جنگل تیر برق های پاسارگاد یا محوطه جهانی ؟

به نقل از خبرگزاری ایسنا، با وجود اعلام مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد مبنی بر شکایت حقوقی از نصب تیر برق ها در محدوده‌ پاسارگاد و متوقف شدن این کار، تصویرها جنگلی از تیر برق های نصب شده را در این محوطه‌ جهانی نشان می دهند!

بیش از پنج ماه پیش نخستین تهدیدها در عرصه اثر جهانی پاسارگاد مطرح شدند؛ نصب تیر برق هایی که محوطه‌ جهانی پاسارگاد در معرض تهدید منظری قرار داده بود. مجموعه ای که آثاری مانند آرامگاه کوروش، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری و تنگه بلاغی را در خود دارد.

هر چند این کار با اعلام دلایلِ توجیهی مانند رفع مشکل کشاورزان و آبِ شُرب روستایی در جنوبِ این شهرستان آغاز شده بود، اما با توجه به استعلام نگرفتن از میراث فرهنگی و تکرار این اتفاق که سال‌های قبل، در نقش رستم و تخت جمشید برای میراث فرهنگی رخ داده بود، به نظر رسید حساسیت هایی برای میراث‌ فرهنگی استان فارس‌ ایجاد شده است. مصیب امیری، مدیر کل میراث فرهنگی استان فارس اعلام کرده بود:

با ارایه طرح برق رسانی زمینی توسط اداره برق و کمک سازمان برنامه و بودجه در تامین اعتبارِ اجرای این خط، تیرهای برق عرصه «پاسارگاد» حذف می‌شوند.

ولی بعد از گذشت این مدت زمان تصاویری که در طولِ کمتر از یک ماه گذشته از این محوطه‌ جهانی دست به دست می‌شوند، نشان دادند که نه تنها تا امروز تیر برق های محوطه‌ جهانی پاسارگاد حذف نشده‌اند، بلکه تعداد آن‌ها نیز رو به افزایش است.

افشین یزدانی -باستان‌شناس و مشاور بازنگری حریم محوطه میراث جهانی پاسارگاد- با اشاره به تبدیل شدن وضعیتِ پاسارگاد در قالب یک تهدید در شرایط کنونی و معضلی که قطعا می‌تواند از نظر منظری هشدارهای یونسکو را به دنبال داشته باشد، گفته بود:

همه‌ کشورها به موضوع انتقال پروژه‌های خطوط برق در محوطه‌های میراث فرهنگی با حساسیت بالا نگاه می‌کنند و در تلاش هستند تا روش‌های جایگزین انتقال را برای کاهش آسیبی که پایه‌ها، تیرها و دکل‌های برق به اصالت تاریخی و چشم‌انداز طبیعی وارد می‌کنند، اجرا و عملی کنند.

وی بهترین راهکار اجرایی براساس پژوهش‌ها و تحقیقات انجام‌شده در کشورهای توسعه‌یافته را انتقال خطوط برق در کانال‌های زیر سطحی دانسته بود:

براساس تجارب کشورهای توسعه‌یافته پس از پایان کار و پوشاندن کانال‌ها به دلیل عمق مطمئنی که برای آن‌ها فراتر از یک عمق سطحی است که مورد شخم ماشین‌های کشاورزی قرار می‌گیرد امکان فعالیت‌های کشاورزی مانند قبل وجود دارد.

تیر برقها در دو لاین نصب شده‌اند، اما پیگیری حقوقی می‌شود

اکنون حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد وضعیت امروز محوطه‌ جهانی پاسارگاد با تیر برق های نصب شده‌اش که منظر تاریخی فرهنگی محوطه‌ جهانی پاسارگاد را مخدوش کرده‌اند، این طور توصیف می کند:

تیر برق ها در دو لاین نصب شده‌اند، یکی با هدف انتقال خطِ برق برای برق‌رسانی به چاه‌های آب کشاورزی است، که براساس برنامه‌ریزی‌ها قرار بوده حتا در بهمن ماه سال گذشته آن پروژه هم افتتاح شود، اما با آغاز کار نصب تیر برق ها به دلیل نگرفتن استعلام از میراث فرهنگی به سرعت کار را متوقف کردیم.

او با بیان این‌که تا زمان انجام نامه‌نگاری‌ها و توقف کار چیزی حدود ۹ تیر برق نصب شده بود، می گوید:

در برنامه‌ای که قصد اجرایش را داشتند، قرار بود حدود ۵۰ تیر برق توسط پیمانکار اداره برق نصب شود.

وی لاین دوم نصب تیر برق در محدوده‌ میراث جهانی پاسارگاد را مربوط به برق‌رسانی به چاه آب شرب روستای منطقه بیان می‌کند و ادامه می دهد:

در پروژه‌ نصبِ تیر برق های چاه آب‌شرب، تعداد تیر برق ها براساس برنامه‌ریزی حدود ۱۰ تیر یعنی کمتر از لاین اول بود، اما این اتفاق چیزی را از این که هر دو لاین در محدوده‌ تاریخی و جهانی قرار گرفته‌اند، کم نمی‌کند.

فدایی با اشاره به اعتراض میراث فرهنگی روی لاین تیر برق چاه آب شرب نیز اظهار می‌کند:

اداره برق منطقه اعلام کرد؛ مشکل تامین آب منطقه جدی است و مردم نمی‌توانند بدون آب باشند، آب خط قرمز است و آن‌ها نیز مشکل تامین آب شرب را داشتند، اما قول دادند که به محض برطرف شدن مسایل برای اجرای کانال زمینی، تیر برق ها از روی زمین حذف و کابل‌ها از سطح زمین عبور داده شوند.

به گفته‌ او، از سوی دیگر مجموعه استانداری هم قول مساعدت داد تا برای اجرای کابل زمینی تامین اعتبار صورت گیرد، اتفاقی که هزینه چند برابری را نسبت به خط هوایی دارد اما قول دادند انجام شود.

گزارشی از نصب تیر برق جدید به ما اعلام نشد

مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با تاکید بر متوقف کردن نصب تیر برق برای چاه‌های کشاورزی و انجام شکایت روی آن، می افزاید:

از سوی دیگر کشاورزان منطقه نیز پیگیری کردند تا مساعدتِ مجموعه استانداری و اداره برق برای اجرای طرح در سطح زمین انجام شود.

فدایی با بیان اینکه پرونده‌ این اتفاق در واحد حقوقی اداره کل میراث فرهنگی فارس گشوده شده است، می گوید:

رایزنی‌های مدیر کل میراث فرهنگی استان فارس براساس اعلام همکاری مجموعه استانداری بر این شد تا آن‌ها متعهد به تامین اعتبار شوند، با این وجود تا کنون جایی ندیده‌ایم که تعداد تیر برق های برق چه برای آب شرب و چه برای برق رسانی به چاه های کشاورزی ادامه‌دار باشد.

او اضافه می‌کند:

تیر برق ها برای چاه های آب شرب حدود ۱۰ عدد بود و نهایتا حدود ۱۲ پایه تیر برق نیز برای چاه‌های کشاورزی نصب شده بود.

وی با اشاره به اقدام به موقع میراث فرهنگی مبنی بر جلوگیری از این اتفاق، ادامه می‌دهد:

کشاورزان محصول خود را با پیش فرضِ انجامِ برق‌رسانی کاشته بودند، تا محصول خود را به موقع آبرسانی کنند، به همین دلیل میراث فرهنگی در معرض شکایت و گرفتاری زیادی قرار گرفت.

فدایی با به صحبت‌هایی که میراث فرهنگی با مجموعه فرمانداری و اداره برق داشته است، اشاره می کند و می‌گوید:

ما نمی‌توانیم اعتبار بگذاریم تا این خطوط را زمینی کنیم، در واقع امکان یا مسوولیتش را نداشتیم، اما آن‌ها بسیار متضرر شدند.

لزوم انجام کارهای ژئوفیزیک در منطقه قبل از اجرای طرح زمینی

رییس پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با تاکید بر لزوم انجام اقدامات ژئوفیزیک در محوطه و قبل از انجام کارهای زیرزمینی برای برق‌رسانی در این دو لاین می‌گوید:

در محدوده فنسیِ میراث‌فرهنگی کاملاوضعیت‌مان مشخص است، اما بخشی از این مطالعات نیز در محدوده خارج از فنس انجام شده‌اند. با این وجود در ارتباط با هر کدام از پروژه‌های خطوط انتقال لوله گاز و نیرو اگر قرار است کاری انجام شود، باید بررسی کارشناسی نخست اتفاق بیفتد و دیگر اقدامات در گام بعدی قرار گیرد.

او با تاکید بر این‌که باید برای این نوع پروژه‌ها اعتبار تامین شود، بیان می‌کند:

ایراد ما این نبود که برق نکشند؛ بلکه زمینی یا زیرزمینی یا بحث کابل‌کشی هوایی از جهت منظری مورد نظر ما بود، اگر زیر زمینی شود بهتر است. بررسی‌های کارشناسی ما است که راه را نشان می‌دهد و مسیر را تایید یا اصلاح می‌کند.

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.