کوزه با نقش بز کوهی

مردمان باستان ساکن در محدوده ایران، به سبب دسترسی فراوانی که به خاک رس داشتند، از این خاک برای ساخت آجر خانه ها و هر گونه لوح برای ثبت اطلاعات تاریخی، مذهبی و ... استفاده می کردند. همچنین ساخت و استفاده از ظروف سفالین، بسیار در میان آن ها رواج داشت؛ به گونه ای که تا به امروز نمونه های بسیاری از ظروف سفالی در بقایای مکان زندگی آن ها یافت شده است. در هزاره چهارم پیش از میلاد و در بخش مرکزی و جنوب غربی ایران، طراحی و نقاشی هایی بر روی ظروف، نظیر این کوزه بزرگ سفالی بسیار متداول بود و این گونه طراحی ها سطح جدید از تکامل را به هنر زمان افزودند. این طراحی ها ترکیبی از طرح های هندسی، پرندگان و حیوانات بر روی زمینه قهوه ای رنگی از سفال های براق است. این ظروف منحصربفرد اغلب در مزارها و گورها یافت شده اند، چرا که به دلایلی آیینی و مذهبی آن ها را با مردگان به خاک می سپردند. 

این کوزه تخم مرغی شکل یکی از نمونه های برجسته ظروف سفالین در هزاره چهارم پیش از میلاد است که با طرحی از بز کوهی به صورت نیمرخ در وسط تزئین شده است. در پایین بز کوهی 6 نوار مشکی دیده می شود که فضای اطراف بز کوهی را مورد توجه قرار داده است. شکل منحنی و بزرگ شاخ های بز کوهی به گونه ایست که شکل مدور ظرف را مورد توجه قرار می دهد. تصویر بز کوهی بر روی این ظرف، انرژی و پویایی بسیاری دارد که به سبب دقت و ظرافت در کشیدن آن است. به طور مثال جزئیاتی واضحی چون گوش ها، دم، موهای ریز روی پوزه و پشت بز و در نهایت خمیدگی زیبای شاخ های بز کوهی بسیار قابل توجه اند و بر تأثیر پویایی نقش بز کوهی افزوده اند. خطوطی صاف به همراه طرح های زیگزاگ اطراف بز کوهی را پر کرده اند. این طرح بز کوهی به همراه قاب با خطوط هندسی دو بار دیگر بر روی همین ظرف تکرار شده اند. تأثیر کلی  هنری نقوش روی کوزه عبارت است از حرکت و حرکت! 

اندک شکل نامتقارن کوزه حاکی از آن است که کوزه بزرگ با نقش بز کوهی با دست  و یا با چرخ آرامی ساخته شده است. این کوزه منحصر بفرد هم اکنون در گالری 402 موزه متروپولیتن در خیابان فیفث آونو نگه داری می شود. 

دوره تاریخی: دوره مس و سنگ

زمان ساخت: 3800–3700 سال پیش از میلاد مسیح

جنس: سرامیک نقاشی شده

ابعاد:  ارتفاع 53 سانتی‌متر 

محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.