نقش کمانداران کاخ آپادانا در شوش

کاخ آپادانای شوش، کاخی با شکوه و با ۱۰۴۳۴ متر مساحت است که در واقع قصر زمستانی شاهان هخامنشی بوده است. این کاخ به فرمان داریوش، پادشاه قدرتمند هخامنشی، در شوش و بر روی بقایای آثار عیلامی بنا شد و به نام های «بارگاه» یا «آپادانه» شناخته می شود. امروزه آجرهای لعابی و نقش برجسته های دیوار این کاخ را در موزه لوور پاریس می توان یافت که نقش کمانداران از آن جمله است.

نقش برجسته کماندارن کاخ آپادانا در واقع تصویر 4 سرباز است که به صورت قرینه رو به روی هم قرار گرفته و به آرامی در حال رژه رفتن می باشند. هر یک از سربازان دو دست خود را به نیزه پیش روی خود گرفته اند و از شانه های هر یک تیردان و کمانی آویزان است. کمان ها در انتهای خود به شکلی از سر اردک منتهی می شوند. هر کدام از نیزه ها به صورت عمودی نگه داشته شده اند و بخش پایانی آن ها بر روی پای جلویی کمانداران تکیه داده شده است. بر تن هر یک از کمانداران، جامه پارسی بلندی به چشم می خورد که تا نزدیکی کفش ادامه می یابد و آستین های گشادشان هلالی قابل توجه را تشکیل می دهند. هر چهار کماندار محاسن مرتبی داشته و موهای پرپشت و فرشان با نیم تاجی فلزی و قلم زنی شده، به پشت گردن هدایت شده است. نقوش برجسته روی دیوار پیش رو، به لعاب هایی به رنگ سبز، قهوه ای، سفید و زرد مزین است و در اطراف کمانداران، ردیف هایی نقش برجسته از گل ها و دیگر تزئینات وجود دارد.

اگر به هنر و آثار تاریخی بازمانده از دوران عیلامی توجه کنید، شاید این سوال برای شما ایجاد شود که آیا این نقوش برجسته میراثی از تمدن پیشرفته عیلامی است؟ 

قطعا نقوش برجسته کمانداران کاخ آپادانا و یا آجرهای لعابی با نقش شیر از نقش برجسته های دوره عیلام و بابلی ها الهام گرفته شده، اما باید بدانید تکنیک ساخت نقوش کاخ داریوش کاملا متفاوت است. بابلی ها بیش تر از گِل برای ساخت آجرهای کاخ بخت نصر دوم استفاده می کردند اما در دوره هخامنشی و ساخت آجرهای کاخ آپادانای شوش از مواد سیلیسی استفاده شده است. به نظر می رسد هنرمندان و صنعتگرانی که برای داریوش اول کار می کردند، در ساخت کاخ آپادانا روشی عیلامی و رایج در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد را زنده کرده اند. استفاده از آجرهای چند رنگ در تزئین دیوارها و معماری ایرانی به همین جا ختم نمی شود و این اتفاق تا دوره هنر اسلامی ادامه پیدا می کند. 

یکی از نکات قابل توجه این کمانداران گوشواره ها و دستبندهای آنان مانند دستبند زرین هخامنشی با سر شیر است که نشان می دهد استفاده از جواهرات زرین در دوره هخامنشی منحصر به بانوان و خانم ها نمی شود. دیوار با نقش کمانداران ارتفاعی 4 و عرضی 3 متری دارد و امروزه در موزه لوور پاریس نگهداری می شود. 

دیگر آثار باستانی و نفیس معرفی شده در کارناوال را بخوانید: گنجینه های ایران و جهان

می توانید درباره برخی از آثار باشکوه به جا مانده از امپراتوری هخامنشی در زیر بخوانید:

گردنبند زرین هخامنشی

آجرهای لعابدار با نقش شیر

دستبند طلا با اردک‌های لاجوردی

بازوبند طلایی بز و پرنده هما | گنجینه جیحون

مهر استوانه ای داریوش هخامنشی

دستبند زرین هخامنشی با سر شیر

غلاف طلایی هخامنشی | گنجینه آمودریا

تکوک لاجوردی اردک

طوق زرین هخامنشیان

دوره تاریخی: هخامنشیان

زمان ساخت: قرن 6 تا 5 پیش از میلاد

ابعاد: ارتفاع: 4.75 متر؛ عرض: 3.75 متر

منطقه: ایران، کاخ آپادانا شوش

سال کشف: ۱۸۸۵- ۱۸۸۶ میلادی

محل نگهداری: موزه لوور، پاریس

در زیر کاخ آپادانای شوش را می بینید:

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.