بشقاب سیمین یزدگرد اول: شکار گوزن

در طی فرمانروایی شاپور دوم ساسانی استفاده از طرح پادشاه شکارچی بر روی بشقاب های سیمین به اتفاق رایجی بدل شد. این تصویر نمادی از سلحشوری پادشاهان ساسانی بود و اغلب این بشقاب های سلطنتی به عنوان هدیه برای خراجگزاران همسایه و دربار ارسال می شد. صحنه ای که بر روی این ظرف سیمین به تصویر کشیده است بسیار قابل توجه است: پادشاه را به صورت ایستاده و در حال شکار گوزنی می بینیم که بر روی دو پای عقبی خود ایستاده. با دقت به نگاره گورن متوجه می شویم که زبانش از دهان بیرون افتاده که نشان می دهد گوزن در حال جان دادن است و یا آن که پیش تر تلف شده. 

از روی لباس ها و تاج پادشاه می توان دریافت که تصویر یزدگرد اول بر روی این بشقاب حک شده است. گرچه در این بشقاب، بر بالای تاج پادشاه گویی مخطط دیده می شود در حالی که تاج یزدگرد اول را در تصاویر به جا مانده، اغلب پوشیده به پارچه ای نفیس نشان داده اند. همچنین نوع تزئینات و منجوق دوزی روی لباس پادشاه مشابه نقوش برجسته سنگی دوره شاپور دوم، شاپور سوم و اردشیر دوم در طاق بستان کرمانشاه است. نوک انتهایی و هلالی نیزه که به صورت مشت آدمی ساخته شده، نمونه منحصربه فردی در میان سلاح های به نمایش گذاشته شده در بشقاب های نقره دوره ساسانی می باشد. 

بشقاب های نقره ساسانی اغلب با چکش کاری شکل یافته و سپس با طیف متنوعی از تکنیک های پیچیده، فرآیند تزئین را طی می کردند. به طور مثال در این ظرف، آب طلا تمام سطح ظرف را پوشانده است. البته  به استثنا صورت و دستان پادشاه و برخی از بخش هایی که از فلز برای برجسته کاری نقوش استفاده شده، از طلاکاری استفاده نشده است. در پایین ظرف نوشته ای به چشم می خورد که بر اثر گذر زمان اسیب بسیار دیده و خیلی خوانا نیست، اما به نظر می رسد به نام پادشاه و زمان ساخت ظرف اشاره دارد. 

امروزه بشقاب سیمین با نقش یزدگرد اول در گالری 405 موزه متروپولیتن نگه داری می شود. 

می توانید از بشقاب مشابهی چون بشقاب شکار قوچ دیدن کنید. 

دوره تاریخی: ساسانیان

زمان ساخت: 399–420 میلادی

جنس: نقره، با تزئینات طلا 

ابعاد: قطر بشقاب: 23.3-23.4 سانتی متر؛ ضخامت در لبه بشقاب: 7.3 تا 8.8 سانتی متر؛ وزن بشقاب: 713 گرم

محل کشف: ایران

محل نگهداری: موزه متروپولیتن، نیویورک

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.