
شیرین کیاسروش
انتشار
13 شهریور 1397
به روز رسانی
15 شهریور 1398
در سال های اخیر بیش از هر زمان دیگری نام توفان شن را شنیده ایم. اما این پدیده چیست و چگونه رخ می دهد؟
توفان شن یا توفان گرد و غبار مختص مناطق خشک و نیمه خشک است. عواملی مانند خشکسالی، شیوه های کشاورزی نامناسب، از بین رفتن پوشش گیاهی و وزش بادهای شدید این پدیده را به وجود می آورند. بادهای سهمگین ذرات خاک و گرد و غبار را بلند می کنند و در هوا پراکنده می سازند. در این مواقع، میدان دید بسیار محدود و تنفس دشوار می شود. همچنین آسیب زیادی به بناها، محیط زیست و زمین های کشاورزی وارد می آید. توفان های شن ممکن است کوچک باشند و نیز امکان دارد قدرت آن ها به حدی برسد که به شکل ابر، قاره ای را بپوشانند.
قرار گرفتن در معرض توفان شن بسیار هولناک است و عکس های آن می تواند کمی از عظمت این خشم طبیعت را به ما نشان بدهد. با کارناوال همراه باشید تا تصاویری از توفان های شنی که طی چندین سال گذشته در گوشه و کنار دنیا رخ داده اند را ببینیم.
1- توفان های شن و گرد و غبار در خاورمیانه و سرزمین های خشک دیگر به دو شکل ظاهر می شوند: شکل اول هبوب (Haboob) خوانده می شود که در بیشتر موارد به شکل دیوارهایی از شن و گرد و غبار ظاهر می شود و زمین را در می نوردد. همانند توفان های تندری، هبوب هم به طور ناگهانی رخ می دهد و مدت زمان آن کوتاه است.
شکل دوم توفان ها منطقه وسیع تری را در بر می گیرد و ممکن است تا چند روز دوام داشته باشد. در عراق این بادها اغلب همراه با باد شمالی (shamal) هستند که وزش آن به سمت شمال غرب است. در 2015 توفانی که ویژگی های هبوب و باد شمالی را با هم داشت، از عراق، ایران و منطقه خلیج فارس عبور کرد. ماهواره پژوهشی علمی چندملیتی ناسا با نام ترا (Terra) عکسی که می بینید را در 1 سپتامبر 2015 از این توفان ثبت کرد.
این رخداد طبیعی، ابتدا در 31 آگوست در تصاویر ماهواره ای ناسا از مرز عراق و سوریه به چشم خورد اما در روز بعد توفان با شکلی تندباد مانند در تصویر ظاهر شد. 2 سپتامبر، ابر گرد و غبار به خلیج فارس رسید و طی چند روز بعد تمام این ناحیه را در بر گرفت.
2- یک مقام ارتش آمریکایی میان کمپ خود ایستاده است و توفان، پایگاه نظامی دور افتاده او در می نوردد، شهرستان کنجک، جنوب استان هلمند افغانستان، 28 اکتبر 2010.
3- ابر غول پیکری از گرد و غبار که هبوب شناخته می شود، خود را بر فراز خارطوم در سودان می گستراند، 29 آوریل 2007.
4- کودکان بی خانمان هندی خودشان را در پارچه ای پیچیده اند تا از توفان شن دهلی نو در امان باشند، 13 ژوئن 2010.
5- توفانی از گرد و غبار در شهر کویت جولان می دهد، 1 آوریل 2015.
6- همزمان با توفان شن، پیروان مذهب بودیسم تبتی برای انجام مراسم مذهبی سالانه مانلم (Monlam) وارد صومعه ای در منطقه مسکونی آبا (Aba) واقع در استان سیچوآن چین می شوند، 17 فوریه 2008.
7- یک توفان شن عظیم در نزدیکی شهر لاباک (Lubbock) ایالت تگزاس می وزد، تاریخ نامشخص.
8- خط افق شهر پکن در زمان وزش توفان شن، 28 فوریه 2013.
9- توفان شن بساط خود را در شهر کوئین کریک (Queen Creek) در ایالت آریزونا (Arizona) آمریکا پهن کرده است، 18 آگوست 2011.
10- پسر بچه پاکستانی که نزدیک به یک کوره آجرپزی در اطراف اسلام آباد زندگی می کند، صورتش را با یک روسری پوشانده تا از توفان در امان باشد، 6 ژوئن 2012.
11- توفان شن از پایگاه هوایی الاسد در صحرای غربی عراق می گذرد، 26 آوریل 2005.
12- بعد از عبور توفان از این منطقه، کارگران از کنار سالن بزرگ تئاتر ملی در پکن که پوشیده از غبار شده است می گذرند، 17 آوریل 2006.
روزنامه انگلیسی زبان چاینا دیلی (China Daily) که در چین چاپ می شود، بنا بر توصیه کارشناسان به مردم هشدار داد تا برای حفظ سلامت خودشان از خانه خارج نشوند و یا به هنگام خروج از منزل، از ماسک استفاده کنند چرا که هوای غبارآلود تا چند روز پس از توفان نیز باقی مانده بود.
13- از مدار زمین تصویر توفانی بزرگ بر فراز خلیج فارس در کشور قطر ثبت شده است. این توفان سمت جنوب می رود و به جنوب غربی عربستان سعودی و سپس به امارات متحده عربی می رسد، 15 فوریه 2004.
14- یکی از شرکت کنندگانِ جشنواره برنینگ من (Burning Man) با لباس های رسمی اش در میان توفان شن قدم می زند. روز سوم این جشنواره است و این خانم به یک مراسم ازدواج در دل کویر بلک راک (Black Rock Desert) در ایالت نوادای ایالات متحده می رود، 30 آگوست 2017.
15- الکساندر گرست (Alexander Gerst) فضانورد آلمانیِ آژانس فضایی اروپا این عکس را زمانی که در ایستگاه بین المللی فضایی بوده ثبت کرده است. توفان شنی عظیمی صحرای آفریقا را در می نوردد و ابرهای توفانی آسمان را پر کرده اند، 2014.
سخن آخر
با هم تصاویری از توفان شن را دیدیم که در مناطق مختلفی از جهان روی داده است.
شما چقدر درباره توفان شن می دانید؟
به نظر شما نقش عوامل انسانی در ایجاد این توفان ها چقدر است؟
آیا برای جلوگیری از این واقعه در مناطق مستعد آن پیشنهادی دارید؟
نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
دیدگاه جدید