تخت طاووس ( تخت خورشید )

تخت طاووس یا تخت خورشید، تخت عظیم و مجللی‌ست که با استفاده از جواهرات خزانه قاجار و به دستور فتحعلی شاه ساخته شده است. در ابتدا به سبب خورشید جواهرنشان و مرصعی که در بالای تخت نصب شده، تخت خورشید نام گرفت. سال‌ها با همین نام شناخته می‌شد تا آن‌ که فتحعلی شاه با بانویی به نام طاووس تاج‌الدوله ازدواج کرد. پس از آن بود که به مناسبت نام طاووس الدوله، تخت به نام تخت طاووس مشهور شد. 

جواهرات به کار رفته بر روی تخت طاووس بسیار متعدد و قابل توجه اند که از جمله آن ها می توان به تعداد بسیاری الماس، یاقوت کبود و زمرد اشاره کرد. ناصرالدین شاه که علاقه ویژه‌ای به جواهرات و نفایس سلطنتی داشت، در زمان خود دستور به تعمیر و بازسازی تخت داد. پس از انجام تعمیرات، تغییراتی جزئی نیز بر روی تخت اعمال شد که از آ‌ن‌ جمله اضافه شدن مصرع‌هایی با مضمون تعمیر تخت به فرمان ناصرالدین شاه است. این اشعار بر روی کتیبه‌ای از زر در اطراف تخت، به خط نستعلیق و با مینای لاجوردی نگاشته شده است. 

لازم به ذکر است که این تخت طاووس با تخت طاووس نادری متفاوت است. تخت طاووس نادری، تختی مزین به الماس کمیاب کوه نور بود که نادرشاه افشار به همراه الماس دریای نور آن را از هند به عنوان غنیمت به ایران آورد. تخت طاووس نادری پس از مرگ نادشاه اول به افغانستان برده شد و پس از جدا شدن الماس کوه نور، مستعمل شد و از بین رفت.

محل نگهداری تخت طاووس تا سال 1360 در کاخ گلستان بود، اما به سبب وجود جواهرات بر روی تخت، به خزانه جواهرات ملی در بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی منتقل شد.

دیگر آثار باستانی و نفیس معرفی شده در کارناوال را بخوانید: گنجینه های ایران و جهان

همچنین می توانید درباره برخی از جواهرات و زیورآلات ایرانی در زیر بخوانید:

الماس دریای نور

دو دستبند زرین هخامنشی با سر شیر

تاج فرح پهلوی

گردنبند زرین هخامنشی

تاج کیانی | تاج فتحعلی شاه قاجار

تاج پهلوی

دوره تاریخی: اسلامی، قاجار

زمان ساخت: ۱۲۱۶ هجری قمری

سازنده: جوهرسازان اصفهانی

جنس: طلا و جواهراتی چون: الماس، یاقوت کبود و زمرد 

محل نگهداری: موزه جواهرات ملی، بانک مرکزی

#گنجینه های تاریخ ایران و جهان را با کارناوال بشناسید.