گاو نگهبان چغازنبیل

تمدن کهن عیلام، به وجود آورنده ی نخستین سلسله های شاهی در تاریخ نجد ( فلات یا سرزمین بلند ) ایران می باشد. سرزمین اصلی این تمدن خوزستان، لرستان و کوه های بختیاری امروزی را شامل می شد. دوره ی حکومت پادشاهی با نام اونتش گال ( ۱۲۴۵- ۱۲۶۵پ.م ) به دوره ی شکوه عیلام معروف است و ساخت نیایشگاه معروف چغازنبیل در این دوره صورت گرفت.

در کاوش هایی که در دوراونتاش ( شهر دوراونتاش یا محوطه باستانی چغازنبیل در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شوش ) انجام شد، آثار بسیار ارزشمندی از این منطقه و دوره ی عیلام به دست آمد که برخی از آن ها را می توان در موزه ایران باستان در تهران مشاهده کرد. در بخش تاریخی موزه ایران باستان، گاوی سفالی وجود دارد که به دستور شاه عیلام و به عنوان نگهبان بر دروازه ی ورودی شمال شرقی زیگورات چغازنبیل  قرار داده بودند. جنس این گاو ، گل پخته ی لعابدار و به ارتفاع 106  و بدن 108 سانتی متر می باشد. بر پشت گاو کتیبه ای به خط عیلامی با این مضمون نوشته شده است.

"من، اونتاش گال، پسر هومبان نومنا، شاه انشان (Anshan) و شوش، یک گاو نر از گل پخته ی لعابدار، آنچه که شاهان قدیم نکرده اند، من آنرا ساختم و در این مکان مقدس ( به سان یک نگهبان ) قرار بدادم، برای خدای اینشوشیناک، که به این مکان مقدس اقتدار معنوی داد، آن را اهدا کردم، تا زندگی طولانی به دست آورم، تندرستی کسب کنم، ... به تبارم واگذارم. بدین منظور بود که این را ساختم برای خدای اینشوشیناک، خدایی که به این مکان مقدس اقتدار معنوی داد، آن را اهدا کردم. باشد که خدای اینشوشیناک، که در این مکان مقدس اقتدار معنوی دارد، آن را از من چون یک پیشکش بپذیرد."

( سنگ نگاره اونتاش ناپیریشا را در کارناوال ببینید.)

معبد چغازنبیل بنایی بازمانده از دوره عیلام میانی (۱۲۵۰ پ.م ) است که در طول حکومت پادشاه عیلام اونتاش گال ساخته شد. آثار باقی مانده در این معبد نشان از تبحر و مهارت مردمان آن روزگار دارد. این بنا در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

 دیگر آثار موجود در موزه ایران باستان را در کارناوال ببینید و مطالعه کنید.

جام طلایی دو شیر کلاردشت

پیکره داریوش هخامنشی

گل میخ چغازنبیل در موزه ایران باستان

نخستین پویانمایی جهان در شهر سوخته سیستان

قدمت : هزاره ی دوم پیش از میلاد، عیلام

محل کشف :  چغازنبیل

محل نگهداری : موزه ایران باستان

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.