تصاویری از آفریقا | برگزیدگان مسابقه عکاسی آفریقای معاصر

حتما تا به حال واژه نژادپرستی به گوش تان خورده است. منشا یکی از مهم ترین تفاوت های نژادی در تاریخ بشریت را می توان ورود سفیدپوستان به قاره آفریقا دانست. آنها که بیشتر از کشورهای انگلستان، فرانسه و آمریکا بودند به قاره آفریقا مهاجرت کردند تا از منابع عظیم این قاره بهره مند شوند. اما این پایان ماجرا نبود، چرا که سفیدپوستان برترانگار حتا انسان های تیره پوست را نیز جزوی از منابع این سرزمین ناشناخته می دانستند و بسیاری از آفریقایی ها را به عنوان سوغات به سرزمین های خود بردند و آن ها را به بردگی گرفتند؛ کارهای مشقت بار بر عهده شان گذاشتند و این مردمان تیره پوست را از حقوق ساده انسانی محروم کردند. سالیان بسیاری گذشت و افراد بسیاری چه سفیدپوست و چه سیاه پوست جان خود را فدا کردند تا قوانین برده داری بشکنند و انسان ها بر اساس رنگ پوست خود قضاوت نشوند. با وجود اینکه در سال 1868 سیاه پوستان آمریکایی به حق شهروندی دست یافتند، هنوز هم رگه هایی از نژادپرستی در این کشور به چشم می خورد.
این روزها سیاه پوستان حتا در سرزمین خود، آفریقا نیز با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کنند. بخش عمده این مشکلات به خاطر فقر فرهنگی و عقب ماندگی جوامع است. آن ها مدتی طولانی تحت استعمار بوده اند و حتا حقوق انسانی خود را نیز به درستی نمی شناسند. قاره آفریقا به طور کلی بسیار غنی است و حیات وحش، معادن و ذخایر ارزشمند، سوخت و ... همه و همه مواردی هستند که استعمارگران را به سوی این قاره زیبا کشاندند. با این فراوانی نعمت باز هم فقر، فحشا، خودکشی، تبعیض میان مرد و زن و ... در این قاره بیداد می کند و در کنار این مسایل ناخوشایند، تمام شدن منابع این قاره نیز مشکلی جدی به شمار می رود.

از سال 2012 یک مسابقه عکاسی درباره مردم آفریقا به راه افتاد که کپ پرایز (CAP Prize) نام دارد؛ کپ، مخففی برای عبارت «عکاسی آفریقای معاصر» (Contemporary African Photography) به حساب می آید. هدف از این مسابقه عکاسی نشان دادن دغدغه ها و ناراحتی های مردم آفریقا و به طور کلی چهره این روزهای این قاره پهناور است. تا این گونه توجه دنیا را به سوی مشکلات جدی آفریقایی ها جلب کنند و آگاهی افراد درباره جامعه و فرهنگ آفریقا زیاد شود. تا کنون شش دوره از این مسابقه برگزار شده است؛ عکاسانی که در این رقابت حضور دارند تنها به یک تصویر بسنده نکرده اند، بسیاری از این افراد چندین سال زمان گذاشته اند تا یک سوژه خاص را درباره آفریقایی ها دنبال کنند و با عکس ها مسایل روز آن ها را به نمایش بگذارند.

در ادامه تصاویری را می بینیم که هر کدام از یک مجموعه عکس خاص برگزیده شده اند؛ اما همگی یک هدف مشترک دارند؛ نمایش زندگی آفریقایی ها.
می بینیم که چگونه یک عکاس چندین سال زمان صرف کرده و به پای حرف زنان بیوه در گوشه ای از این خطه پهناور نشسته؛ و یا دیگری برای بررسی حال روز افرادی پس از جنگ و فروپاشی استعمارگران وقت زیادی را گذاشته است.

این درد و دل های تصویری شاید به ظاهر برای آفریقایی ها باشند اما بسیاری از آن ها نگرانی های روز همه جوامع دنیا هستند مانند تغییرات آب و هوایی و تمام شدن منابع یک ناحیه که شغل و حرفه عده بسیاری را به خطر می اندازد.

برای تماشای روی دیگری از آفریقا کارناوال را همراهی کنید.

1- به من می گی سگ؟!

عکاس هنرمند، نورا غارشی (Nura Qureshi) مجموعه عکسی با نام «به من می گی سگ؟!» تهیه کرده است. تصاویر این دختر هنرمند درباره شورشی ست که طی سال های 1952 تا 1960 در کشور کنیا به وقوع پیوست. شورشی به نام مائو مائو (Mau Mau Uprising) که سیاه پوستان کنیا برای مبارزه با استعمارگران بریتانیایی به راه انداختند. این افراد که بیشترشان را دهقان های کنیایی تشکیل می دادند، برای دست یابی به زمین های کشاورزی شورش کردند؛ شورشی که در دسامبر 1963 به استقلال کنیا انجامید. نورا غارشی با این تصویر خواهان یادآوری آن روزهای مهم و خاطره ساز در تاریخ کنیاست. روزی که سیاه پوستان حق شان را از سفیدپوست های برترانگار باز پس گرفتند. بد نیست بدانید در طول شورش مائو مائو، بالغ بر ۱۲ هزار نفر کشته شده و هزاران کنیایی روانه زندان ها شدند و شکنجه های وحشتناکی را برای آزادی و استقلال تحمل کردند.

2- خارج از این زندگی

تصویر پیش رو از آلبوم عکس «خارج از این زندگی» انتخاب شده است. پروژه ای که به مساله خودکشی در کشور کنیا توجه دارد. در حین این پروژه، پاتریشیا استیو (Patricia Esteve)، با کسانی که خودکشی ناموفق داشته اند و یا افرادی که عزیزان شان جان خود را گرفته اند مصاحبه کرده است. مردمی که هم با ناراحتی و غم های خود دست و پنجه نرم می کنند و هم از درد آبروریزی و رفت و آمد به دادگاه و طی کردن مراحل حقوقی نیز رنج می کشند.

3- از زنکر چه باقی ماند؟

جرج آگوست زنکر (Georg August Zenker)، یک مستعمره چی آلمانی بود که به کشور کامرون سفر کرد. این فرد، از گیاه شناسان شناخته شده در دنیاست به طوری که بسیاری از جانداران و گیاهان را به افتخار او نام گذاری کرده اند؛ مانند خفاش میوه خوار زنکر.
او برای سال های طولانی در کامرون اقامت داشت تا جایی که اکنون نوادگان دورگه او نیز در این کشور زندگی می کنند. جوناس فگ (Jonas Feige) و یانا ورنیکی (Yana Wernicke) از سال 2013 تا 2017 زمان گذاشته و نگاهی جامع به زندگی نوادگان زنکر داشته اند؛ بازماندگانی که سعی دارند با هویت دوگانه خود کنار بیایند.

4- عشق از دست رفته

عکس پیش رو، برگزیده ای ست از کتاب تصویری عشق از دست رفته از ایو تانگنی (Eve Tagny) که به عشق نابود شده در اثر خودکشی می پردازد. این کتاب خودکشی و آسیب های روحی ناشی از آن برای بازماندگان را مورد بررسی قرار می دهد و همچنین برای شخصی که از زندگی و تحمل بار آن به ستوه آمده، نیز مفید است.

در تابلو علامت قرمزی بر روی حرف s (ابتدای واژه خودکشی در زبان انگلیسی) کشیده اند و در کنارش درختی به چشم می خورد که از تحمل وزن خود کمر خم کرده است.

5- با پروانه ها و سربازها

این مرد که گویی در میان جنگل پنهان شده، نمادی از مردمان محلی ست که در مقابل شکارهای غیر مجاز در شمال کنیا ایستادگی می کنند. دیوید چنسلر (David Chancellor) این تصویر را به ثبت رسانده است. 

6- غریبه های آشنا

عکاس، بس لزکوت (Bas Losekoot) در مواجهه با افزایش مهاجرت به شهر تصمیم گرفت به بررسی این مساله بپردازد که افزایش تراکم جمعیت بر رفتار روزمره مردم در خیابان های شهر لاگوس (Lagos) چه تاثیری دارد. او با دنیایی مواجه شد که هم آشنا و هم غریبه بود. این عکاس می گوید:

  امیدوارم بیننده با دیدن این تصویر با شک و دودلی مواجه شود و از خود بپرسد این چیزی که من می بینم چیست؟ واقعیت یا داستان، یک مستند یا صحنه سازی؟؟؟

7- طمع خطرساز

برای قرن ها، مردم بسیاری از راه ماهیگیری زندگی خود را می گذرانده اند و با وجود محبوبیت این حرفه، همیشه ماهی به قدر کافی بوده است. اما در سال های اخیر در مکان هایی مانند سواحل شرق آفریقا، به خاطر زیاده روی در ماهیگیری و همچنین تغییرات آب و هوایی شغل ماهیگیران به خطر افتاده است و این افراد به زودی با حقیقتی تلخ مواجه می شوند. عکاس جایلز نیکولت (Gilles Nicolet) در این باره می گوید:

ممکن است که ما شاهد آخرین نشانه های سنت ماهیگیری و قایقرانی باشیم که برای هزاران سال بدون تغییر باقی مانده اند.

8- به جا مانده

عکس پیش رو متعلق به مجموعه ای از تصاویر است که دغدغه خانم های بیوه را به نمایش می گذارد. البته تصاویر این مجموعه بیشتر زنان ایگبو (Igbos) -مردمان جنوب شرقی نیجریه- را نشان می دهد. زنان بیوه در این منطقه رنج بسیاری را متحمل می شوند، با آن ها به صورتی تبعیض آمیز برخورد می شود و به نحوی از جامعه طردشان می کنند.
البته این تبعیض و رفتار ناشایست با زنان بیوه در بسیاری از جوامع رخ می دهد. مثلا از آن ها می خواهند تا از آبی که جنازه شوهرشان با آن شسته شده بنوشند یا موهای سرشان را می تراشند.

9- جست و جوی آزادی در آب

بیشتر مردم کشور زنگبار (Zanzibar) شنا را برای خانم ها مناسب نمی دانند و آن ها برای یادگیری این مهارت سرزنش می کنند. حال در پروژه آموزش شنای پانجه (Panje)، زنان و دختران محلی با حجاب کامل و لباس شنای سراسری درون آب می آیند تا عقاید مذهبی شان حفظ شود و بتوانند این مهارت الزامی در زندگی را بیاموزند.

10- قتل عام ماریکانا

 عکاس، پائول بتس (Paul Botes)، پس از واقعه ای که در آگوست 2012 در شهر ماریکانا (Marikana) رخ داد، نگاهی به زندگی عادی مردم داشته و مجموعه تصاویری را با این مضمون ثبت کرده است. عده ای از معدنچیان دست به اعتراض زده بودند که با واکنش شدید و خشونت آمیز پلیس مواجه شدند. پلیسِ کشور آفریقای جنوبی مردمانش را به آتش گلوله بست؛ عده ای از این واقعه تلخ با نام قتل عام یاد می کنند. قتل عام ماریکانا در دو نقطه با فاصله 500 متر به وقوع پیوست و در هر یک از این مکان ها 17 نفر جان باختند.

11- به سوی اروپا

جیسون فلوریو (Jason Florio)، بین سال های 2015 تا 2016 نگاهی به حوادث روزمره در قایق های مسافربری حامل پناهندگان داشته است. این قایق های مسافربری متعلق به سازمانی به نام موآز (Moas) هستند؛ سازمانی با هدف کمک به مهاجران. در تصویر یکی از قایق های موآز را می بینید که از کشور لیبی به اروپا سفر می کند.

12- جمهوری ملخ ها

در کشور اوگاندا (Uganda)، ملخ به عنوان خوراکی خوشمزه لذیذ و همچنین منبع درآمدی قابل توجه شناخته می شود. معمولا ملخ ها دو بار در سال و به صورت دست جمعی پس از پایان فصل های بارانی به اوگاندا مهاجرت می کنند و باعث خوشحالی مردم اوگاندا می شوند.

13- خیلی نزدیک اما بسیار دور!

این تصویر در یک منطقه ساحلی در کشور مراکش به ثبت رسیده است و سعی دارد گسترش شهرنشینی را به نمایش بگذارد. جایی که ساخت و ساز پراکنده در میان درختان و ساحل، بی نظمی توسعه شهری را نشان می دهد.

سخن آخر

از دریچه تصاویر به پای درد و دل آفریقایی ها نشستیم. دیدیم که چگونه این مردمان با وجود مصایب بسیاری که متحمل شده اند همچنان ایستادگی می کنند. شاید برخی از حقوقی که این افراد برای به دست آوردن شان می جنگند برای ما حق مسلم باشد و تا پیش از این در ذهن مان نمی گنجید که عده ای هنوز به دنبال حقوق اولیه انسانی خود باشند.

نظر شما درباره این تصاویر چیست؟

کدامی یک از این عکس ها بیشتر شما را به فکر فرو برد؟

عقاید خود را با ما در میان بگذارید.