عکس های ایران در دوران قاجار | از لنز دوربین عکاس روس

عشق به میهن، حسی است که از سال های ابتدایی در وجود بسیاری از ما شکل می گیرد و ناخواسته بخشی مهم از قضاوت های‌مان را به خود اختصاص می دهد. هر کدام از ما به عنوان یک ایرانی تا حدودی با فراز و نشیب ها و تحولات کشور خود آشنا هستیم و به لحظه لحظه سرنوشت کشورمان اهمیت می دهیم؛ اما باید بدانیم که تاریخ ایران تنها برای ما جذاب نیست، بلکه جهانگردان، عکاسان، تاریخ نویسان و باستان شناسان فراوانی از گذشته تا کنون زوایای کشور کهن ما را جالب یافته و تمام یا بخشی از عمرشان را در خاک ما سپری کرده اند.

در میان شاهان و فرمانروایان بی شماری که روزگاری در ایران تکیه بر تخت قدرت زده اند، خاندن قاجار را می توان یکی از مشهورترین ها دانست. تقریبا تمام کارشناسان، شاهان این سلسله را زنباره، بی کفایت و خودخواه می خوانند. در دوران حکومت قاجاریان، قسمت زیادی از خاک ایران به کشورهای همسایه بذل و بخشش شد و بخش عمده خزانه، برای خوش گذرانی پادشاهان مورد استفاده قرار گرفت. ناصرالدین شاه در میان اجداد و نوادگان خود، بیش از همه و نزدیک به 50 سال بر کشور ما حکم راند. در دوران حکومت وی، کشورهای اروپایی در حال تجربه مدرنیته بودند؛ اما مردم ایران هنوز با سنت دست و پنجه نرم می کردند. در همین راستا ناصرالدین شاه که در سفرهایش تکنولوژی های روز دنیا را می دید، این عقب ماندگی را تاب نیاورد و در یکی از سفرهایش، با خود برای اولین بار دوربین عکاسی را وارد ایران کرد.

علی رغم بی کفایتی قاجاریان در اداره مملکت، ناصرالدین شاه سعی می کرد در زمینه های هنر و تکنولوژی ایران را به روز نگاه دارد. وی اولین شاهی بود که تصویرش در قالب عکس ثبت شد و خود از همسرانش عکاسی کرد. همچنین چندین عکاس توسط او تربیت شدند تا تیم عکاسی دربار را تشکیل دهند.

آنتوان سوریوگین (Antoin Sevruguin)، عکاسی بود با اصالت روسی-گرجی-ارمنی که از زمان سلطنت ناصرالدین شاه تا رضاخان پهلوی، در ایران حرفه عکاسی را دنبال می کرد. وی برای انتخاب سوژه هایش حد و مرزی نداشت و از مردم کوچه و بازار یا اهالی دربار گرفته تا اماکن تاریخی و طبیعی را درون لنز دوربینش جای می داد. عکس های به جای مانده از او، کمک شایانی به شناخت ما و جهانیان از حال و هوای دوران قاجار می کنند؛ تا جایی که وبسایت تایم لاین (Timeline) تعدادی از عکس های وی را به عنوان تصاویری که مسیر کشور ایران از سنت به سوی مردنیته نشان می دهند، منتشر کرده است.

با کارناوال همسفر شوید تا در کنار هم سفری به گذشته داشته باشیم و قدم درون حس و حال ایران در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 میلادی بگذاریم. ما را همراهی کنید...

1- بانوی شرقی

سمت راست: پرتره ای از بانوی ایرانی

سمت چپ: تور عروسی بر صورت دختر شرقی

2- امامزاده حسین شهر قزوین در روزگاران دور

این امامزاده در حال حاضر یکی از مهم ترین قطب های مذهبی استان قزوین به شمار می رود و مردم آن را با نام "شازده حسین" می شناسند.

3- دختران ایران زمین

سمت چپ: زن کُرد

سمت راست: دخترکی اهل روستایی یهودی نشین

4- خط آهن شاه عبدالعظیم

5- بازار شهر کاشان

6- عکس هایی مربوط به زندگانی شاه شهید!

سمت چپ: دندان پزشک ناصرالدین شاه، دندان های وی را بررسی می کند.

سمت راست: مردم در حال تماشای به دار آویخته شدن میرزا رضای کرمانی، قاتل ناصرالدین شاه، هستند.

7- کاخ گلستان تهران

8- ایران، در قاب تصاویر کهن

سمت چپ: مردی با یک شاهین شکاری بر دست

سمت راست: آرامگاه دختر ارغون خان در شهر سلماس، استان آذربایجان غربی. امیر ارغون یا ارغون خان، از حکمرانان مغول در ایران بود.

9- چرخ فروش بستنی در تهران

10- مردم تهران در خیابان چراغ گاز

این خیابان امروزه با نام امیرکبیر شناخته می شود.

11- زنان قالیباف

12- دهه 1880 میلادی

زنان مسلمان در قرن 19 میلادی

13- بساط کبابی ها در خیابان

14- مراقبان شیر در اواخر قرن نوزده

15- فلک کردن در میان مردم

سخن آخر

از دوران قاجار آثار جالبی در دست داریم که این عکس ها نیز بخشی از آن گنجینه بودند و با تماشای‌شان گوشه ای از تاریخ کشورمان را ورق زدیم.

 تماشای این تصاویر چه احساسی را در شما برانگیخت؟

تا چه حدی با سلسله قاجار آشنایی دارید؟

کدام یک از این تصاویر در نگاه شما جالب تر بودند؟

ما را در نظرها و پیشنهادهای پربار خود سهیم کنید.