان ماجرای هولوکاست آتوس مآمن گاهی بود برای زنان و کودکان .

البته در سال 1929، زن یونانی با پوشیدن لباس راهبان سعی کرد تا وارد منطقه ی ممنوعه شود اما موفق نشد .

همچنین در سال 2008 قاچاقچیان اوکراینی 4 زن را در ساحل آتوس رها کردند . قاچاقچیان خیلی سریع توسط پلیس دستگیر شدند اما آن 4 زن خیلی بد شانس بودند چرا که در ممنوعه ترین جای دنیا قرار داشتند، این موضوع با برگرداندن این 4 زن به یونان خاتمه پیدا کرد .

متاسفانه تصاویر مستندی از این رویدادها در دست نیست 

به آتوس قدم بگذارید | قوانین را بدانید 

جدا از این که ورود به آتوس برای زنان و کودکان ممنوع است اما مردان هم راحت نمی توانند به این مکان مقدس قدم بگذارند . به عنوان مثال مردانی که می خواهند به این جا بیایند باید امتیاز کشیش بودن را داشته باشند . این یکی از سخت ترین شروط است . شرط بعدی این است که مردان باید بالای 18 سال سن داشته باشند . 

اما شاید بتوان برای چند ساعت خود را به شکل یک راهب در آورد ، با خرید لباس و ریش مصنوعی ...

عده ای می گویند که می شود از آسمان در دل آتوس فرود آمد اما شاید هر کسی این شرایط را نداشته باشد .

اگر هم که تمام شرایط ورود به آتوس شامل حال شما شود می توانید به این گوشه ی دنج دنیا بروید . ابتدا به یونان ، و سپس از آن جا به تسالونیکی ( Thessaloniki ) بروید . زمانی که به تسالونیکی رسیدید بعد از دو ساعت رانندگی و عبور از شهرهای کوچک یونان به دهکده ی ماهیگیری و بندرگاه Ouranoupolis می رسید . سپس باید از آن جا با کشتی خود را به آتوس برسانید و به محلی با نام Daphines برسید ، تنها در ورودی به آتوس .

در ضمن قبل از حرکت از اورانوپولی ( Ouranoupouli ) هم باید از دفاتر موجود مجوز بازدید از آتوس را به قیمت تقریبی 30 دلار خریداری کنید . 

زمانی هم که به آتوس رسیدید رفتار مناسبی از خودتان نشان دهید . باید به سفرتان به چشم یک سفر زیارتی نگاه کنید و نه تفریحی ...

لباس مناسب بپوشید و با وقار رفتار کنید چرا که ممکن است راهبان را ناراحت و دلخور کنید .

آن ها همه چیز برای شما مهیا کردند از رستوران تا اقامتگاه هایی مناسب پس جواب این مهمان نوازی را به بهترین شکل ممکن بدهید .

بازدید از آتوس برای زنان و کودکان در حد ایستادن در قایق و از دور نگاه کردن به آتوس امکان پذیر است ...

تصویر بندر گاه Ouranoupouli

تصویری از مسیری که باید طی کنید تا به این مکان مقدس برسید

وارد شوید ، زیارتتان آغاز شد

ببینید آتوس با تمام قوانین چه زیباست

بشنوید 10 سال زندگی یک عکاس یونانی در آتوس را 

یک عکاس یونانی با نام Stratos Kalafatis دهه ی چهارم زندگی اش را در آتوس گذراند . او تمام شرایط را قبول کرد و در  ماه ژانویه ی 2008 بار سفر را بست و به آتوس رفت و  برای 200 شب در این مکان مقدس زندگی کرد . او در 200 شبی که در آتوس بود تصاویری را ثبت کرد که روزهای زندگی اش را در این مکان نشان می دهد . او در مصاحبه با یک خبرگزاری در مورد سفرش می گوید :

در این مدتی که در آتوس بودم هیچگاه نفهمیدم که یک عکاس هستم یا یک راهب ! زندگی من بعد از سفر به آتوس تغییر کرد ، روحم از نو متولد شد . شاید بهترین روزهای زندگی من در آتوس گذشت ...

او در مورد رفتار راهبان با خودش می گوید : هیچ رفتاری جز مهربانی از آن ها ندیدم . آن ها خیلی راحت به من اجازه می دادند که از آن ها عکاسی کنم، آن ها می خواستند دنیا آن ها را بشناسد ...

او این مجموعه از عکس هایش را در قالب نمایشگاهی با عنوان " آتوس، رنگ ایمان " در منطقه ی Thessaloniki  نزدیک کوه آتوس برگزار کرد . 

می توانید در وب سایتش بیشتر با او و نمونه کارهایش آشنا شوید .

تصاویری از مجموعه عکس های او

کلام آخر

نظرتان در مورد این جزیره چیست ؟

اینجا چطور جایی بد ؛ جالب و یا وهم آور ؟

نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.