کلیسای کورا ؛ استانبول | شکوه معماری بیزانس

در بسیاری از کشورها پس از ورود اسلام ، شاهد تبدیل کلیسا ها به مساجد هستیم ؛  اما برخی از این کلیساها مخصوصاً کلیساهای دوره بیزانس توانسته اند در عین تلفیق هنر بیزانسی خود با هنر اسلامی مساجد ، تزئینات مسیحی خود را هم حفظ کنند و مانند کلیسای کورای #استانبول تبدیل به موزه ای دیدنی برای توریست ها شوند.

امروز سفری به استانبول خواهیم داشت و از یک مکان تاریخی و مذهبی دیدن خواهیم کرد.

هراه کارناوال به بازدید از کلیسای چورا بیایید.

 کلیسای کورا؛ استانبول | شکوه معماری بیزانس

معرفی کلیسای کورا | Chora Church

کلیسای کورا ( به ترکی Kariye Müzesi، Kariye Camii، Kariye Kilisesi ) که به آن کلیسای چورا و کلیسای نجات دهنده نیز می گویند ، یک کلیسای باقی مانده از قرن 5 میلادی یعنی دوره ی بیزانس در استانبول است که توسط فردی با نام Justinianus ( جاستینیوس ) برای  مراسم مذهبی در مساحتی در حدود 724 متر ساخته شده بود . 

این کلیسا بعد از مسجد ایاصوفیه ی استانبول یکی از زیباترین بناهای به جا مانده از دوران بیزانس در #ترکیه است. 

واژه ی Kariye ( کاریا ) در نام ترکی این کلیسا ریشه ای یونانی به اسم کورا دارد که به معنای خارج از شهر ( زمین ) معنا شده است و اشاره به ساخت این کلیسا در خارج از شهر استانبول دارد.  

این کلیسا در دوره ی عثمانی یعنی در قرن 16 میلادی به یک مسجد تبدیل شد و امروز از سال 1948 به عنوان یک موزه به حیات تاریخی اش ادامه می دهد.

در کنار اهمیت تاریخی که این بنا دارد ، شاید چیزی که باعث جذابیت بیشتر  آن شده این باشد که داخل کلیسا با کاشی ها ، موزائیک ها و نقاشی هایی تاریخی از دوران بیزانس تزئین شده است و همین باعث شده است که از کلیسای کورا با عنوان یک شاهکار از معماری دوران بیزانس یاد کنند . طرح هایی از صورتک های کشیده و رنگ ها و طرح هایی که انگار جنبش دارند، بازدید از این کلیسا را در سفر به استانبول ، اجتناب ناپذیر می کند.

برخی از این کلیسا این گونه یاد می کنند که می توان در آن داستان زندگی عیسی مسیح و مریم مقدس را با تصاویر و نقاشی های زیبا بر روی دیوارها و سقف ها دید.

شکل ظاهری کلیسای کورا 

ساختمان این بنا به سه قسمت اصلی تقسیم می شود:

سالن ورودی که narthex ( نارتکس ) خوانده می شود

بدنه اصلی ساختمان naos ( نوس ) نام دارد

بخش نهایی و اصلی بنا که یک کلیسای کوچک است و parecclesion ( پارسلیشن ) نام دارد .

کل این بنا دارای 6 گنبد است که دو گنبد بروی سالن ورودی یعنی همان narthex ( نارتکس ) قرار دارد و سه تا متعلق به بدنه اصلی ساختمان و آخرین آن ها بروی کلیسای کوچک واقع شده است.

سالن ورودی یا همان narthex دارای دربی است که به قسمت غربی موزه باز می شود و از شمال به جنوب سالن به دو بخش تقسیم شده و دو بخش مجزا با نام های نارتکس خارجی ( exonarthex ) و نارتکس داخلی ( ESO narthex ) را به وجود آورده است 

 هر کدام از این دو بخش داخلی و خارجی تزئینات زیبایی دارند که در ادامه آن ها را خواهیم دید .

بدنه اصلی بنا که دارای بزرگترین گنبد به قطر  7.5 متر است به بخش ورودی راه دارد و دو گنبد کوچکتر در بخش شمالی و جنوبی بدنه اصلی به شکلی زیبا چشم نوازی می کنند.

ویدئویی از بخش بیرونی کلیسا

تصاویری از تصاویر نقش بسته بر دیوارها و سقف های کلیسا

بخش نارتکس خارجی ( Exonarthex ) کلیسای کورا 

نارتکس خارجی 4 متر عرض و 23 متر طول دارد و با موزائیک های بسیاری زیبایی بروی دیواره و سقف ها بسیار هنرمندانه تزئین شده است.

در زمانی که به این بخش وارد می شوید ، تصاویری که بر روی دیوارها و سقف ها وجود دارد شما را مات و مبهوت می کند.

تصاویر و نقوشی که هر کدام حرفایی برای گفتن از دل تاریخ دارند.

هر کدام از تصاویر و نقوش برای خود هویتی دارند و بیانگر یک رویداد تاریخی هستند.

نام نقوش این بخش از کلیسای کورا به این صورت است :

نقاشی که نشان دهنده ی اخذ مالیات از مردم قبل از فرمانداری Quirinius است 

رویای یوسف و سفر به بیت لحم

ویرجین و فرشتگان دعا

نقاشی از تولد عیسی مسیح

بخش نارتکس داخلی ( Esonarthex )

این بخش هم شبیه به نارتکس خارجی است .  در حدود 4 متر عرض و 18 متر طول دارد . درب آن به قسمت شرقی موزه باز می شود و راهی به بخش اصلی موزه دارد .

این بخش هم از تزئینات و نقاشی های هنرمندانه چیزی کم ندارد و تمام سقف و دیوارهای آن به زیبایی هر چه تمام تر با تصاویری مفهومی آراسته شده است . 

بخشی از تصاویر این بخش به زندگی ویرجین می پردازد . زندگی ویرجین در واقع پرداخت به زندگی مریم باکره و عیسی مسیح است.

در این بخش هم هر تصویر نامی دارد مثل :

نقاشی با نام  The Virgin entrusted to Joseph

مرحله ی اول از هفت مرحله ی ویرجین | First seven steps of the Virgin

بخش اصلی کلیسا | Parekklesion 

اگر بخش exonarthex را به سمت راست بروید ، به یک کلیسای کوچک و زیبا خواهید رسد . parecclesion  کلیسای این بنا است که در اصل محلی بوده برای دفن  بنیانگذاران این کلیسا  و افراد تاثیر گذار در تاریخ .

گنبد این بخش بعد از گنبد اصلی بنا بزرگترین گنبد سازه محسوب می شود و قطرش در حدود 4.5 است .

این بخش با گذرگاه بسیار زیبایی که با نقوش و تصاویر تاریخی آذین شده است به بخش NAOS راه پیدا می کند .

نام برخی از تصاویر این بخش عبارت اند از :

بازگشت مسیح

معاد

دادگاه آسمانی از فرشتگان

همچنین برخی دیگر از نقوشی که در این بخش می بینید مضمون رستاخیز و مرگ دارند .

نمای نزدیک از مادر باکره با کودکش | گنبد parekklesion

نقاشی آبرنگی Anastasis در گنبد parekklesion

تصاویر بیشتری از این بخش

ویدئویی از نقوش این بخش

تاریخچه ساخت کلیسا

این کلیسا که در سال های ابتدایی ساختش یک صومعه بود  در سال ۴۱۳ توسط امپراطور تئودیوس دوم حصار بندی و دیوار کشی شده است ، این یعنی  تقریبا ۱۰۰ سال پس از ساخت اولیه آن توسط کنستانتین ، بنابراین نام اولیه این کلیسا که به معنی خارج از شهر بوده ، ۱۵۵۰ سال است که از بین رفته ولی کلیسا این نام را برای خود حفظ کرده است.

این کلیسا در قرن 12 میلادی به سبب زلزله ای که استانبول را لرزاند تخریب شد ، اما این ویرانی به دست فردی با نام اسحاق کومنوس بازسازی شد .

چهار قرن بعد پس از تصرف منطقه توسط امپراطوری  عثمانی این کلیسا تبدیل به مسجد شد و مسجد کورا نام گرفت که در زبان ترکی کاریه نامیده می شود در این زمان بدلیل وجود محدودیت دین اسلام در وجود نقوش موزائیک و دیوارهای کلیسا روی این نقوش گچ کاری شد و شاید همین امر باعث حفظ این نقوش در توالی سالهای متمادی شده باشد.

از سال ۱۹۴۸ از موسسه بیزانس آمریکا و مرکز اوکس دومبرتن مطالعات بیزانس، با برنامه حمایت از مرمت، شروع به مرمت نقوش و موزائیک ها کردن و این کلیسا را که تبدیل به مسجد شده بود از نو مطابق با طرح های بیزانسی نوسازی کردند.

اکنون بدلیل داشتن موزائیک های منقوش و زیبا نام موزه بر آن نهاده اند.

هر آنچه قبل از بازدید از کلیسای کورا باید بدانید

این کلیسا در 5 کیلومتری شمال غربی سلطان احمد قرار دارد . برای بازدید آن در حدود دو ساعت باید فقط بگذارید.

از طرفی ، کلیسا در بخش غربی از شهرداری ( belediye ) از منطقه فاتح شهر استانبول واقع شده است.

آدرس:ترکیه ، استانبول ، منطقه ادیرنه کاپی  ، میدان کاریه ، موزه کورا 

تلفن: 6319241-0212

زمان بازدید از کلیسای کورا 

همه روزه به جز چهارشنبه ها با پرداخت تنها ۶ دلار ( ۱۵ تله لیر ) می توانید چرخی تاریخی و هنر در کورا بزنید.

در روزهای دیگر موزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ پذیرای بازدید کنندگان است و بدلیل محدودیت بلیط و همچنین مرمت های دائمی کورا ، حتما از قبل با مسئولین کورا برای بازدید هماهنگ کنید.

برای بازدید هم باید تقریبا حدود 6 دلار برای بلیط در نظر بگیرید . 

در زمان بازدید به این اماکن هم سری بزنید 

در بخش جنوبی موزه کورا یک عمارت عثمانی باز سازی شده وجود دارد که آسیتنه نامیده می شود و یک باغ رستوران است که تجربه چشیدن طعم غذاهای عثمانی لذیذ با قیمتی مناسب را هدیه می دهد.
ساختمان رو به موزه ، خود یک ساختمان قدیمی است که اکنون انواع و اقسام تنقلات را می توانید از آنجا تهیه کنید.
در سمت غرب موزه می توانید کاخ با شکوه کنستانتین پورفیروگنیتوس را مشاهده کنید که البته بدلیل تعمیرات از سال ۲۰۰۲ تا کنون بسته است. همچنین در منظره این قسمت کاخ مهرماه سلطان نیز پیداست.

تصویری از کاخ کنستانتین پورفیروگنیتوس

در پایان هم ویدئویی از کل بازدید امروزمان ببینیم

کلام آخر

دوستان چطور بود؟ نظر شما در مورد این کلیسا و تاریخی که از آن می آید چیست؟

اگر تجربه ی بازدید از این کلیسا و یا اماکن این چنینی را دارید ، با ما به اشتراک بگذارید.