روزگار ناخوش ارگ کریمخان زند در سایه آسمان

به نقل از ایرنا، خدشه بصری یک هتل در حال ساخت به چشم انداز ارگ کریمخان زند شیراز به یکی از موضوعات در کانون توجه افکار عمومی و دوستداران میراث فرهنگی استان فارس تبدیل شده است.

ارگ کریم خان درمرکز تجاری و اداری شیراز قرار دارد و در غرب آن و به فاصله کمتراز 100 متر خیابان رودکی واقع است؛ خیابانی که به زحمت 10 خودرو در عرض آن جای می گیرند اما بیش از 10 هتل در آن به چشم می خورد. در این میان قامت بلند ساختمان یکی از هتل ها بنا به گفته کارشناسان میراث فرهنگی و سازمان های مردم نهاد، منظره ارگ را به ناهنجاری کشانده است.

ارگ کریمخانی یا ارگ کریمخان مقرحکومت کریمخان زند ، بنیانگذار حکومت زندیه می باشد که در سال 1189 هجری قمری به دستور کریمخان ساخته شد.

هر چند وقت یکبار بحث خدشه بصری هتل آسمان به چشم انداز ارگ کریم خان در رسانه ها مطرح می شود و مسئولان مربوطه پاسخ می دهند. 

اوج این بحث مربوط به اوایل اردیبهشت 1394 باز می گردد که شهرداری شیراز به دلیل مخدوش کردن منظره بصری مجموعه کریم خانی اقدام به خراب کردن 2 متر و 20 سانتی متر از هتل آسمان شیراز کرد و اعلام نمود که ارگ در آستانه ثبت جهانی قرار دارد و خراب کردن این مقدار از هتل لازم بوده است. 

شهردار وقت شیراز در ششم اردیبهشت 94 گفت که بنا بر مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری 2 طبقه دیگر نیز از هتل آسمان باید برداشته شود اما از آنجا که این هتل پروانه دارد، خسارت مالک باید توسط فردی که پروانه داده است، پرداخت شود. 

علیرضا پاک فطرت، شهرار شیراز، در این زمینه گفت:

در مکانی که هتل آسمان ساخته ‌شده ضابطه M6 است،‌مالک آن در سال 80 شش طبقه را اسکلت زد و به پیاده ‌رو تجاوز کرد که به کمیسیون ماده 100 رفت و مشخص نیست به چه صورت کمیسیون ماده 100 با این تخلف موافقت کرد اما تأکید می‌شود در زمان تجدید بنا باید عقب‌نشینی کند. 

وی ادامه داد:‌

در مرحله بعد مالک وقتی عدم خلاف 6 طبقه را گرفت دوباره شروع کرد به لابی کردن و دریافت مجوز ارتفاعات بیشتر گرفتن و در این فرایند باز مشخص نیست چگونه تهیه نقشه و دفترچه محاسبات و سایر مسائل انجام‌ شده است که در یک سال این پرونده سه تا چهار بار به کمیسیون ماده پنج رفته است و در نهایت ارتفاع را به 14 طبقه ‌رساند و توجیه می‌آورد که طبقه همکف، طبقه محسوب نمی‌شود. 

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس نیز در 30 آبان 94 گفت:

هم اکنون هتل 18 طبقه ای که در حریم ارگ تاریخی کریمخان زند در شیراز در حال احداث است، پلمب شده است و حکم تخریب چهار طبقه اضافه این هتل اجرایی می شود. 

مصیب امیری بیان کرد:

تعداد طبقات در مجوز اصلی احداث این هتل 14 طبقه بوده اما در هنگام ساخت و ساز مالک هتل اقدام به ساخت این هتل در 18 طبقه کرده است که این موضوع تخلف است و طبقات اضافی باید تخریب شود. 

وی افزود:

بهار 94 بر اساس مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی مجوز تخریب چهار طبقه از این هتل در شیراز صادر شد که تا پایان آبان ماه همین سال این حکم اجرا نشد. 

امیری اظهار داشت:

در ساخت این هتل با نام آسمان در حریم درجه یک مجموعه زندیه همه ضوابط رعایت نشده و برای ارتفاع غیر مجاز، مجوز های لازم از میراث فرهنگی و دستگاه های مربوط نداشته است. 

وی در ادمه افزود:

بارها در زمان احداث این هتل در مرحله اسکلت، برای حذف طبقات آخر که غیر مجاز است،به مالک این هتل اعلام شده اما تاکنون طبقات غیر مجاز از سوی مالک هتل حذف نشده است. 

او گفت:

هتل آسمان می بایست قبل از ساخت این هتل ضوابط سازمان میراث فرهنگی را رعایت می کرده که درحال حاضر این هتل با ضابطه های میراث فرهنگی مطابقت ندارد و در صورت عدم اجرای حکم تخریب، این هتل، بعد از اتمام کار و در زمان بهره برداری نیز نیاز به مجوز میراث فرهنگی دارد که این مجوز به این هتل با شرایط کنونی تعلق نمی گیرد. 

امیری تاکید کرد:

نقشه ساخت این هتل در سال 82 در معاونت سرمایه گذاری میراث فرهنگی فارس تایید شده اما درسال های بعد تعداد طبقات این هتل در حین ساخت افزایش یافته که میراث فرهنگی نقشه های جدید را تایید نکرده و از این موضوع هم مطلع نبوده است. 

وی با اشاره به اینکه اجرای حکم تخریب طبقات اضافه این هتل مربوط به شهرداری است افزود:

میراث فرهنگی ساخت این هتل در 14 طبقه را تایید می کند و به هیچ عنوان اجازه بهره برداری از این هتل در 18 طبقه در حریم ارگ کریمخانی را نمی دهیم. 

او گفت:

ظرفیت ثبت جهانی مجموعه زندیه فراهم شد که به دلیل ساخت غیر مجاز این هتل نتوانستیم این مجموعه را ثبت جهانی کنیم و این مهم به تاخیر افتاد. 

در جدیدترین رویداد خبری مرتبط با این پرونده، میراث فرهنگی فارس در 31 مرداد 96 در اطلاعیه ای اعلام کرد:‌

این اداره هرگز به مشکل خدشه دار شدن حریم منظری ارگ کریم خانی بی تفاوت نبوده است. 

روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس افزود:‌

به دلیل اخبار منتشره در روزهای اخیر درباره خدشه دار شدن حریم منظری ارگ کریم خان زند و مشکل ارتفاع هتل در حال ساخت آسمان و بی تفاوت بودن میراث فرهنگی استان فارس به این موضوع، لازم می داند برای شفاف سازی و تنویر افکار عمومی توجه علاقه مندان به میراث فرهنگی را بدون متهم کردن شخص، سازمان و یا دستگاهی و صرفا برای آگاهی به مواردی جلب کند. 

در این اطلاعیه آمده است:‌

هتل آسمان باید با ضوابط معماری مصوب M6 ساخته می شد اما با توجه به اینکه بیشتر هتل های شهر شیراز متمرکز در خیابان رودکی هستند شهرداری شیراز در یه مرحله با افزایش ضابطه این هتل به M10 و در مرحله ای دیگر به M14 در کمسیون ماده پنج موافقت کرد هر چند که بعد از طی این مراحل و با وجود مصوبه کمسیون مذکور، شهرداری مجوز ساخت هتل مذکور را به 17.5 طبقه افزایش داده است. 

اطلاعیه حاکی است:‌

پیرو این اتفاق از آنجایی که بحث های گوناگونی پیرامون حریم منظری ارگ کریم خانی مطرح شد میراث فرهنگی فارس موضوع را از طریق شورای عالی معماری و شهرسازی پیگیری کرد و پس از مراجعات متعدد، این شورا پاسخ خود را با تاکید بر لزوم رعایت ضابطه مصوب کمیسیون ماده پنج شهرداری شیراز درباره صدور مجوز ساخت هتل ارائه کرد. 

در این اطلاعیه همچنین آمده است:‌

بر اساس اظهار نظر کارشناسان شورای عالی معماری و شهرسازی، اداره کل میراث فرهنگی فارس موضوع را از طریق مراجع ذیصلاح قانونی مجدانه پیگیری کرد و در نهایت با توجه به داشتن مجوز قانونی مالک هتل از شهرداری شیراز رای به نفع وی صادر شد لذا شایعات مطرح شده در فضای مجازی و رسانه ها مبنی بر بی تفاوتی و یا عدم پیگیری موضوع توسط میراث فرهنگی استان با واقعیت مطابقت ندارد. 

اداره کل میراث فرهنگی فارس اعلام نموده که با برگزاری جلسات متعدد با مالک و سازنده هتل مذکور سعی بر ایجاد تعامل برای رفع این معضل داشته و باید پذیرفت که تغییر در نقشه های معماری و سازه ای هتلی در این ابعاد در مدت زمانی کوتاه و بدون ضرر مالی امری امکان ناپذیر است. بنابراین باید برای حل این موضوع به دنبال بهترین و موثر ترین راهکار اجرایی باشیم. 

این اداره کل از کارشناسان و علاقه مندان به میراث فرهنگی دعوت به عمل آورده تا پیشنهادهای عملیاتی خود را برای رفع این مشکل مطرح سازند و امیدوار است با توجه به مذاکره با مالک هتل آسمان و اقدامات کارشناسی مناسب این موضوع به بهترین نحو ممکن حل گردد.

در مصوبه خردادماه 94 شورای عالی معماری و شهرسازی کشور درباره این هتل آمده است:

به منظور جلوگیری از هرگونه تبعات بعدی مصوبه هفتم دی 84 کمیسیون ماده پنج شهر شیراز ملاک عمل است. بنابراین ضروری است ضمن تعدیل ارتفاع هتل آسمان به میزان 14 طبقه، نسبت به لغو مجوزهای صادره مازاد اقدام شود و از ادامه فعالیت احدث و تکمیل طبقات فوقاتی پروژه ممانعت به عمل آید. 

برخی از دوستداران میراث فرهنگی، هتل 18 طبقه آسمان را که در خیابان رودکی شیراز درحال احداث است، عاملی برای تجاوز به فضای منظری و بصری ارگ کریم خانی شیراز می دانند و معتقدندکه احداث این هتل و تجاوز به فضای بصری ارگ، بخت ارگ کریمخانی شیراز را برای ثبت در آثار جهانی و مورد حمایت واقع شدن توسط سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو) کاهش می دهد. 

این هتل به گونه ای احداث شده است که می توان از فضای پیرامونی ارگ کریمخانی، طبقات انتهایی هتل را که از برج جنوب غربی ارگ کریمخانی سر برآورده مشاهده کرد. 

بدین ترتیب با ناکامیِ تلاش های حقوقی برای کاستن از ارتفاع هتل آسمان، این پرونده در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس همچنان باز است تا شاید به یاری کارشناسان و صاحب نظران، در دولت دوازدهم حل و فصل گردد.

#اخبار روز گردشگری را در کارناوال دنبال کنید.