زينب شيرازی
نویسنده ارشد کارناوال
انتشار
28 آذر 1395
به روز رسانی
15 شهریور 1398
تمدن مرو-بلخ یکی از تمدن های کهن ایرانی است که مربوط به نواحی افغانستان و ترکمنستان امروزی است و قدمت آن به عصر برنز و سال های 2300–1700 پیش از میلاد بر می گردد. از آنجا که این تمدن در محوریت رود آمودریا ایجاد شده بود در دنیا با نام تمدن آمودریا نیز شناخته می شود. جالب است بدانید که بقایا و نشانه های این تمدن، نخستین بار توسط باستان شناسی روسی در سال 1976 کشف شد.
این تندیس زن نشسته که اغلب با نام ایزدبانو یا شاهدخت باختری از آن یاد می شود، نمونه برجسته ای از حکاکی روی سنگ بوده و تنها تندیس از این دست و مجموعه است که هر دو دست و پای آن باقی مانده است. همچنین برخلاف دیگر تندیس های مشابه که جزئیات صورت آن ها از بین رفته است، اغلب جزئیات صورت تندیس شاهدخت باختری باقی مانده و چشم ها، گوش ها و خط بینی قابل مشاهده می باشد. یکی از ویژگی های بارز این تندیس، بافت طبقه ای جامه شاهدخت است که کاوناکس (kaunakes) نام داشته و در جنوب ایران و منطقه میانرودان دیده می شده. خوب است بدانید که پوشاک کاوناکس در میان ایزدبانوان و شاهدختان تمدن های باستانی عیلام و سومر رایج بوده است. در کل تندیس هایی از این دست جزء مجموعه ای به جا مانده از تمدن بلخ و مرو در هزاره سوم پیش از میلاد دانسته می شود، از همین رو چنین تندیس هایی، در دنیا به نام تندیس های باختری شهرت یافته اند.
تندیس شاهدخت باختری از جنس کلریت و سنگ آهک بوده، ارتفاعی 12 سانتی متری دارد و امروزه در موزه هنر لس آنجلس کالیفرنیا نگهداری می شود.
دیگر آثار باستانی و نفیس معرفی شده در کارناوال را بخوانید: گنجینه های ایران و جهان
می توانید درباره برخی از مهم ترین آثار باستانی ایران در زیر بخوانید:
نشانی با صحنه عاشقانه | یادگار ۴۸۰۰ ساله ایرانی
نخستین پویانمایی جهان در شهر سوخته سیستان
دوره تاریخی: تمدن بلخ و مرو یا تمدن آمودریا
زمان ساخت: 2500 تا 1500 سال پیش از میلاد
جنس: کلریت و سنگ آهک
مشخصات ظاهری: ارتفاع: 12.7 سانتی متر، عرض: 8.89 سانتی متر، قطر: 6.35 سانتی متر
محل ساخت: ایران، در محدوده شمال افغانستان و باختر
محل نگهداری: موزه هنر لس آنجلس (LACMA)، کالیفرنیا
#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.
2 دیدگاه
توی کتیبه که در خوزستان و به خط اکدی هست جغرافیای بوکتی یا بخدی هارو شمال ایلام گفتند و حتی آشوریها به این منطقه لشکرکشی کردند و جغرافیاش رو کوه های زاگرس و غرب ایران گزارش دادند چطور آشوریها این همه راه و از بین این همه قبایل رد شدند و به افغانستان رفتند جوک محضه بخد یا بوکتی باختریه باستان و اولیه ایران بوده
24 شهریور 1401
بسیار علی بود من این نوشته و عکسی که گذاشته بودید گذاشتم بقیه هم مطالعه کنندواقعا. مجسمه جالبی بود از انجهت که عکس زن با لباسش انهم مال 2000 سال قبل از میلاد مسیح حکاکی شده تاریخچه ساخت هنر مجسمه سازی انهم صورت بانو شاهدخت رو نشان میده سپاس از شما
06 فروردین 1400
