زينب شيرازی
نویسنده ارشد کارناوال
انتشار
20 مهر 1395
به روز رسانی
15 شهریور 1398
این کلاه خود نظامی که به طرزی استادانه ساخته شده، در بخش جلویی خود مزین به سه نقش است. نگاره میانی نشان دهنده ایزد آب هاست که در دستان خود ظرف آبی را در برابر سینه خود نگاه داشته است. ایزد آب ها مویی مجعد، ریش بر صورت و ردایی با طرح فلس مانند بر تن دارد و بر سرش تاجی با چندین شاخ به چشم می خورد. لباس خدای آب ها در قسمت بالاتنه طرحی ضربدری دارد. در اطراف، دو ایزد بانو دیده می شوند که در حال مشایعت خدای آب ها بوده و دستان خود را به حالت تضرع در بالا نگه داشته اند. بر تن ایزد بانوان ردایی چین دار به همراه دستبندها و گردنبندها دیده می شود.
بر بالای کلاهخود نظامی پرنده ای شکاری به چشم می خورد که بال های خود را بر دو طرف گشوده و با جزئیاتی قابل توجه و بی نظیر ترسیم شده است. در پشت کلاهخود لوله ای دیده می شود که احتمالا محل نگه داری دسته ای از پرهای واقعیست. تمام این عناصر موجود بر روی کلاهخود ابتدا با قیر ایجاد و حکاکی شده اند و سپس با رویه ای از طلا و نقره آراسته شده اند. این تکنیک و نقوش یاد شده به همراه هم نشانه آن است که کلاهخود برنزی به دوره عیلامی تعلق دارد. همچنین نگاره خدای آب ها به اینشوشیناک و یا ناپیریشا عیلامی اشاره دارد. جالب آن که نقش ایزد آب ها به انکی، خدای سومریان باستان و ایزد آب شیرین نیز شباهت دارد.
احتمالا چنین کلاهخودی متعلق به فرمانده و یا جنگجویی والا رتبه بوده که تنها در مراسمات رسمی از آن استفاده می کرده است. گمان می رود که استفاده از چنین نقوش مقدسی بر روی کلاهخود مورد نظر از آن روی بوده که جنگجو را از بلایا و اتفاقات ناگوار حفظ کند.
کلاه خود برنزی 16.5 سانتی متر ارتفاع و 22.1 سانتی متر عرض دارد و به دوره عیلامی، یعنی 3500 سال پیش بر می گردد. امروزه این کلاهخود بی نظیر در گالری 404، موزه متروپولیتن در خیابان فیفث آونو در معرض دید عموم قرار دارد.
دوره تاریخی: عیلامی میانه (3500 سال پیش)
زمان ساخت: 1500–1100 سال پیش از میلاد مسیح
جنس: رویه برنز و طلا بر روی قیر
ابعاد: ارتفاع: 16.5 سانتی متر؛ عرض 22.1 سانتی متر
محل کشف: جنوب غربی ایران
محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک
#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.
2 دیدگاه
ایلامی
با سلام نمیدانم چه اصراری است که به جای واژه ی ایلامی از عیلامی استفاده میکنید در حالیکه این عیلام که میگید همین ایلام است، ایلامی که دارای شهرستانهایی همچون دهلران و دره شهر و آبدانان که قدمت ده هزار ساله دارند مثل تپه علی کش دهلران که اولین سکونتگاههای بشری بوده، ضمناً همین کلاه خودی که نوشتید موقعیت کشفش جنوب غربی ایران است، خوب است به نقشه ایران نگاه کنید که ایلام جنوب غربی ایران است.
زينب شيرازی
سلام دوست کارناوالی عزیز ممنون از دقت و توجه شما
در ادبیات تاریخی، کلمه «عیلام» و «عیلامی» به تمدن کهن عیلامی، با قدمت 3500 سال پیش از میلاد، اشاره دارد. همان طور که شما گفتید، این تمدن در محدوده جنوب غربی ایران و ایلام کنونی وجود داشته، که البته تنها به ایلام محدود نشده و شامل استان هایی چون خوزستان، فارس، کردستان و بخش هایی از استان های کرمان، کرمانشاه، چهارمحال بختیاری، لرستان و کهگلویه و بویراحمد می شده. استفاده از این کلمه به هر دو صورت «ایلام» و «عیلام» درست است و اینجا صرفا برای جدا کردن از ایلام کنونی و اشتباهات احتمالی، از املای دوم استفاده می شود. پایدار باشید
21 مهر 1395
21 مهر 1395
ناامید
ای خدا تاریخ و تمدن ایران صاحب نداره البته به جان اونا باید دعا کرد تاریخ ایران را نگهداری می کنند. خدا بیامرزد پدرشونو
21 مهر 1395
