تکوک گوزن هخامنشی

تکوک‌ها یا ریتون ها، جام‌هایی به شکل شیپور اند که در انتها به شمایلی حیوانی منتهی می شوند و یا کاملا به شکل یک حیوان ساخته می شوند. این ظروف در آسیای میانه به خصوص ایران، یونان و ایتالیا تاریخچه درازی دارند و در واقع تاریخچه تکوک ها در ایران به ۶ هزار سال قبل بر می گردد. در یکی از جنگ های یونان و ایران باستان، پس از آن که یونانیان به پیروزی رسیدند، تکوک های بسیاری را با خود به عنوان غنیمت به یونان بردند. پس از کمی، ساخت ظروف تکوک به تقلید در یونان باستان نیز رواج یافت و به نام ریتون در میان مردم شناخته شد.

در پیش رو تکوک گوزن شکلی را می بینید که در دوره امپراتوری باشکوه هخامنشی و حدود 2500 سال پیش ساخته شده است. این تکوک گوزن شکل به گونه ای ماهرانه خلق شده که حالت دویدن را به ببیننده القاء می کند و هنگامی که از نزدیک به آن می نگری جزئیات بسیار آن آدمی را شگفت زده می کند. شاخ های گوزن به صورت جالب توجهی ساخته شده و شاخ، صورت و بدن گوزن با لکه هایی طلایی تزئین شده اند که آن را مشابه گوزن زرد اروپایی می کند. بخش جام ریتون به طرح هایی چکش کاری شده و به صورت حلقه هایی دوار آراسته شده که تا پاهای گوزن ادامه می یابد. جالب آن که استفاده از این حلقه های دوار از آن روی بوده که حالت دویدن گوزن تکوک را تشدید می کند. بخش جلویی گوزن و پاهای آن به گونه ای ماهرانه به هم متصل شده اند که با چشم غیر مسلح نمی توان آن را از هم تمیز داد. در اطراف دهانه این ریتون هخامنشی طرح هایی از نیلوفر و نخل بادبزنی به چشم می خورد که با استفاده از طلا تزئین شده و تأثیر بخش تزئینی تکوک را افزایش می دهند. 

حالت صورت گوزن، شکل تکوک و تزئینات بخش جام شکل همگی نشان از آن دارند که این تکوک متعلق به دوره هامنشی می باشد. جالب است بدانید که تکوکی مشابه این تکوک گوزن، در موزه متروپولین نیویورک نگه داری می شود که از جنس نقره می باشد. 

تکوک پیش رو از نقره ساخته شده، ارتفاعی 30 سانتی متری دارد و امروزه در موزه میهو ژاپن نگه داری می شود.

دیگر آثار باستانی و نفیس معرفی شده در کارناوال را بخوانید: گنجینه های ایران و جهان

می توانید درباره برخی از تکوک ها و ریتون های باستانی در زیر بیش تر بخوانید:

تکوک طلایی شیر غران

ریتون نقره ای شیردال

تکوک لاجوردی اردک

ریتون کاراکال و بوقلمون

ریتون نقره‌ای اشکانی با سر سیاهگوش

دوره تاریخی: هخامنشیان

زمان ساخت: قرن پنجم تا چهارم پیش از میلاد مسیح

جنس: نقره با تزئینات طلایی

مشخصات ظاهری: ارتفاع: 31 سانتی متر، قطر دهانه: 11 سانتی متر

محل نگهداری: موزه میهو، کیوتو

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.