بزرگترین بحران تخت جمشید چیست؟

 به نقل از خبرگزاری تسنیم، مسعود رضایی منفرد، مدیر پایگاه تخت جمشید، در نشست مدیریت بحران و میراث فرهنگی، خشکسالی را بزرگترین بحران در تخت جمشید دانست و اظهار داشت:

خشکسالی در نتیجه ی برداشت بی رویه آب ایجاد شده و همین باعث نشست زمین و آسیب به تخت جمشید می شود. 

وی در ادامه به تاریخچه شکل گیری مدیریت بحران در جهان اشاره کرد و گفت:

موضوع مدیریت بحران از سال 1964 در ناسا به صورت رسمی مورد مطالعه قرار گرفت و تا به امروز در بسیاری از کشورها روی این موضوع کارهای جدی انجام شده است.

رضایی منفرد با اشاره به وجود بخش مدیریت بحران در استانداری ها و شهرداری‌ها، از نبود حتی یک دفتر به این نام در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انتقاد نمود.

مدیر پایگاه تخت جمشید در ادامه بیان کرد:

این در حالی است که خسارت ها در  میراث فرهنگی غیرقابل جبران است و باید مدیریت بحران به ویژه در حوزه میراث فرهنگی به مطالبه عمومی تبدیل شود.

رضایی منفرد گفت:

متاسفانه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حتی در شورای عالی مدیریت بحران هم عضو نیست و به نظر می رسد در ایران، میراث فرهنگی چیز لوکسی تلقی می شود!

وی به عملکرد بسیار خوب سازمان یونسکو در زمینه مدیریت بحران، اشاره نمود و گفت:

همه قوانین و مطالعات بین المللی در زمینه میراث فرهنگی با هدف حفاظت انجام می شود.

مدیر پایگاه تخت جمشید افزود:

تهیه نقشه ریسک در ایتالیا 22 سال زمان برد و در این مدت همه زیر ساخت ‌ها آماده شده است. اگر زلزله ای در ایتالیا اتفاق بیفتد، همه داده‌ها، میزان خسارت و آسیب‌ها را در کوتاه ترین زمان خواهند داشت؛ این در حالی است که اگر این اتفاق در هر کجای ایران بیفتد چنین امکانی وجود ندارد.

وی با تاکید بر لزوم تشکیل یک مرکز در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یا پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، گفت:

با تشکیل این مرکز و کمک سایر سازمان ها مانند محیط زیست می توان نقشه ریسک ایران را تهیه نمود.

رضایی منفرد در تعریف میراث فرهنگی به اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اشاره کرد و اظهار داشت:

میراث فرهنگی شامل آثار باقی مانده از گذشتگان می شود که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است؛ با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی میسر می گردد و از این طریق، زمینه های عبرت برای انسان به وجود می آید.

تخت جمشید در معرض تهدیدات جدی

وی با اشاره به این نکته که محوطه میراث جهانی تخت جمشید یک اثر منحصربه‌فرد در مقیاس جهانی به شمار می رود، هشدار داد:

این اثر به دلیل موقعیت مکانی و اقلیمی در معرض مجموعه‌ای از تهدیدها اعم از خشکسالی، توسعه پرشتاب کشاورزی، صنعتی و شهرنشینی قرار دارد.

رضایی منفرد با استناد به مطالعه موردی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، بر لزوم توجه به حفاظت پیشگیرانه در میراث فرهنگی تاکید نمود و افزود:

هدف پژوهش حاضر، ارائه‌ مدلی برای شناسایی خطرات و مدیریت بحران با رویکرد حفاظت پیشگیرانه است که به همین منظور سه‌گام اساسی مدنظر قرار گرفته است.

وی ادامه داد:

  در گام اول با توزیع پرسشنامه و انجام مصاحبه‌های حضوری با مدیران، و کارشناسان در مقیاس بین المللی و ملی، محورهای اصلی موضوع از جنبه‌های مختلف شناسایی شدند.

او به دسته بندی موضوعات شناسایی‌شده در قالب مقوله های قوت، ضعف، فرصت و تهدید و آماده سازی و اجرای یک پرسشنامه برای جمع‌آوری اطلاعات از کارشناسان محلی و مستقر در پایگاه میراث جهانی پارسه را گام دوم دانست و در توضیح گام سوم گفت:

اطلاعات جمع‌آوری‌شده تحلیل و راهبردهای پیشنهادی با روش های مختلف تصمیم گیری و برنامه ریزی استراتژیک همچون تاپسیس، SWOT و ماتریس QSPM اولویت‌بندی شدند.

رضایی منفرد با استناد به نتایج این پژوهش، وضعیت کنونی را ضعف و تهدید (WT) اعلام نمود و بیان داشت:

مناسب‌ترین استراتژی برای وضعیت کنونی راهبرد تدافعی است که مهم‌ترین این راهبردها استفاده از مجموعه آثار باستانی موجود و مدفون است. بازنگری و استفاده از طرح‌های بازنگری شده‌ی مصوب جهانی و ملی مرتبط با حریم، وجود زیرساخت‌های گردشگری و تغییر الگوی اشتغال نیز از دیگر راهبردها به شمار می روند.

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.